نقش رزمندگان گیلان و مازندران در عملیات رمضان

به گزارش ایکنا از گیلان، پس از جنگ جهانی دوم، عملیات «رمضان» به‌عنوان یکی از بزرگترین عملیات‌های زره‌ای نظامی نیروی زمینی به‌شمار می‌رود. پیروزی در این عملیات می‌توانست بهترین فرصت برای پایان دادن به جنگ باشد.

عملیات رمضان جنگ را در برهه جدیدی وارد کرد. فرماندهان براساس شکست‌های دشمن و افزایش روحیه رزمندگان، این عملیات را طراحی کردند و برای نخستین‌بار نیرو‌های ما وارد خاک عراق شدند.

این عملیات با هدف تکمیل امر دفاع از انقلاب اسلامی و دور کردن آتش دشمن از مرز‌های کشور آغاز شد. عملیات رمضان 22 تیرماه سال 61 و در دومین شب از لیالی قدر، با رمز «یا صاحب‌الزمان ادرکنی» آغاز شد و در پنج مرحله تا شب عید فطر ادامه یافت.

رزمندگان در محور شلمچه موفق شدند با عبور از سیم خاردار‌ها و میادین مین، دیوار دفاعی دشمن را بشکنند و به این صورت خاکریز اول و دوم را تصرف کردند.

در نخستین روز، عملیات به‌خوبی پیش رفت. در همان ساعات اولیه عملیات، رزمندگان تا پنج کیلومتری شهر بصره پیشروی کردند. برخی از سربازان عراقی که تاب تحمل شکست یا اسارت را نداشتند، فرار کردند.

رزمندگان با روحیه ایثار و فداکاری به پیش می‌رفتند تا آنجایی که در یکی از محور‌های عملیاتی به عمق 23 کیلومتری خاک عراق رسیدند. پاسگاه زید تحت کنترل نیرو‌های خودی درآمد. نیرو‌ها در مسیر شاهد تانک‌های سوخته دشمن بودند.

جهادگران جهاد سازندگی نقش مهمی را در تثبیت مواضع ایفا کردند. در جریان عملیات رمضان موقعیت شهر‌های بزرگی همچون بصره، تنومه، خورمال، حلبچه و بسیاری از محور‌های استراتژیک و موقعیت‌های دفاعی دشمن به خطر افتاد نیرو‌های صدام که همیشه حالت تهاجمی داشتند، این بار به حالت دفاعی درآمدند. آنها مدرن‌ترین راه‌ها را برای جلوگیری از نفوذ پیاده کرد.

پس از عملیات رمضان رژیم بعث که از این عملیات خسارت‌های زیادی دیده بودند، عمق دیوار‌های دفاعی‌اش را با موانع طبیعی گسترش دادند.

تحلیل شهید صیاد شیرازی درباره عملیات رمضان

پس از ورود رزمندگان به خاک عراق، سازمان ملل که تا این زمان هیچ واکنشی نسبت به نابرابری در این جنگ نشان نداده بود، واکنش نشان داد و با صدور بیانیه‌ای اظهار نگرانی کرد. همچنین خواستار آتش‌بس شدند. از سوی دیگر آمریکا نیز ایران را به عقب‌نشینی وادار کرد.

در طی عملیات رمضان 250 کیلومتر ربع از خاک کشورمان آزاد شد. سه تیپ پیاده، یک تیپ مکانیزه و یک تیپ مختلط دشمن منهدم شد. یک‌هزار و 315 نفر از نیرو‌های دشمن به اسارت درآمدند.

با وجود اینکه نیرو‌ها به‌خوبی عمل کردند و در ابتدا موفقیت‌های خوبی کسب کردیم، اما هدف عملیات محقق نشد. چند عامل باعث شد که در این عملیات به هدف تعیین شده دست پیدا نکنیم. ماشین‌آلات فاصله زیادی با محل عملیات داشت به همین خاطر نیرو‌ها از پشتیبانی بی‌بهره بودند. دشمن نیز از سوی ایادیش به سرعت مجهز شد. گرمای شدید نیز به مشکلات افزوده شد.

اگرچه جمهوری اسلامی می‌توانست به هدف‌های از پیش تعیین شده این عملیات دسترسی پیدا کند، در مذاکرات سیاسی، دست بالا را داشت.

بعد از این عملیات، فرماندهان سپاه تصمیم گرفتند با ادغام پنج تیپ با نام‌های 27 محمدرسول‌الله(ص)، 14 امام حسین(ع)، 8 نجف، 25 کربلا و 33 المهدی(عج)، که از قوی‌ترین تیپ‌های سپاه بودند، لشکر ضربتی به نام لشکر فتح را تشکیل دهند.

