سهم ما برای آینده بهتر دختران

در تقویم ملی ما هر ساله یکم ذی‌القعده، سالروز میلاد حضرت معصومه(س) که امسال با 11 خردادماه مصادف شده است، روز دختر نامگذاری شده است. انتخاب و اختصاص روزی در تقویم ملی کشور به نام دختران به خودی خود امری میمون و مبارک است، اما اگر بخواهیم این مناسبت و روز فرخنده فقط نمادین و سمبلیک و به قول معروف «دکوری» نباشد و صرفا به گفتن و ارسال پیام‌های تبریک و شادباش ختم نشود؛ باید با آموزش و بسترسازی‌های مناسب این روز را تبدیل به نقطه عطفی برای اهتمام همه افراد جامعه به شکوفایی ظرفیت‌های دختران کنیم و ارج نهادن و برجسته‌سازی تلاش‌های صورت گرفته از سوی دختران ایران زمین در جهت رشد و بالندگی را در این روز وظیفه خود بدانیم.

همچنین باید در روز دختران، چالش‌های فراروی رعایت حقوق ایشان در سطح خانواده و جامعه را اذعان و یادآوری کنیم و این روز را فرصت مغتنمی بشماریم تا یکایک آحاد جامعه از اینکه می‌بایست سهمی در مشارکت مؤثر  برای آینده بهتر دختران ایران زمین و زیست همراه با عزت و کرامت آن‌ها داشته باشند، آگاه کنیم.

امروزه در سطح بین‌المللی یا در سطح ملی در بسیاری از کشورها نیز روزی به نام دختران نامگذاری شده است تا جوامع و دولت‌های گوناگون به نیازهای ویژه دختران و لزوم رفع تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌های موجود علیه ایشان توجه لازم را مبذول دارند.

این قبیل تلاش‌ها باعث می‌شود تا بازنمایی و مروری بر اقدامات و دستاوردهای حاصله و همچنین نگاهی به چالش‌های فراروی دختران در سالی که گذشت از سوی نهادهای رسمی و حاکمیتی متولی، نهادهای مدنی داخلی و بین‌المللی و همچنین رسانه‌ها صورت گیرد.

در همین راستا در کشور ما به‌عنوان کشوری مسلمان، مرور و تأملی در مورد مبانی دینی و مذهبی مربوط به لزوم عنایت به رشد فردی، خانوادگی و اجتماعی دختران به‌ویژه رفع همه تبعیض‌ها و محدودیت‌ها علیه ایشان ضروری است که در ادامه به یک مورد از آن اشاره خواهیم داشت.

دین اسلام برای پیشرفت انسان‌ها، جنسیت، طبقه اجتماعی، نژاد و... را ملاک نمی‌داند و همه افراد یک جامعه را مستحق پیشرفت و کمال در نظر دارد. با مرور و  تعمق در منابع اسلامی می‌توان دریافت که در جامعه اسلامی همه جلوه‌های بی‌عدالتی یا احساس بی‌عدالتی‌ها را باید برچید.

در همین راستا پیامبر عظیم‌الشأن اسلام حضرت حضرت محمد(ص) در حدیثی در خصوص نفی تبعیض‌های متنوع علیه دختران می‌فرمایند: «مَن وُلِدَت لَهُ ابنَةٌ فلَم يُؤذِها و لَم يُهِنْها و لَم يُؤثِرْ وُلدَهُ علَيها  يَعني الذُّكورَ  أدخَلَهُ اللّه  بِها الجَنَّةَ؛ هر كس كه برایش فرزند دختر به دنیا آید و او را اذيت نكند و حقيرش نشمارد و پسران خود را بر او ترجيح ندهد، خداوند به واسطه آن دختر او را به بهشت مى‌برد.»

با نگاهی به این حدیث شریف، و مسائل و مصائب اجتماعی کنونی باید اذعان داشت که پس از گذشت قرن‌ها از زمان بیان این حدیث گهربار از سوی پیامبر اسلام(ص)، هنوز یکی از مشکلات جامعه بشری تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌های مبتنی بر جنسیت است که معمولا از همان کودکی در خصوص دختران اعمال می‌شود. در عرصه اجتماعی نیز هنوز جوامعی هستند که امکانات لازم برای رشد دختران را نسبت به پسران فراهم نیاورده و همین امر موجب محرومیت‌های بیشتر دختران می‌شود.

وقتی واقعیت‌های امروزی بشر پس از قرن‌ها از زمان حیات پیامبر اسلام(ص) را می‌بینیم اهمیت کلام ایشان را بهتر می‌توان درک کرد که چگونه مخاطبان خود را به ضرورت نفی تبعیض‌های متنوع علیه دختران فرا می‌خوانند و چگونه تأکید می‌کنند که باید به دختران احترام ورزید و محبت کرد و هیچ‌گاه بین پسر و دختر برتری‌جویی قائل نشد.

متأسفانه در شرایط کنونی نیز با همه پیشرفت‌ها، همچنان برخی از خانواده‌ها در بعضی از کشورها با انگیزه‌های متنوع مانع تحصیل و رشد علمی دختران می‌شوند، بعضی از حکومت‌ها در این زمینه انواع تبعیض‌ها را معمول می‌دارند چنانچه طالبان در افغانستان چندین ماه است دختران را از مدرسه رفتن و تحصیل علم در مقاطع عالی منع کرده است.

در پایان ضمن تبریک خالصانه میلاد کریمه اهل بیت(ع) و روز دختر به تمامی دختران این مرز و بوم و آنانی که نسبت به رفع تبعیض و حفظ کرامت ایشان اهتمام دارند؛ می‌بایست حدیث شریف یاد شده را نصب‌العین کرده و فکر کنیم که نه فقط پدر و مادر، بلکه تمامی آحاد جامعه اسلامی که مدعی پیروی از پیامبر رحمت است؛ باید نسبت به رفع تبعیض علیه دختران و حفظ کرامت ایشان کوشا باشند.

به قلم محمدجواد صفری