اربعین؛ مقوله‌ای برای زیستن و نه شعار
گروه اجتماعی ــ رئیس مرکز جامع مشاور آستان قدس رضوی گفت: اربعین برای زیستن و عمل کردن است، نه برای صحبت کردن و شعار. همواره این همایش و رویداد بزرگ جهانی بر خلاف برخی از افراد که بر این باور هستند که از گذشته وجود نداشته، از قدمت چند صد سالهای برخوردار است، اما در سالهای اخیر رونق و شکوه ویژه‌ای پیدا کرده است.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، سید محسن اصغری نکاح، رئیس مرکز جامع مشاور آستان قدس رضوی، روز گذشته ۱۰ مهرماه در مراسم پیش نشست کنگره بین‌المللی «لقاء‌الحسین» که در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، با اشاره به ابعاد روانشناختی اربعین اظهار کرد: همواره این رویداد بزرگ جهانی ابعادی چون، اجتماعی اقتصادی، سیاسی، امنیتی، عرفانی، معنوی و تربیتی دارد. دین اسلام دین تربیتی و انسان سازی است و تمامی آموزه‌های دینی چه در ماهیت، چه در شکل و قالب آن از نوعی انسان‌سازی برخوردار است.
وی افزود: هر کسی که در این مسیر قرار می‌گیرد هم در ماهیت و ذات و هم در مناسک آن در مسیر تربیت شدن قرار گرفته است. به همین دلیل است که اربعین حادثهای چند بعدی به شمار می‌رود که می‌تواند تمامی ابعاد وجودی انسان را تحت تاثیر قرار دهد.
استادیار گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: افرادی که می‌گویند عزاداری افسردگی را به دنبال دارد، معلوم است که افسردگی را نمی‌شناسند. افسرده کسی است که نه امید، نه هدف دارد، اهل تعامل اجتماعی نبوده و البته منزوی است. در واقع اگر کسی با عزاداری آشنا باشد متوجه خواهد شد که افرادی که در مراسم عزاداری شرکت دارند افرادی هدفمند، پویا، دارای انگیزه، فعال، امیدوار به آینده و اهل تعامل هستند.
اصغری نکاح اظهار کرد: این عزاداری می‌تواند تاثیرات شگرفی را در حوزه روانشناختی انسان بگذارد، زیرا فردی که در این مراسمات شرکت دارد، امید به آینده، انگیزه و .... در وجودش شکل می‌گیرد و با شرکت در آن‌ها متوجه خواهد شد آنگونه که برخی از افراد شبه فراکنی‌های زیادی را در این راستا ایجاد کرده‌اند نیست، بلکه می‌تواند بر روی ابعاد وجودی او تاثیرگذار باشد.
رئیس مرکز جامع مشاور آستان قدس رضوی گفت: اگر از این منظر روانشناسی بخواهیم مقوله اربعین را مورد بررسی قرار دهیم باید گفت که در واقع حادثهای رخ داده که این رخداد عظیم جهانی خود موجب ناهماهنگی جهانی شده است.
وی افزود: همواره در عصر کنونی که عصر امام زمان(عج) است به نوعی عصر بیهویتی و بی‌معنویتی در آن شکل گرفته است. در واقع فقر معنویت در همه جا حاکم شده است و برای جبران آن حتی در روانشناسی هم اشاراتی به این مقوله و برای آن نیز شاخه‌های معنوی ایجاد شده است اما با این وجود باز هم این فقر جبران نمی‌شود.
اصغری نکاح عنوان کرد: در این عصر سرگشتگی، اربعین رخدادی معجزه‌گونه است و با هیچ یک از معادلات یکی نمی‌شود که مردمی‌ترین حرکت صلح‌آمیز، معنوی و تربیتی جهان در قسمتی از جهان که در اوج ناامنی و بحران‌های اقتصادی به سر می‌برد افرادی از قبایل و طایفه‌های مختلف به صورت مردمی در حرکت هستند و آن را به همه جهانیان عرضه می‌کند.
امام حسین(ع) و اندیشه آزادی‌مندی
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: امام حسین(ع) یک نحوه زندگی کردن، اندیشه آزادی مندی، مقابله با ستم و ظلم و همواره یک نوع زیستن را به ما نشان می‌دهد. به دلیل اینکه برخی از مبانی انسانی برای تمامی افراد قابل فهم است، این موضوع ما را به تفکر وامی‌دارد، کما اینکه در این رخداد عظیم مباحثی قابل فهم برای زندگی را به ما می‌آموزد.
