بازخوانی گفت‌وگوی ایکنا با مرحوم عزت‌الله انتظامی/ عاشورا در تمامی ژانر‌ها قابل ترسیم است
گروه هنر ــ مرحوم عزت‌الله انتظامی یکی از بزرگان عرصه بازیگری بود که سابقه بازی در فیلم‌ها و نمایش‌های عاشورایی به او شناختی درباره این گونه آثار داده بود. به همین منظور ایکنا درباره فیلم سینمایی «روز واقعه» با او گفت‌وگو کرده بود که به مناسبت ایام محرم بازخوانی می‌شود.
مرحوم عزت‌الله انتظامی، بازیگر پیشکسوت سینما، در سال 1385 در گفت‌وگویی با ایکنا با بیان اینکه مفاهیم عاشورایی توانایی پرداخت در تمامی گونه‌های سینمایی را داراست، افزود: سینمای انیمیشن به دلیل وسعت پرداخت و توانایی خلق یک صحنه خیال‌انگیز بهترین عرصه برای پرداخت فیلم‌های عاشورایی است؛ زیرا این گونه توانایی دارد صحنه‌هایی را که سینمای داستانی از پردازش آن محروم است به بهترین شکل به تصویر بکشد.
وی ادامه داد: حتی این مهم در خلق تصویر معصومان نیز می‌تواند اتفاق بیفتد، چون نمی‌توان توقع داشت هر هنرمندی بتواند نقش بزرگان دین را بازی کند. همچنین نشان دادن چهره معصومان هم مجاز نیست؛ زیرا تصاویری که از پیشینه آن بازیگر در ذهن مخاطب است باعث می‌شود باورپذیری آن نقش در بین بینندگان از بین رود ولی در انیمیشن این اتفاق رخ نخواهد داد.
روز واقعه، یکی از بهترین آثار عاشورایی
بازیگر فیلم «روز واقعه» این فیلم را یکی از بهترین نمونه‌ها برای یک فیلم عاشورایی ذکر کرد و افزود: در «روز واقعه» آن چیزی که بیش از هر امری به چشم می‌خورد این نکته بود که این اثر ورای تمام آثاری است که تا به حال در این ژانر ساخته شده و این امر نیز وابسته به دلایل مختلف است که می‌توان نقش آن‌ها را در تمامی اجزای این فیلم مشاهده کرد.
این پیشکسوت برای نمونه از موسیقی این فیلم یاد کرد و گفت: موسیقی یک فیلم می‌تواند به واسطه اعماقش تصاویر شاخص را در ذهن مجسم کند و در«روز واقعه» این اتفاق به وضوح رخ داد و مخاطب توانست با ضرباهنگ فیلم تصاویری را در ذهن مجسم کند که در ذهنش ماندگار خواهد ماند و مبالغه نیست که اگر بگوییم نت‌های این موسیقی توانست پیام فیلم را تجزیه و تحلیل کند.
«انتظامی» به متن فیلم اشاره کرد و توضیح داد؛ در گام بعدی آن چیزی که بیش از هر نکته‌ای قابل تعمق است متن شاخص بهرام بیضایی است که توانست دریچه‌ای تاز‌هی از این قیام را به تصویر بکشد که رد آثار قبلی در این ژانر به چشم نمی‌خورد، البته نوع نگاه به این متن توسط فیلمسازی می‌توانست به گونه‌ای دیگر خلق شود ولی آنچه مسلم است این فیلم تا به حال بهترین نمونه در این گونه محسوب می‌شود و این امر موفقیت شهرام اسدی را به تصویر می‌کشد.
وی طراحی صحنه، دکور، گریم و دیگر عوامل فنی را نیز در ساخت یک فیلم عظیم تاریخی با موضوعی عاشورا و قیام امام حسین(ع) مهم توصیف کرد و اظهار کرد: در ساخت فیلم دینی در ژانر تاریخی نکته اصلی فقط به چند عامل خلاصه نمی‌شود؛ زیرا ویترینی که قرار است این مفهوم را به تصویر بکشد نیز باید دارای جمیع شاخصه‌های لازم باشد از آن جمله می‌توان به گریم و طراحی صحنه و لباس اشاره کرد به واسطه اینکه بیننده بسیار از آن تأثیر می‌گیرد، می‌تواند نقش بسزایی در کیفیت یک اثر ایفا کند.
این بازیگر پیشکسوت بیان کرد: معتقدم اگر می‌خواهیم یک فیلم فاخر عاشورایی خلق کنیم باید سرمایه‌ای را در اختیار سازنده قرار دهیم که توانایی آن را به او بدهد تا صحنه و ذکور را به صورت واقعی برای مخاطب خلق کند و این امر هم مبتنی بر حضور یک تیم کارشناسی خوب است تا بتواند با یک نگاه علمی زمینه را برای خلق اثر به خوبی مهیا کنند.
