2 کارکرد هفته قرآن در دانشگاه‌ها/ جایگاه قرآن در نظام ارزیابی دانشجویان
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ رئیس مرکز امور قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم ضمن بیان کارکردهای هفته قرآن در دانشگاه، یادآوری ضرورت بازگشت به قرآن و فرهنگ قرآنی و تلنگر به مسئولان برای گفتمان‌سازی بر اساس آموزه‌های قرآنی در دانشگاه و به تبع آن جامعه را به عنوان دو کارکرد اصلی آن عنوان کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی قاسمی، رئیس مرکز امور قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در گفت‌وگو با ایکنا؛ با اشاره به اقدام شایسته و قابل تقدیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی نسبت به نامگذاری روزهای ۱۸ لغایت ۲۴ آبان ماه به عنوان هفته قرآن در دانشگاه‌ها، گفت: این ایام مصادف با بزرگداشت مفسر شهیر و مؤلف تفسیر گرانسنگ المیزان علامه سیدمحمدحسین طباطبایی است که عمر 79 ساله خود را، برای شکوفایی معارف دینی و گسترش آن در جامعه انسانی هدیه کرد. این هفته فرصتی مناسب برای توجه به قرآن و فرهنگ انسان‌ساز آن است.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که دانشگاه علوم و معارف برنامه شاخصی برای اجرا در این هفته برنامه‌ریزی کرده است یا خیر؟ به تفاوت‌های این دانشگاه با مراکز دانشگاهی دیگر اشاره کرد و افزود: در دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم به اقتضای تخصصی بودن دانشگاه، دانشجویان همه روزه با قرآن مأنوس هستند؛ از همین رو اغلب دروس و سرفصل‌ها و محتوای آموزشی، قرآنی یا مرتبط با قرآن است. در این دانشگاه همه دانشجویان موظف هستند تا پایان دوره تحصیلی مهارت‌هایی همچون؛ تسلط بر صحت قرائت و روان خوانی، تسلط بر تجوید مقدماتی و صحت قرائت نماز، تسلط بر ترجمه و مفاهیم قرآن کریم، حفظ جزء ۳۰ قرآن کریم، حفظ آیات موضوعی شاخص قرآن کریم(معادل نیم جزء) و مهارت در استشهاد و به کار بستن آن در عرصه‌های علمی، تبلیغی و تهذیبی، مهارت در تدریس قرآن(حداقل یک رشته از رشته‌های صحت قرائت و روان‌خوانی، تجوید مقدماتی، حفظ، ترجمه و مفاهیم و بیان تفسیر) را فرا گیرند.
قاسمی افزود: البته برگزاری دوره‌های آموزش قرآن در سطوح مختلف، برگزاری دوره‌های تربیت مربی قرآن، اجرای طرح پایش مهارت‌های قرآنی از ابتدای سال تحصیلی در دستور کار همکاران بنده بوده است و علاوه بر آن متناسب با این هفته برگزاری محافل قرآنی، تقدیر از فعالان و چهره‌های قرآنی برتر در سطح دانشگاه و تقدیر از برگزیدگان جشنواره قرآن و عترت به برنامه‌ها افزوده شده است.
نامگذاری یک هفته به نام قرآن در دانشگاه‌ها یک قدم رو به جلو است
قاسمی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به سوالی در مورد لزوم نامگذاری یک هفته به نام قرآن در دانشگاه و اهمیت آن، بیان کرد: نامگذاری یک هفته به نام قرآن در دانشگاه‌ها طبیعتاً یک قدم رو به جلو و مبارک است که موجب توجه ارکان مختلف دانشگاه به این عنصر ارزشمند میشود. در کنار این حرکات و برنامه‌های نمادین که برکاتی را در عرصه تعلیم و تربیت به دنبال دارد، طبیعتاً اگر بخواهیم فرهنگ قرآن و عترت و گفتمان قرآنی به یک گفتمان فراگیر و همگانی تبدیل شود باید همه هفته‌ها، هفته قرآن و همه روزها آکنده از قرآن و عترت باشد. دانشگاه‌ها به عنوان بخشی از نظام تعلیم و تربیت جامعه اسلامی، باید خود را موظف به گام نهادن در مسیر اعتلای فرهنگ انسان‌ساز قرآن و اهل بیت(ع) دانسته و با بهره‌مندی از استادان فرهیخته، مؤمن و انقلابی؛ دانشجویانی قرآنی، ولایی، انقلابی و کارآمد تقدیم جامعه اسلامی نماید.