رئیس مرکز جامع مشاور آستان قدس رضوی اضافه کرد: این در حالی است که هر فردی در هر جایی از دنیا با هر نوع اعتقاداتی که داشته است هنگامیکه به این موضوع فکر کرده در نهایت به دین اسلام گرایش پیدا کرده است، زیرا تامل در این موضوع بر روی روح و روان افراد تاثیرات بزرگی را گذاشته است.
وی با بیان اینکه امام حسین(ع) باورها و افکار افراد را دچار تزلزل می‌کند، افزود: اربعین یک رسانه است؛ چرا که توانسته باورها و افکار را تغییر دهد. چه موضوعی سبب می‌شود که یک رخداد حسینی نوعی همدلی، مشارکت و تعامل با یکدیگر را در میان افراد ایجاد کند که این آرزوی اندیشمندان جهان است که انسان‌ها از بعد روانشناختی اینگونه زندگی کنند.
اصغری نکاح افزود: از نظر روانشناسان این امر وجود دارد که انسان‌ها در کنار یکدیگر با صلح و مسالمت آمیز زندگی کنند که این اتفاق در هیچ جایی رخ نخواهد داد، اما در همایش بزرگ جهانی اربعین این مقوله مهم را مشاهده می‌کنیم.
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد قیام امام حسین(ع) را یک رسانه‌ای دانست که در طی تاریخ نگرش‌های افراد را تغییر داده، ادامه داد: در جهان رسانه برای تغییر نگرش کلی جامعه، برنامه و سیاست گذاری می‌شود و اهداف برخی از شرکت‌ها بر روی این موضوع برنامه‌ریزی می‌شود و ما می‌بینیم که در این فضا بعد هیجانی هم حاکم است، زیرا هیجان قسمتی از زندگی ماست. امروزه روانشناسان تاکید زیادی بر هیجان می‌کنند در بحث درمان تعلیم و تربیت که بعد هیجانی زیاد شود هرچیزی با هیجان همراه شود به انگیزه تبدیل خواهد شد.
تجربه دینی مناسب، بهتراز شناخت صرف دینی است
رئیس مرکز جامع مشاور آستان قدس رضوی اظهار کرد: اربعین فضای تجربه است و تجربه دینی برای همه افراد، تجربه هیجان یکسانی دارند و همه آن‌ها با این مفهوم آشنایی دارند و اربعین این هیجان را به صورت متعالی مدیریت کرده و باعث شده تا افراد هیجان واقعی را تجربه کنند، تجربه دینی مناسب، بهتر از شناخت صرف دینی است.
اصغری خاطرنشان کرد: امام حسین(ع) سرالله است و قرار است همه موضوعات مربوط به این امر هم اسرار آمیز و البته حکمت آمیز باشد. کسی که خودش را آماده می‌کند گام بردارد، می‌توان گفت که در واقع در هریک از قدم‌های او، یک بعد روانشناسی وجود دارد از این رو است که میل رسیدن به حرم مطهر امام حسین(ع) در وجودش بیشتر شعله ور می‌شود.
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: به همین جهت است که اربعین کمک کرده تا عشق و محبت به اهل بیت(ع) در وجود افراد نهادینه شود، چرا که تجربه‌های مختلفی را برای افراد به همراه دارد که این تجربه‌ها ماندگار خواهند شد و افراد می‌توانند در موقعیت‌های مختلف از آن‌ها استفاده کنند.
وی بیان کرد: در واقع جریان تربیتی و روانشناختی اربعین تنها به این نیست که در پایان مسیر قرار گیرند، بلکه از همان ابتدا که افراد ثبت نام می‌کنند و یا افرادی که نمی‌توانند در این مسیر قرار گیرند اما حسرت آن را در دل دارند، تربیت می‌شوند.
رئیس مرکز جامع مشاور آستان قدس رضوی عنوان کرد: یکی از آثار و ابعاد روانشناختی اربعین این است که به فرد هویت می‌دهد و باعث می‌شود که او حسینی شود و این هویت مهری است بر وجود فرد. همچنین هیجانی که آن‌ها در طی این مسیر دارند، یک نوع تربیت درونی در وجود افراد به ایجاد می‌کند و اثرات تربیتی را برای افراد به همراه دارد.
