عفو و بخشش، یک اصل مهم اخلاقی/ صفتی که آرامش و نشاط را بر خانواده حاکم می‌کند

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، عفو و بخشش، اصل مهم اخلاقی در همه روابط انسانی است که امکان زندگی زیبا و مسالمت‌‌آمیز را برای آدمی فراهم می‌آورد.این اصل در خانواده، معنا و مفهوم بهتری می‌یابد و ضرورت آن بیشتر احساس می‌شود.
قرآن کریم در آیه 22 سوره نور در این رابطه فرموده است: «وَلَا یَأْتَلِ أُوْلُوا الْفَضْلِ مِنکُمْ وَالسَّعَةِ أَن یُؤْتُوا أُوْلِی الْقُرْبَى وَالْمَسَاکِینَ وَالْمُهَاجِرِینَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ؛ و سرمایه‏‌داران و فراخ‌‏دولتان شما نباید از دادن [مال] به خویشاوندان و تهیدستان و مهاجران راه خدا دریغ ورزند و باید عفو کنند و گذشت نمایند مگر دوست ندارید که خدا بر شما ببخشاید و خدا آمرزنده مهربان است».
عفو در لغت به‌معنای صرف نظر کردن از چیزی است که اقتضای نظر و توجه را دارد و از مصادیق آن، صرف‌نظر کردن از گناه، خطا، مجازات و عمل و دیگر امور است.(التحقیق فی الکلمات القرآن، ج 8، ص 182)
«صفح» در اصل به‌معنای جانب و روی چیزی است.مانند رخسار و صورت و پهنای شمشیر و سطح و سنگ و«صفحت عنه» یعنی از او چشم‌پوشی کردم و صفحه صورت خود برگرداندم و از او گذشتم و به صفحات دیگر پرداختم. از همین روست که می‌گویند «تصفحت الکتاب» یعنی کتاب را صفحه صفحه ورق زدم «صفح» از «عفو» بالاتر است زیرا انسان گاهی می‌بخشد و عفو می‌کند ولی درنمی‌گذرد و صفحه مربوط به آن گناه‌کار و خطاکار را ورق نمی‌زند، ولی «صفح» یعنی کاملاض آن صفحه، روق خورده و موضوع در گذشته و چیزی از آن باقی نمانده است.(المفردات، ص 282)
در روابط انسانی، عفو و صفح (بخشش و گذشت) بسیار گره‌گشاست و در زندگی خانوادگی، اهمیت بیشتری دارد انسان با عفو و گذشت، صلح و آرامش و نشاط را بر خانواده حاکم می‌کند و خود و دیگران را از تنش‌های نفس‌گیر و زندگی‌سوز، خلاصی می‌دهد.در روابط لطیف میان زن و مرد و در هم‌زیستی تنگاتنگ دو همسر، عفو و گذشت، جلوی دشمنی‌ها را می‌گیرد و کینه‌ها را می‌زداید.پیامبر اکرم(ص) فرمود: از یکدیگر گذشت کنید تا کینه‌های میان شما از بین برود.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد میرعمادی، نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه خرم‌آباد در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا در این رابطه گفت: به‌طور طبیعی در زندگی مشترک، اختلاف‌هایی پدید می‌آید که اگر عفو و بخشش نباشد، آتش اختلاف همه چیز را می‌سوزاند.
وی افزود: در سیره رسول اکرم(ص) از قول عایشه نقل شده است که: خوش‌خوترین مردمان بود و بدی را به بدی جبران نمی‌کرد، بلکه می‌بخشید و گذشت می‌نمود.
این کارشناس مذهبی اضافه کرد: مردی به نام جزء بن مالک بن عامر انصاری نزد رسول خدا آمد و گفت: ای رسول خدا، خانواده‌ام مرا عصبانی می‌کنند، چگونه مجازاتشان کنم؟ پیامبر(ص) فرمود: «تعفو»، ببخش و درگذر، او دوباره پرسید و پیامبر(ص) همان پاسخ را داد، بار سوم که پرسید، پیامبر فرمود: اگر هم به ناچار مجازات کردی به اندازه گناه و جرم، مجازات کن و از زدن به‌صورت پرهیز نما.
وی ادامه داد: در نقل دیگری می‌خوانیم که: «مردی نزد رسول خدا(ص) آمد و عرض کرد: یا رسول‌الله، خدمت‌گزاری دارم که بدی می‌کند و ستم می‌نماید، آیا او را بزنم؟ پیامبر(ص) فرمود: هر روز هفتاد بار از او گذشت کن».
میرعمادی گفت: ابوعبدالله جدلی از عایشه پرسید اخلاق رسول خدا با خانواده‌اش چگونه بود؟ عایشه گفت پیامبر خوش‌اخلاق‌ترین مردم بود، نه دشنام می‌داد و نه بدزبانی می‌کرد و نه در کوچه و بازار، هیاهو به راه می‌اندخت و نه بدی را با بدی جبران می‌کرد، بلکه می‎بخشید و گذشت می‌کرد.
وی اضافه کرد: این بخشش نه تنها ثمره خود را در زندگی مشترک دنیوی، نشان می‌دهد بلکه ذخیره‌ای برای روز قیامت او هم خواهد بود چنان‌که رسول خدا(ص) فرمود «آن‌گاه که بندگان در صحرای محشر گردآورده شوند، ندا دهنده‌ای جار زند آن کسی‌که مزدش با خداست برخیزد و به بهشت رود، گفته شد چه کسی مزدش با خداست؟ فرمود بخشایندگان مردم».