رئیس مرکز امور قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم با بیان اینکه برای تحقق این رسالت، همدلی و هم‌افزایی میان ارکان دانشگاه ضروری است، تاکید کرد: صد البته که استادان ما به عنوان اصلی‌ترین رکن، بیشترین زحمات را در تربیت دانشجویان متحمل می‌شوند؛ چراکه با آمیختن علم و عمل، الگویی شایسته برای شاگردان خود هستند و لحظه لحظه مجالست و انس با آنان، موجب ارتقا انگیزه و اشتیاق درونی جویندگان طریق هدایت و پویندگان طریق سعادت برای تهذیب و تحصیل معنویت است. تعلیم عاری از تربیت نه تنها سودمند نیست که ممکن است عامل هلاکت انسانیت و جامعه باشد. آنچنان که امام علی علیه السلام فرمود: «العِلمُ بِلا عَمَلٍ وَبالٌ، العَمَلُ بِلا عِلمٍ ضَلال» دانش بى‌كردار، وبال است. كردار بى‌دانش گمراهى است. شاگرد برجسته مکتب اهل بیت(ع) امام خمینی(ره) نیز اهمیت این موضوع را این چنین تبیین فرموده است: «معنویات مهم است. ... علم تنها، فایده ندارد، علم با معنویات علم است؛ ...معنویات است که تمام سعادت بشر را بیمه می‌کند؛ و کوشش کنید در تحصیل معنویات. در خلال علم که تحصیل می‌کنید معنویات را تحصیل کنید. دانشگاه‌ها معنویت پیدا بکنند، ... تا إن‌شاءالله سعادتمند بشوند». از همین رو در قالب طرح «حیات القلوب» استادان دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم دست به دست هم داده و بر اساس قرآن و احادیث اهل بیت (ع)، مسیر علم‌آموزی دانشجویان عزیز خود را با آموزه‌های آن انوار تابناک، آکنده از نور کرده و قلوب جوان و نورانی آنان را با کلام قرآن و اهل بیت(ع) می‌نوازند.
اگر اساتید ما با قرآن کریم مأنوس باشند و در باور آنها قرآن دارای جایگاهی در خور باشد و اهل تلاوت و حفظ و انس و فهم و عمل به قرآن باشند، یقیناً بر روی دانشجویان و اخلاق و رفتار و گفتمان آنها تأثیری غیر قابل توصیف خواهند داشت. آن وقت است که هفته‌هایی مانند قرآن در دانشگاه اثرگذار خواهد بود
رئیس مرکز امور قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم با تأکید بر اینکه هر روز باید روز قرآن و عترت باشد، بیان کرد: نه تنها این کار در فضاسازی محیطی دانشگاه باید مورد توجه باشد، بلکه اگر در رفتار ارکان مختلف دانشگاه از ریاست تا معاونان، مدیران، کارکنان و اساتید که مهم‌ترین عنصر تعلیم و تربیت هستند، بروز و ظهور پیدا کند، قطعاً دانشجویان عزیز ما به آنان تأسی خواهند نمود و نورانیت قرآن و عترت می‌تواند همه ظلمت‌ها را کنار بزند و آسیب‌های اجتماعی، اخلاقی، عقیدتی، سیاسی و ... را برطرف نماید.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به سوالی در مورد رسیدن یا نرسیدن هفته قرآن در دانشگاه‌ها، به اهداف خود، گفت: از نگاه حقیر اگر دانشجو احساس کند برای حیات معنوی و دنیوی به قرآن و فرمایشات اهل بیت(ع) نیاز دارد و به همین دلیل هر روز با قرآن و کلام اهل بیت (ع) مأنوس شود، آن وقت است که می‌‌توان امیدوار بود که این هفته موفق بوده است.
