هر وقفی یک نیتی دارد و براساس نیت واقف در مورد اموال وقف شده اقدامات انجام میگیرد؛ حال ضرورت هدایت نیت واقفان به سمت نیازهای روز جامعه و وجود وقفهایی متناسب با نیاز روز مردم یکی از اولویتهایی است که جامعه امروز را از فقر و مشکلات و معضلات لاینحل که دولت و دستگاههای اجرایی از حل آن عاجز یا نسبت به آن بیتوجهاند، میرهاند.
حجتالاسلام جعفر جنتی، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان، در گفتوگو با
ایکنا از زنجان، این استان از لحاظ نیتهای خیرخواهانه وقفی، بینظیر است. شناسایی حدود 89 نوع نیت خیرخواهانه در موقوفات استان و ظرافت و نکتهسنجی پیشینیان ما حاکی از دیرینگی و استواری سنت حسنه وقف در جامعه ایرانی و نقش بیبدیل آن در گرهگشایی مسائل و مشکلات و دستگیری از نیازمندان و فراتر از همه پایهگذاری فرهنگ و تمدن بر مبنا و اساس وقف است؛ لذا شناسایی و هدایت نیتهای خیرخواهانه و فرهنگسازی گفتمان وقف یکی از مباحث مهم و نیازهای اساسی این حوزه بهشمار میرود.
علاوه بر این، فرهنگسازی و نهادینه کردن فرهنگ وقف نوین در جامعه، یکی از مؤثرترین راهها برای احیای این سنت حسنه و بازآفرینی نقش تاریخی وقف در تمدن کهن اسلامی است که در سالهای پس از انقلاب دچار کم رونقی و در مقاطعی بیرونقی شده بود که این رویه البته در حال تغییر و تحول است.
ترویج فرهنگ وقف
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان در مورد ترویج وقف بیان کرد: بر این اساس دو کار باید در دستور کار جدی قرار میگرفت که اولین اقدام پرداختن به موضوعی بود که در آن تمام نیات موقوفات استان بهصورت جزیی احصاء و برای هر منطقه اعداد و ارقام شناسایی و نیاز هر استان استخراج میشد.
وی ادامه داد: پس از احصای این نیازها، باید مشخص میشد که هر استان به چه موضوعات و وقفهایی بیشتر نیاز دارد. بهعنوان مثال در یک استان موقوفات قرآنی وجود داشت، اما در برخی استانها حتی یک موقوفه قرآنی هم ثبت نشده بود یا در یک شهرستان موقوفه تعزیهداری وجود داشت، اما در برخی شهرها چنین وقفی انجام نشده بود یا در بعضی جاها مدرسه و مسجد داریم اما فاقد مراکز درمانی هستیم که طبیعی است باید واقفان را به سمت تأسیس مراکز درمانی سوق داد.
جنتی ابراز کرد: در مجموع بعضی موضوعات وقف در کل استان تعداد آنها بسیار محدود است، کم شمارترین نیات موقوفات مربوط به قرآن است که در کل استان کمتر از 2 درصد موقوفات را به خود اختصاص داده و از سایر موقوفات کمتر است و یا موقوفات در زمینه ازدواج نیز بسیار کم است. این در حالی است که جامعه امروز نیاز وافری به اینگونه موقوفات دارد.
این مسئول خاطرنشان کرد: این نیازها شناسایی شده و اولویتهای آنها در سازمان متولی استخراج شده است. امروزه ساخت مدرسه، بیمارستان، درمانگاه، آموزشگاه، ورزشگاه، دانشگاه، پژوهشگاه، آسایشگاه، شیرخوارگاه، زیستگاه و در حوزههای علمی، هنری، فرهنگی و قرآنی ترویج مفاهیم قرآنی، ایجاد دارالقرانها و مدارس قرآنی، تولید محصولات قرآنی، تربیت مربی و حافظ قرآن کریم، حمایت از نخبگان و مؤسسات دانش بنیان و ...، از جمله مصادیقی است که به کمکهای حوزه وقف نیازمند است.
وی یادآور شد: این در حالی است که بیشترین فراوانی وقفهای دینی و مذهبی در خصوص عزاداری امام حسین (ع) و برپایی مجالس اهلبیت (ع) است. البته این بدان معنی نیست که نباید در این عرصه وقف کرد؛ بلکه باید شیوه و شکل آنرا تغییر داد، به عنوان مثال تولید نرمافزار و یا فیلم و محصولات فرهنگی عاشورایی میتواند جزو نیات واقفان قرار گیرد.
تغییر رویکرد در وقف
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان تغذیه روحی و فکری مردم نیازمند محصولاتی است که اشباعکننده روح و جان مخاطبان باشد، یا اگر یک بازی رایانهای در خصوص حماسه کربلا و نهضت عاشورا تولید شود، آیا نمیتوان آن را در سطح جهانی عرضه کرد.
این مسئول عرصه علم و فناوری و ازدواج زوجهای جوان را جزو ضرورتهای دیگر وقف دانست و افزود: در بحث علمی و معرفتی بهخصوص در حوزههای پژوهشی حوزه علمیه نیز کمبود وقف داریم که جزو ضروریات است. حتی حوزه رسانه نیز میتواند یکی از نیات واقفان را تشکیل دهد.
جنتی ادامه داد: غیر از اینکه نیات وقف نوین باید تغییر کند مدل وقف کردن هم نیازمند تغییر و تحول اساسی است. چنانکه نگاه سنتی مردم هم به وقف باید تغییر کند، چراکه امروز با خرد شدن مالکیتها و تقسیم میراثها و مردهریگها دیگر امکان وقفهای بزرگ بسیار کمتر شده؛ لذا توسعه ترویج وقفهای مشارکتی و توزیع اوراق وقف گامی است برای تغییر در روش وقف کردن؛ اما این کافی نیست و باید طرحی نو درانداخت تا آحاد مختلف مردم در این مسیر خیرخواهانه گام بردارند.
انتهای پیام