اصغری نکاح خاطرنشان کرد: تعامل انسان‌ها در چنین راهپیمایی که در آن، افراد از طبقات اقتصادی متفاوت، از جوامع مختلف، سبک زندگی‌های مختلف حضور دارند، کم نظیر است و این تعاملی که آن‌ها با یکدیگر دارند به نوعی پیوستن را به همراه دارد که این پیوستگی در نهایت یک نوع هویت را در وجود فرد شکل می‌دهد.
وی گفت: طیفی که در همایش اربعین شرکت می‌کنند و با یکدیگر تعامل دارند، آثاری است که هیچ برنامه‌ای به جز برنامه حسینی امکان تحقق ذره‌ای از این امر را ندارد. از این رو است که همه افراد باید به اربعین، نگاه ویژه‌ای داشته باشند و با معرفت علمی که دارند آن را بررسی کرده و به معرفی آن بپردازند اما این در حالی است که هیچ استفاده‌ای در جهت معرفی چنین فضایی نشده است و بر همین اساس باید برای اربعین برنامه‌ریزی کنیم تا بتوانیم از این ظرفیت بسیار مهم و جهانی به لحاظ علمی و روانشناختی استفاده کنیم.
ایجاد فضای روانشناختی به واسطه اربعین
رئیس مرکز جامع مشاور آستان قدس رضوی گفت: اربعین فضای روانشناختی ایجاد کرده که تنها با حضور در آنجا می‌توان آن را درک کرد. در واقع این فضا و تجمع انسان‌های دلداده یک هم‌افزایی، انرژی، تبادل ایده، باور، ارزش، هویت و هیجان معنوی ایجاد کرده و جز با زیست حضوری در این فضا قابل تجربه نخواهد بود. به همین جهت است که حضور افراد در چنین فضایی با نوعی بار روانشناختی همراه است.
اصغری نکاح اظهار کرد: اربعین به نوعی آماده‌سازی برای حضور در محضر حضرت مهدی(عج) است. زیارت به هر شکل آن دیدار با ائمه معصوم است و زیارت اربعین سفر زیارتی است و سفر در هر نوع آن لذت بخش است، سفری که با پای پیاده و با شوق فراوان و بسیار شگفت‌انگیز، خالصانه، بی‌ادعا و مردمی انجام می‌شود برای حب اهل بیت(ع) حضوری خاص است.
عدم استفاده دانشجویان از ظرفیت‌های اربعین در دانشگاه‌ها
حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی مطلق حسینی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی نیز در ادامه این نشست خاطرنشان کرد: همواره اربعین چیزی نیست که با دیدن فیلم‌ها و عکس‌هایی که منتشر می‌شود آن را لمس و درک کرد زیرا هنگامیکه این واقعه از نزدیک لمس می‌شود، متفاوت تر از آنچه که به عنوان مثال در فیلم منتشر می‌شود، است.
وی افزود: ما به عنوان جمعیت دانشجویی که فرهیختگان دانشگاه و حوزه هستیم اما با تبلیغات فراوان و امکاناتی که وجود دارد از همه ظرفیت اربعین استفاده نکردیم و چه خوب است هرکس در هر جایگاهی که قرار دارد از این ظرفیت استفاده کند.
حسینی عنوان کرد: از این رو باید به خود بالید که ما می‌توانیم با توجه به شرایطی که در جامعه امروز کشور ما حاکم است در این همایش بزرگ شرکت کنیم و حضور داشته باشیم. همواره قدرت نمایی اسلام در جنبش‌های مختلفی که امروزه در جهان شکل گرفته است، می‌تواند نماد خیلی خوبی باشد تا به دنیا چنین حرکت عظیمی را نشان دهیم.
مسئول نهاد نمایندگی دفتر مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی با بیان اینکه همواره با دشمن باید با زبان قدرت صحبت کرد، افزود: اربعین یک مغناطیس و قدرتی است که ما را در دنیا شناسایی می‌کند. اگر باور داریم که این همایش مقدمه ظهور منجی است خوب است که هریک از ما در این همایش که معجزه قرن محسوب می‌شود، شرکت کنیم. از این رو همه ما باید کمک کنیم تا این همایش به نحو احسن انجام شود.
انتهای پیام