شهید صیاد شیرازی عملیات رمضان را اینگونه تحلیل کرد: در تحلیل عملیات رمضان از یک طرف می‌توانیم بگوییم نبردی پیروزمندانه بود به خاطر اینکه دشمن را در هم شکستیم و به آن تلفات وارد کردیم؛ البته به خودمان هم یک مقدار تلفات وارد شده بود. از یک طرف می‌توانیم بگوییم پیروز نبود، چون هدفمان این نبود. عده‌ای می‌گویند ما همه چیزمان برای پیروزی آماده بود، ولی توجه به خدا کمتر و توجه جهت خود بیشتر شد. باید همان روحیه و توکلی را که در عملیات‌های طریق‌القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس داشتیم در این عملیات هم داشته باشیم.

مأموریت تیپ 25 کربلا در ساعت 22:30 روز 22 تیرماه سال 61 با استعداد 10 گردان پیاده و پشتیبانی رزمی عملیات خود را به منظور تصرف و تامین منطقه زید و دژ مرزی و سپس تک را به منظور تصرف کانال پرورش ماهی، در چهار مرحله آغاز می‌کند.

مرحله اول ــ گردان علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) با استعداد کامل در جناح چپ تیپ با عبور از میادین مین، معبر را باز کرده، خط اول دشمن را شکسته و تا خط اول دشمن گسترش می‌یابد. گردان امام حسین( ع) با استعداد کامل در جناح راست تیپ با عبور از میادین مین معبر را باز کرده و خط اول دشمن را شکسته و تا خط اول دشمن گسترش می‌یابد.

گردان حضرت ابوالفضل(ع) با استعداد کامل در جناح تیپ با عبور از گردان امام حسین(ع)، انهدام نیرو کرده و با پاکسازی قرارگاه‌ها و خاکریز در عمق دشمن ادامه تک می‌نماید. گردان امام حسن(ع) با استعداد کامل در جناح راست با عبور از گردان‌های امام حسین(ع) و ابوالفضل(ع) در عمق خاک وارد شده و نیروی دشمن را انهدام می‌نماید.

مرحله دوم ــ در این مرحله تیپ 25 کربلا با استعداد پنج گردان پیاده و یک گردان ادوات برای انهدام نیروی دشمن در عمق خاک وارد عمل می‌شود. گردان امام حسن(ع) با استعداد کامل در جناح راست تیپ به منظور انهدام سازمان دشمن در عمق وارد عمل می‌شود.

گردان امام محمدباقر(ع) با استعداد کامل در جناح راست تیپ همزمان با گردان امام حسن(ع) به منظور انهدام سازمان دشمن تک می‌نماید. گردان امام علی(ع) با استعداد کامل در جناح چپ تیپ به منظور انهدام سازمان دشمن در عمق خاک وارد عمل می‌شود.

گردان امام سجاد(ع) با استعداد کامل همزمان با گردان امام علی(ع) به منظور انهدام سازمان دشمن وارد عمل می‌شود. گردان امام موسی کاظم(ع) به عنوان احتیاط در پشت دژ مستقر می‌شود.

مرحله سوم ــ موفق‌ترین مرحله در این عملیات بود. در این مرحله تیپ‌های پیاده 25 کربلا، 27 محمدرسول‌الله(ص)، 14 امام حسین(ع) و 8 نجف اشرف شرکت کردند که هر کدام از آن‌ها به ترتیب دو کیلومتر از منطقه عملیات را پوشش می‌دادند. هدف از انجام این مرحله از عملیات رمضان که در ساعت 21 روز چهارشنبه، 30 تیرماه سال 61 از پاسگاه مرزی زید آغاز شد، نابودسازی تیپ‌های زرهی عراقی مستقر در آن منطقه، رسیدن به کانال پرورش ماهی و پدافند در آنجا بود.

تیپ 25 کربلا با استعداد 6 گردان به منظور انهدام نیرو و سازمان دشمن و تثبیت منطقه تک می‌نماید. گردان امام حسین(ع) با استعداد کامل در جناح راست تیپ به منظور انهدام نیرو تک می‌نماید. گردان محمدرسول‌الله(ص) با استعداد کامل در جناح راست همزمان با گردان امام حسین(ع) به منظور انهدام نیروی دشمن تک می‌نماید. گردان امام سجاد(ع) با استعداد کامل در جناح چپ تیپ به منظور انهدام نیروی دشمن تک می‌نماید. گردان امام موسی کاظم(ع) با استعداد کامل در جناح تیپ همزمان با گردان امام سجاد(ع) تک می‌نماید و گردان امام رضا(ع) به عنوان احتیاط در پشت دژ مستقر می‌شود.