نظام ارزشگذاری در دانشگاه‌ها متحول شود
رئیس مرکز امور قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم همچنین در پاسخ به سوالی در مورد نیازهای دانشگاه‌ها در زمینه فعالیت‌های قرآنی، بیان کرد: آن چیزی که اساسی و مهم است این است که نظام ارزشگذاری در دانشگاه‌ها را متحول کنیم؛ به گونه‌ای که قرآن و عترت در این نظام دارای جایگاهی والا و حقیقی باشد. ارزش‌هایی که در حال حاضر در رشته‌های مختلف اعم از پزشکی، فنی، مهندسی، علوم انسانی و ... القاء میشود این است که دانشجو در آن رشته با مهارت بالاتر علمی فارغ‌التحصیل شود، اما در بسیاری از کشورهای اسلامی می‌بینیم که قرآن دارای منزلتی افزون‌تر است؛ مثلا در برخی دانشگاه‌ها یا رشته‌ها شرط ورود، حفظ بخشی از قرآن یا کل قرآن است و کسی که اهل انس با قرآن باشد در نظام ارزشی به عنوان یک فرد موثر و تأثیرگذار بر روی محیط پیرامون شناخته شده و امتیازاتی برای آنها در نظر گرفته میشود.
قاسمی با بیان اینکه باید جایگاه قرآن تا پایان دوره تحصیلات تکمیلی حفظ شود، گفت: این در حالی است که بعد از پایان دوران تحصیل در مقطع متوسطه، قرآن تقریباً در بیشتر رشته‌های تحصیلی دانشگاه‌ها حذف میشود و ما شاهد وضعیتی اسف بار در فارغ‌التحصیلان اغلب دانشگاه‌ها هستیم که حتی در اولین و ساده‌ترین قدم انس با قرآن، یعنی روخوانی و صحت قرائت هم توانایی و تسلط کافی ندارند. در حالی که باید به گونه‌ای در دانشگاه‌ها به قرآن و مهارت‌ها و معارف آن پرداخته شود تا فرد فارغ‌التحصیل در عین داشتن مهارت کافی در رشته تحصیلی خود یک فرد تربیت یافته قرآنی باشد که آماده خدمت در جامعه اسلامی است.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در مورد آسیب‌های پیش روی جامعه دانشگاهی در توجه به گفتمان قرآنی افزود: به صورت کلی جامعه ما جامعه‌ای قرآن محور نیست و عموم افراد انس زیادی با قرآن و آموزه‌های آن ندارند. مهجوریت قرآن، ضعف بزرگی در نظام تعلیم و تربیت ماست و تا نتوانیم لذت معارف قرآن را به جامعه بچشانیم، احساس نیاز به قرآن و انس با آن و تأثیرپذیری از فرهنگ انسان ساز آن نهادینه نخواهد شد.
رئیس مرکز امور قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم با تأکید بر ضرورت بازنگری در ابعاد مختلف تعلیم و تربیت و آسیب‌شناسی وضع موجود، گفت: افرادی که به صورت اساسی می‌توانند بر روی دانشجویان اثر بگذارند اساتید معظم هستند. اگر اساتید ما با قرآن کریم مأنوس باشند و در باور آنها قرآن دارای جایگاهی در خور باشد و اهل تلاوت و حفظ و انس و فهم و عمل به قرآن باشند، یقیناً بر روی دانشجویان و اخلاق و رفتار و گفتمان آنها تأثیری غیر قابل توصیف خواهند داشت. آن وقت است که هفته‌هایی مانند قرآن در دانشگاه اثرگذار خواهد بود.
قاسمی در بخش پایانی صحبت‌های خود به یکی از بیانات آیت‌الله جوادی آملی اشاره و اذعان کرد: تا حوزه‌های ما قرآنی نشود، دانشگاه قرآنی نمی‌شود و تا حوزه و دانشگاه قرآنی نشود جامعه ما قرآنی نمی‌شود. اگر بر روی این گفتمان تأکید شود و فرهنگ قرآن به عنوان قانون اساسی جامعه اسلامی به یک گفتمان عمومی تبدیل شود، کشور با رشد و ارتقا همراه خواهد بود و بالعکس هرچه از قرآن دور شویم مصائب اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... رو به تزاید خواهد بود.
مصاحبه از تیمور کاکایی
انتهای پیام