بازیگر فیلم «دیوانه‌ای از قفس پرید» به بحث آسیب شناسی این گونه آثار اشاره کرد و گفت: این آثار اگر توجه لازم را در خود نداشته باشد مسلماً بازخورد منفی در پی خواهد داشت و آنچه مسلم است اعتقاد واقعی فیلمساز در ساخت این آثار است که حرف اول را می‌زند و اگر یک هنرمند بخواهد در فیلم خود به دور از اعتقادات درونی اثری مذهبی تولید کند راه به ناکجا آباد خواهد برد؛ زیرا مسلم است که اعتقادات قلبی یک امر درونی است که نمی‌تواند با شعار و فریاد رنگ واقعی به خود گیرد.
تبلیغات ضعیف برای فیلم‌های عاشورایی
در فیلم« روز واقعه» با رعایت اصول حرفه‌ای با تبلیغات می‌توانستیم از لحاظ جذب مخاطب موفقیت بیشتری کسب کنیم، در صورتی که این اتفاق در این فیلم رخ نداد و حتی در عنوان بندی پوستر فیلم اسامی هنرمندان به صورت مشخص بارز نبود که این امر خود سبب شد تا از شدت توجه مخاطب به این اثر کاسته شود.
این استاد بازیگری علاوه بر ذکر نکات مثبت فیلم«روز واقعه» ذکر یک نکته کوچک را نیز لازم دانست و گفت: اگر بخواهیم نقد منصفانه داشته باشیم باید انتخاب برخی پرسوناژهای ضعیف را برای این فیلم نوعی کاستی محسوب کرد که با رفع آن این اثر می‌توانست به صورت خیلی شاخص‌تر مطرح شود.
وی یادآور شد: تبلیغات در مطرح و معرفی کردن آثار عاشورایی جایگاهی بارز دارد و معتقدم در فیلم «روز واقعه» با رعایت اصول حرفه‌ای با تبلیغات می‌توانستیم از لحاظ جذب مخاطب موفقیت بیشتری کسب کنیم، در صورتی که این اتفاق در این فیلم رخ نداد و حتی در عنوان‌بندی پوستر فیلم اسامی هنرمندان به صورت مشخص بارز نبود که این امر خود سبب شد تا از شدت توجه مخاطب به این اثر کاسته شود.
این پیشکسوت سینما توانایی‌های یک بازیگر را نیز در کیفیت یک فیلم مؤثر دانست و بیان کرد: من در فیلم «روز واقعه» برای اینکه بتوانم لحن صدای متناسب با شخصیت فیلم خلق کنم آهنگ به خصوصی را برای صدایم برگزیدم که این توجه به نوع گویش می‌تواند تصویر یک هنرمند را باورپذیرتر به مخاطب ارائه دهد ولی متأسفانه در برخی آثار هنرمندان متصورند که برای خلق صدای یک عرب حتما باید از ته گلو و غلیظ جملات را بیان کنند، در صورتی که این گونه پرداخت‌های سطحی باعث می‌شود مخاطب از باورپذیری نقش دور شود.
انتظامی عشق به سالار شهیدان را در تمامی اجزای زندگی مردم ایران جاری دانست و تصریح کرد: این عشق به زمان یا مکان خاصی خلاصه نمی‌شود؛ زیرا عشق به امام حسین(ع) در خون شیعیان ایران جاری است و من کودکی خود را به یاد دارم که در محله سنگلج چگونه مردم برای امام حسین(ع) عزاداری می‌کردند و این عشق با ازدیاد جمعیت شکلی گسترده‌تر به خود گرفته است و این علاقه می‌تواند برای سینما ثروتی بیکران محسوب شود. البته تا جایی که اعتقادات با ظواهر و شعار اختلاط پیدا نکند.
وی نکات آموزنده مفاهیم عاشورایی را بیکران توصیف کرد و افزود: آنچه مسلم است قیام عاشورا نکاتی را در خود نهان دارد که فراتر از تراژدی است و نباید مفهوم را فقط در این سبک خلاصه کرد، زیرا قیام سالار شهیدان از روی آگاهی بود و فلسفه‌ای را در خود نهان داشت که می‌تواند ابزاری برای نجات انسان سرگشته امروز باشد و اگر بخواهیم این حرکت انسان‌ساز را در حیطه تراژدی خلاصه کنم، این مفهوم را اسیر سطحی‌نگری کرده‌ایم.
بازیگر سریال «هزاردستان» در خاتمه بیان کرد: عاشورا را می‌توان در تمام ژانرهای سینمایی به تصویر کشید و این تصوری اشتباه است که عاشورا را فقط در ژانر تاریخی خلاصه کرد؛ زیرا فلسفه این قیام حرکتی است که برای تمام زمان‌ها مسیری رهایی‌بخش است و این مهم نیز به توانایی فیلمساز و توجه مسئولان وابسته است که چگونه بتوانند این امر را به واقعیت نزدیک کنند.
انتهای پیام
