مرحوم استاد کفعمی؛ بنیان‌گذار جلسات تخصصی قرآن زنجان
گروه فعالیت‌های قرآنی: در پی یافتن بنیان‌گذار نخستین دوره‌های آموزشی قرآن در زنجان، به نام استاد علی‌اکبر کفعمی بر می‌خوریم که بسیاری از نخبگان قرآنی امروز زنجان، دست‌پرورده او به‌شمار می‌روند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از زنجان، همواره یکی از مهم‌ترین مسائلی که در جامعه قرآنی پویا و فعال یک استان، بیش از دیگر ابعاد آن به‌چشم می‌خورد، این است که بنیان این جامعه پویا و قرآنی را چه کسانی و از چه زمانی بنا نهاده‌اند و به دنبال نیل به پاسخ این سؤال، نیازی به کنکاش و جست‌وجوی چندانی وجود نداد، نور قرآن، هدایت‌گر و روشن‌گر این مسیر است.
در پی یافتن بنیان‌گذار نخستین دوره‌های آموزشی قرآن در زنجان، به نام بزرگ‌مردی بر می‌خوریم که نه تنها بسیاری از نخبگان قرآنی امروز استان زنجان، دست‌پرورده او به‌شمار می‌روند، بلکه آثار و برکات بی‌نام و نشانی در گوشه‌گوشه جامعه نورانی قرآن استان، از وی به چشم می‌خورد.
استاد علی‌اکبر کفعمی، بنیان‌گذار نخستین دوره‌های جامع و استاندارد مکتبی در استان زنجان، در سال 1303 در خانواده‌ای مذهبی در زنجان متولد شد و پس از سال‌ها تلاش در راه ترویج فرهنگ نورانی قرآن کریم، در 25 آذر 1389، به دلیل کهولت سن، به دیار باقی شتافت.
بنا بر وظیفه قرآنیمان، برای بازشناساندن اساتید و پیشکسوتان گمنام قرآنی استان، به منزل محمد کفعمی، تنها فرزند ذکور مرحوم علی‌اکبر کفعمی که امروز، یکی از معلمان برجسته قرآن استان و محقق معارف قرآنی است روانه می‌شویم؛ همان‌طور که انتظار می‌رفت، او نیز همچون پدر مرحومشان، با حسن خلق فراوانی پذیرای ما بوده و ساعتی در جمع قرآنی ایکنای زنجان گذراند.
از همان ابتدای صحبت‌هایمان با محمد کفعمی، یادگاری‌های استاد را زیر و رو کرده و بخشی از یادداشت‌هایی را که به گفته وی، ماندگاترین خاطرات ایشان را در بر دارد، برایمان بازگو می‌کند: پدر عادت به نوشتن داشت. خاطره‌نویس خوبی بود و از کوچک‌ترین فرصت‌ها نیز برای نوشتن اتفاقات روزانه خود، حتی در صفحات پایانی کتاب‌هایش نیز استفاده می‌کرد.
وی در خصوص نحوه آغاز انس استاد کفعمی با قرآن، می‌گوید: در سال 1305، وارد مکتب شده و روخوانی و روان‌خوانی قرآن کریم را فرا گرفت و به دلیل الزام شرایط اقتصادی در نوجوانی وارد بازار کار شد. اما پس از اینکه در 22 سالگی به همراه همسر و تنها فرزندش برای کار به تهران مهاجرت کرد با جلسات تجوید قرآن مرحوم مفید‌اصفهانی، آشنا شده و تجوید را نزد این استاد بزرگ فرا گرفت.
محمد کفعمی با تأکید بر اینکه استاد کفعمی، هرچه توشه قرآنی با خود داشت از هیئت زینبیه زنجانی‌های مقیم تهران کسب کرده بود، ابراز می‌کند: پس از گذراندن دوره‌های اخلاق، تفسیر و زبان عربی، نزد شیخ اسماعیل دیزجی‌زنجانی، وارد هیئت زینبیه زنجانی‌های مقیم تهران شده و از جلسات پربار و کیفی این هیئت که اساتید برجسته علوم قرآنی همچون مرحوم ابراهیم توحیدی(شاگرد آیت‌الله کوه‌کمره‌ای) در آن به تدریس مشغول بودند، بهره‌مند شد و به دلیل علاقه وافر خود به علوم قرآنی، طی 12 سال، به طور کامل با تجوید و قرائت قرآن آشنا شد.
