نقطه اتفاق قانون‌گذاران و حوزویان در اصلاح نظام بانکداری

به گزارش ایکنا، نشست هم‌اندیشی با موضوع بررسی طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران عصر روز دوشنبه ششم تیر،‌ با حضور تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و کارشناسان اقتصاد اسلامی در محل مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری برگزار شد.

بی‌توجهی مجلس به مسئله خلق پول

رسول بخشی دستجردی، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان یکی از حاضران و سخنرانان در این نشست بود که در گفت‌وگو با ایکنا درباره جزئیات این نشست می‌گوید: در این نشست من نسبت به طرح اصلاح نظام بانکی که مجلس شورای اسلامی زحمت ارائه آن را کشیده، انتقاداتی را واردم کردم. تدوین‌کنندگان این طرح به دنبال موضوعات ارتقایافته‌ای بودند اما طرح مجلس از مشکلات اساسی بسیاری رنج می‌برد و آن بحث خلق پول است.

وی می‌افزاید: در جمع حضار گفتم در طرح مجلس خلق پول به وضوح به چشم می‌خورد، چون عملیاتی بانکی متعارف مبتنی بر خلق پول، بدهی و اعتبار است اما با این حال یک کلمه درباره خلق پول در متن 100 صفحه‌ای طرح مجلس آورده نشده است و روح کلی این طرح، خلق پول و مدیریت خلق پول را جایز دانسته است.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه خلق پول، خلق بدهی را به دنبال خواهد داشت، عنوان می‌کند: یعنی برای خلق پول ابتدا باید بدهی خلق شود و این بدهی عبارت است از اصل بدهی که همان وام یا تسهیلات است به اضافه فرع بدهی یعنی همان بهره. این همان نظام بانکداری متعارف مبتنی بر خلق پول است که میزان بدهی‌اش از نقدینگی‌ای که ایجاد می‌کند بیشتر است.

بخشی دستجردی تصریح می‌کند: آیا وقت آن نیست که مسئولان اقتصاد اسلامی درباره این مسائل تصمیم‌گیری کنند و اینکه بعد از 42 سال هنوز بلوغ علمی در کشور اتفاق نیفتاده که بتوان مقابل چنین وضعیتی ایستاد.

وی می‌گوید: من همه این مسائل را در این جلسه بیان کردم و حقیقتاً نمایندگان محترم مجلس به فکر فرو رفتند. بعضی از نمایندگان درباره این مسائل اطلاعی ندارند و مطالبی که من برایشان بازگو کردم برایشان جدید بود و حتی یکی از نمایندگان از اینکه من گفتم در نظام بانکی ایران از هیچ، وام خلق می‌شود تعجب کرد، چون از این موضوعات اطلاعی ندارند. به آنها گفتم اگر می‌خواهید مسئله ربا را بفهمید باید ابتدا مسئله خلق پول را درک کنید.

این استاد دانشگاه ابراز امیدواری می‌کند که با پیشنهاداتی که ارائه داده در مجلس جلساتی برگزار شود و خروجی این جلسات اصلاح طرح مجلس برای نظام بانکداری کشور و همچنین اجرای سیستم پولی غیرمبتنی بر خلق بدهی باشد.

حجت‌الاسلام و المسلمین حسین میرزایی عضو کمیسیون فرهنگی و از نمایندگان حاضر در این نشست در گفت‌وگو با ایکنا به اتفاق نظر اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی و نمایندگان مجلس درباره حذف خلق پول اشاره می‌کند و می‌گوید: اسلامی بودن یا اسلامی نبودن نظام بانکی کشور موضوع بحث چند 10 ساله مجامع علمی حوزوی، دانشگاهی و مسئولان سیاسی کشور بوده است. امروز قانون 151 یعنی قانون پولی و بانکی کشور رعایت نمی‌شود و همچنین در نظام بانکی کشور موضوعاتی مانند پول اعتباری، خلق پول و ... وجاهت شرعی ندارند و با طرح مجلس برای اصلاح نظام بانکی که بیشتر متوجه اصلاح بانک مرکزی است و به بانک‌های خصوصی و دولتی و توسعه‌ای مرتبط نیست، می‌توان امیدوار بود تحول اساسی در نظام بانکی کشور رخ دهد.

مجلس؛ موافق مقابله با خلق پول

نماینده مردم اصفهان در مجلس می‌افزاید: این طرح از دو، سه مجلس گذشته مطرح بوده و همین‌طور دست به دست شده تا اینکه به مجلس یازدهم رسیده و تمام خطوط قرمز علما و فضلای حوزه علمیه هم در آن رعایت شده است. طی مذاکراتی که حاج آقای بحرینی به عنوان طراح اصلی طرح با علما و فضلای حوزه علمیه قم داشته، بعضی از موارد ازجمله بحث استقلال بانک مرکزی اصلاح شده و فقط اکنون تنها موضوع مورد اختلاف مربوط به خلق پول است، چون در طرح مجلس به خوبی این موضوع تبیین نشده است.

میرزایی ادامه می‌دهد: در این نشست پیشنهادات خوبی برای برون‌رفت از اختلافات در رابطه با طرح حوزه و مجلس مطرح شده که اگر به صحن مجلس آورده شوند، شاید اصلاحات خوبی رقم بخورد، ولی اگر با تأخیر این پیشنهادات ارسال شود یا در مجلس رأی نیاورد اوضاع پولی و بانکی خیلی تفاوتی نخواهد کرد.

وی تصریح می‌کند: طرح حوزه طرح خیلی خاصی نیست و در این نشست فقط درباره اسکلت‌بندی و استخوان‌بندی طرح بحث شد. اما در یک نکته با هم اتفاق نظر داشتیم و آن موضوع سلب قدرت خلق پول از بانک‌های خصوصی بود. طرح حوزه از نظر پایه طرح خوبی است اما از نظر جزئیات هنوز خیلی برای ما مشخص نیست.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس یادآور می‌شود: اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی بر این موضوع که خلق پول ریشه مصائب و ام‌المصائب است اتفاق نظر داشتند و این موضوع حائز اهمیت بود.