تبلیغ جهانی اسلام؛ رسانه قوی می‌خواهد یا همت متعالی
گروه فرهنگی: تبلیغ جهانی اسلام ناب یکی از مهمترین برنامه‌هایی است که با داشتن همت عالی می‌توان قدم‌های بزرگی در این راه برداشت.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) از زنجان، یکی از ویژگی‌های خاص آدمی، اجتماعی بودن است. به این معنی که آدمی در جامعه زندگی کرده و با انسان‌های دیگر در تعامل و ارتباط است. این ارتباط در ساده‌ترین شکل و الگوی خود شامل سه عنصر فرستنده، پیام و گیرنده است که منجر به شکل‌گیری رابطه و دوام ارتباطات اجتماعی می‌شود. در این بین و با گسترش مناسبات اجتماعی زمینه ارتباطات نیز گسترده شده و گاه شاهد چندین فرستنده و چندین گیرنده با استفاده از ابزارهای مختلف هستیم.
در جامعه‌ای که ابزار حرف اول را در ارتباطات اجتماعی میزند استفاده از جذابیت، یکی از شیوه‌های اثرگذار در جذب مخاطب بیشتر و تاثیر در پیام مخابره شده است و باید هنر استفاده از این ابزار ارتباط جمعی را داشته باشیم تا بتوانیم پیام خود را به گروه حداکثری از مخاطبان برسانیم و آنها را جامعه هدف خود قرار دهیم.
عصر اینترنت و رسانه‌های دیجیتال شاید عنوان مناسبی برای دنیای فعلی باشد. یک اتفاق به ظاهر کوچک در یک گوشه دنیا رخ می‌دهد ولی در کمترین زمان ممکن و حتی قبل از اینکه بنگاه‌های خبرپراکنی معتبر آن را مخابره کنند، از طریق گروه‌های خودجوش در گروه‌های اینترنتی، آن واقعه به سراسر جهان مخابره شده و جزئیات آن در دسترس عمومی قرار می‌گیرد. بی‌راه نیست که «مک لوهان» دنیای گسترده کنونی را با این همه عظمت و پیچیدگی «دهکده جهانی» نامیده است.
یکی از دغدغه‌هایی که مبلغان دینی در جامعه امروز در راستای اشاعه اسلام ناب دارند، ارسال مفاهیم دینی در قالب پیام‌های اثرگذار با رسانه‌ای قوی است و آنچه بسیار ضروری است عدم غفلت از اشاعه مبانی غنی دینی آن هم دین متعالی اسلام ناب محمدی در آشفته بازاری است که هر روز عده‌ای به دنبال سودجویی از فطرت پاک بشری، ابزاری را با رنگ و لعاب فریبنده عرضه می‌کنند همانطور که در آیات 4 و 5 از سوره مبارکه ناس خدای متعال فرموده است: «مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ؛ الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ»؛ «از شر وسوسه گر نهانى؛ آن كس كه در سينه هاى مردم وسوسه مى كند».
قطعا این وسوسه‌گر نهانی هیچگاه دست از توطئه بر نخواهد داشت و طبق آیات 34 تا 37سوره مبارکه حجر «شيطان گفت پروردگارا اكنون كه مرا از قرب جوار خود براندى و لعنت كردى پس مرا تا روز رستاخيز مهلت و طول عمر عطا فرما خداوند فرمود تو از جمله مهلت دادگانى تا روز معين و وقت معلوم». او که روزی در قالب گوساله سامری خود را عرضه کرد، امروز نیز خود را در لابه‌لای همین زرق و برق‌های دهکده جهانی و آن کانال ماهواره و فلان گروه مجازی جای داده است، پس باید مراقب بود! زیرا خدای متعال در آیه 99 از سوره مبارکه نحل فرموده: « إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ»؛ «چرا كه او را بر كسانى كه ايمان آورده اند و بر پروردگارشان توكل مى كنند تسلطى نيست».
تبلیغ همواره یکی از ابزارهای موثر در آگاهى از دين است و راهی است که می‌توان مصداق آیه 99 از سوره مبارکه نحل بود. تبلیغ دین علاوه بر اخلاص و شور و توفيق الهى، نياز به معلومات وسيعى دارد كه مهم‌ترين آنها عبارت است از: آشنايى با قرآن كريم و نهج‌البلاغه و سيره پيامبراكرم عليهم السلام و ائمه معصومين عليهم السلام و كلمات آن بزرگواران، آشنايى با شعر و تمثيل و زبان مردم، آشنايى با مشكلات و روحيات مردم و در نهایت داشتن سليقه لازم در انتخاب مطلب تا بتوان اثرگذاری خوبی در این عرصه داشت.
به جایگاه مبلغان در قرآن اشاره شده و خدای متعال در آیه 39 از سوره مبارکه احزاب فرموده است: «الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا»؛ «همان كسانى كه پيامهاى خدا را ابلاغ مى كنند و از او مى ترسند و از هيچ كس جز خدا بيم ندارند و خدا براى حسابرسى كفايت مى كند».
شاید با این همه پبشرفت ابزاری در زمینه ارتباطات جمعی، شایسته نباشد اینکه عده‌ای بیایند کم‌کاری خود در عرصه تبلیغ دین و فرهنگ را که یکی از دغدغه‌های مهم مقام معظم رهبری است را به بهانه نداشتن رسانه قوی، بپوشانند، آیا رسانه‌ای قوی‌تر و فراگیرتر از اینترنت می‌خواهند؟ هر چند نباید مهمترین مولفه در تبلیغ را نادیده گرفت و آن سعه صدر است که خدای متعال زمانی که وظیفه خطیر رسالت و تبلیغ دین را بر عهده نبی مکرم اسلام سپرد، خطاب به پیامبرش فرمود: «أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ».
زمانی هم که خدای متعال از حضرت موسی خواست که به سوی جامعه فرعونی که پیشرفته‌ترین امکانات آن زمان و قدرتمندترین جادوگران را در اختیار داشت برود، موسی خطاب به خدای خود گفت: «قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي» یعنی امکانات نرم‌افزاری خواست نه بودجه و توسعه مالی و سخت‌افزاری.
هرچند در دنیای امروز داشتن امکانات، مولفه مورد نظر در کارهای تبلیغی است ولی باید بدانیم که با حداقل امکانات ولی به شرط داشتن برنامه‌های بزرگ می‌توان قدم در راه الهی برداشت و قطعا خدا نیز نصرت حال خود را شامل حالمان خواهد کرد.
یادداشت از سعیده مصطفوی/ کارشناس جامعه شناسی و فعال امور قرآنی