مرحله چهارم ــ تیپ 25 کربلا در ساعت 22 اوایل مردادماه سال 61 با استعداد دو گردان در ادامه عملیات رمضان به منظور انهدام سازمان دشمن در منطقه عمومی کوشک تک می‌نماید. گردان صاحب‌الزمان(عج) در جناح راست به منظور انهدام سازمان دشمن تک می‌نماید. گردان امام حسین(ع) در جناح چپ به منظور انهدام سازمان دشمن تک می‌نماید.

کمبود اسناد مربوط به نقش آفرینی رزمندگان گیلان

در این عملیات بنا بر برنامه‌ریزی توپخانه آتش تهیه را به مدت 20 دقیقه طرح‌ریزی و بنا به دستور اجرا می‌نماید. آماده‌باش بنا به دستور روشنایی منطقه را تامین می‌کند. آتش‌بار 152 مامور به تیپ، کمک مستقیم می‌باشد و هماهنگی لازم با توپخانه قرارگاه به عمل می‌آید.

همچنین زرهی مکانیزه بنا به دستور با آماده‌باش گردان‌های پیاده وارد عمل می‌شود. تعداد پنج دستگاه نفربر در اختیار ادوات جهت نصب خمپاره قرار می‌گیرد. آماده‌باش بنا به دستور جهت انتقال مجروحین و رساندن مهمات وارد عمل می‌شود. تعداد 6 دستگاه نفربر در اختیار فرمانده قرار می‌گیرد.

ادوات نیز آماده‌باش نیروهای تک‌ور را پشتیبانی می‌نماید. آماده‌باش بنا به دستور بعد از تحویل گرفتن پنج دستگاه نفربر از گردان مکانیزه خمپاره‌انداز بر روی آنها نصب و به صورت متحرک وارد عمل می‌شود و  بنا به دستور به هر گردان سه قبضه تفنگ 106 داده می‌شود.

مهندسی تیپ 25 کربلا به دستور آماده‌باش با کلیه امکانات در محورهای عملیاتی وارد عمل می‌شود و بعد از تصرف اهداف جهت احداث خاکریز و سنگر عمل می‌نماید. آماده‌باش در هر محور چند نفر تخریبچی جهت باز کردن معبر در میدان مین نیز را جز ماموریت‌های خود دارد.

فرماندهان و جانشینان و رده‌های پایین گردان‌های محمدرسول‌الله(ص)، امام علی(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، امام سجاد(ع)، امام محمدباقر(ع)، امام صادق(ع)، امام موسی‌کاظم(ع)، امام رضا(ع) و صاحب‌الزمان(عج) از جمله حسن حسن‌پور، مزدستان، محمدجواد اسلامی، ذبیح‌الله عاصی‌زاده، موسوی، صمد اسودی، احمد کهنه، علی فردوس، کاکا، جشن مریم، مصلح، حمیدرضا نوبخت، حسن صباغ، عبدالعلی عمرانی، نعمتی، کاشانی، محمد اصغری‌خواه، علی‌اصغر قربانی، رضوی، علی‌اکبر درویشی، محمدرضا عسگری، قاسم صادقی، علی اکبرنژاد، علی ییلاقی، محمدرضا عسگری، سبزعلی خداداد، یوسف سجودی، فتحعلی رحیمیان، فتحعلی کاظمی، قلی‌زاده، درویش و کمیل کهنسال می باشند که در این عملیات بیش از یک‌هزار و 98 مجروح و 154 شهید از تیپ 25 کربلا مازندران و 96 شهید از استان گیلان که در تیپ 25 حضور داشتند تقدیم این عملیات شدند و سرداران شاخصی چون میثم(هرمز) محمدبیگلو، فرمانده پادگان آموزشی المهدی(عج) چالوس، سردار کامران ملک‌پور، فرمانده گردان آیت‌الله مصطفی خمینی(ره) از لشکر 31 عاشورا، سردار شهید سید صادق شفیعی، سردار شهید اردشیر رحمانی، شهید سیدجعفر دلیل حیرتی، سردار حجت حیدری، ناصر بابایی، مهدی سلیمانی، کریم خانی پور و حسین داداشی  که اهل گیلان بودند در این عملیات حضور داشتند و به مقام والای شهادت و جانبازی نائل شدند.

متاسفانه به دلیل عدم لشکر مستقل رزمندگان گیلان تا سال 64 هیچگونه سندی در اختیار پژوهشگران گیلان وجود ندارد تا به خوبی از نقش رزمندگان گیلان حاضر در این عملیات پرداخته شود و آنچه در این نوشتار به صورت مختصر بیان شده است از مرکز اسناد و تحققیات اداره‌کل حفظ آثار مازندران دریافت  شده است.

گزارش از سمیه اقدامی - مسئول امور زنان اداره‌کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان گیلان

انتهای پیام