وی افزود: تبحر و پیشرفت پدر در علم تجوید و قرائت قرآن در آیه هیئت به حدی بود که با وجود اینکه مرحوم مفید‌اصفهانی در قید حیات بود، وی را جانشین خود در جلسات آموزش قرآن کرد و استاد، پس از 17 سال زندگی در تهران، توشه‌ای پربار قرآنی را در سال 1342 به زنجان آورد.
این محقق علوم قرآنی با بیان اینکه استاد کفعمی، با ورود به زنجان در سال 1342 از روحانیان و اهل فن جویای برگزاری جلسات قرآن در استان شده و متوجه شد که تا آن زمان، جلسه فنی و اختصاصی قرآن در این استان برگزار نمی‌شده است، اظهار می‌کند: عزم راه‌اندازی جلسات قرآنی در زنجان، منجر به آغاز به کار «مکتب‌القرآن‌الحسینی» در مسجد تاریخی خانم زنجان شد.
محمد کفعمی با اشاره به اینکه وی ششمین فرزند استاد علی‌اکبر کفعمی و تنها فرزند ذکور اوست، بیان می‌کند: از سال 1350 و در سن 7 سالگی همراه پدر، وارد مکتب‌القرآن‌الحسینی شدم و از نزدیک مشاهده می‌کردم که در فضای معنوی این مکتب قرآنی، اقشار مختلف مردم با شور و شوق حاضر می‌شدند و با وجود اینکه این مکتب با 40 تا 50 جلد قرآن، چند رحل، پرچم و یک سماور و استکان چای به فعالیت می‌پرداخت، اما هر روز بر تعداد قرآن‌آموزان آن افزوده می‌شد.
وی در خصوص ویژگی‌های این مکتب قرآنی، می‌گوید: دوره‌های نخست فعالیت این مکتب قرآنی، همزمان با برهه‌ای بود که تقلید در قرائت در ایران نمود چندانی نداشت و تنها نوارهای کاست کم‌یابی از استاد عبدالباسط در کشور توزیع شده بود؛ اما در جلسات معنوی و پربار مکتب‌القرآن‌الحسینی زنجان، آیات کلام وحی با سادگی تمام، چنان قرائت و آموزش داده می‌شد که فرقی نمی‌کرد که بازاری باشی یا روحانی یا نونهالی 7 ساله! جذب این جلسات می‌شدی.
این مربی قرآن با اشاره به اینکه استاد کفعمی به عنوان رئیس قطار فعالیت می‌کرد و به ازای روزهای کاری، 48 ساعت استراحت داشت، عنوان می‌کند: پدر از زمان‌های استراحت خود برای انجام کارهای شخصی‌اش بهره می‌برد و مرخصی یک ماهه خود در سال را در ایام ماه مبارک رمضان استفاده می‌کرد تا جلسات مکتب قرآنی تعطیل نشود.
وی با اشاره به اینکه در سال 1361، بافت فرسوده مسجد خانم سبب شد تا جلسات مکتب‌القرآن الحسینی به تکیه اسدالله بیگ زنجان منتقل شود، ابراز می‌کند: بهره‌مندی از انرژی بالقوه و بالفعل جوانان در این دوران، سبب شد تا بیش از 300 نفر از قاریان برجسته استان زنجان، به صورت مستقیم و غیر مستقیم، تحت تعلیم استاد قرار گیرند و امروز محمود رنگرز، مجید نوری و محمد‌امین بهادر‌شجاعی، جمعی از شاگردان موفق وی هستند.
محمد کفعمی، زندگی قرآنی را به مثابه نور دانسته و دوری از قرآن را همچون حیات در ظلمات دانسته و بیان می‌کند: امروز در این دنیای پرآشوب که مکتب‌های مختلف به دنبال گمراه کردن مردم هستند، قرآن، هر لحظه چراغی را در زندگی افراد روشن می‌کند.
وی با اشاره به اینکه استاد کفعمی تصمیم به تدوین و چاپ کتاب اختلاف قرائت یا قرائت سبعه داشت، اظهار می‌کند: استاد از سال 1386 تا 1389، به دلیل کهولت سن، توانایی جسمی چندانی برای این اقدام نداشت و به همین دلیل پس از وفات وی در سال 1389، مراحل تدوین این کتاب، در نیمه راه باقی ماند.
این محقق معارف قرآنی یادآور می‌شود: اشعار حافظ، به وی الهام شده و سرشار از معارف ناب است؛ از این‌رو این سخن که آورده است: «هرچه کردم، همه از دولت قرآن کردم»، سرلوحه دعوت فرزندانم به سوی نور قرآن شده و خود نیز در زمینه ارتباط عرفان اسلامی با قرآن، پژوهش می‌کنم.
