از تاثیر شرایط محیطی بر فتاوا تا حضور دانشجویان کم‌برخوردار در پیاده‌روی اربعین

به گزارش ایکنا، سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ای که گذشت مطالب متعددی منتشر کرده است که در ادامه مهمترین آنها را بررسی می‌کنیم. 

 

 

حجت‌الاسلام مرتضی کربلایی: یگانه راه وحدت، بازگشت به سیره و راه و روش اهل بیت(ع) است. اهل بیت(ع) تنگ‌نظر نبودند. وسعت مشرب داشتند و این وسعت مشرب نتیجه دانش، عقلانیت و منطق صحیح ایشان بود. ارزشی که امامان معصوم(ع) برای علم قائل هستند، بسیار قابل توجه است. دانش برای اهل بیت(ع) مهم بود، حامل این علم کسی باشد که مثلا مسلمان یا شیعه نیست اصلا برایشان محل بحث نبود. «علم بما هو علم» در اسلام فراوان مورد تأکید است و برای خاندان پیامبر اکرم(ص) اهمیت داشت. یکی از عوامل مهم افول فرهنگ و انحطاط اجتماعی امروز ما به خاطر عدم توجه به دانش، معرفت و نیز به دلیل تنگ‌نظری‌های صاحبان مناصب حاکمیتی است. اهل بیت(ع) به علم و دانش اهمیت و بهای فراوان می‌دادند. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «اُطْلُبُوا اَلْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّينِ؛ دانش را فرا گیرید، گرچه در چین باشد»

 

متن مناظره‌‌های امام رضا(ع) با بزرگان ادیان دیگر را مطالعه بفرمایید. گفت‌وگوی ایشان با مخالفان منطقی و عقلانی (برهانی) بود. با کسانی که خدا را رد می‌کردند، ابتدا حضرت رضا (ع) خوب گوش می‌‌فرمودند و سپس با دلیل و منطق پاسخ می‌دادند. امروز ما با کسی که خلاف‌نظر و باورمان حرفی بزند چه برخوردی می‌کنیم؟ آیا بحث منطقی و عقلانی می‌کنیم؟ ما شیعه هستیم؟! ادعای تشیع داریم ولی پیرو واقعی نیستیم! عالمان برجسته شیعه اینگونه نبودند. نقل شده است سیدرضی در مواجهه با دانشمندان مذاهب و ادیان دیگر برخوردهای تأثیرگذاری داشته است. به طور مثال ابواسحاق صابی از صاحبان علم و دانش آن دوران که جز مذاهب اسلامی هم نبوده است، وقتی از دنیا می‌رود سیدرضی از کنار قبرش که عبور می‌کند می‌ایستد و به او ادای احترام می‌کند. ابواسحاق صابی که مسلمان هم نبوده است! به او می‌گویند ای فرزند رسول خدا چرا به این آدم غیرمسلمان تا این حد احترام می‌گذاری؟ پاسخ می‌دهد من به علم و فضیلت او احترام می‌گذارم. کاری به دین و مذهب او ندارم. باید از خود بپرسیم آیا ما اینگونه هستیم؟

 

 

حجت‌الاسلام داود عرفانی: به خاطر اختلاف نظر بزرگان مکتب اخباری‌گری و کسانی که به آن اعتقاد دارند، ما باید به هنگام نقد و بررسی و طرح آراء ایشان توجه کنیم که رأی ما مربوط به کدام فرد و نسل از آن‌ها می‌شود، زیرا انصافا اختلاف بین آراء این بزرگواران زیاد است. یک اختلاف بزرگ بین آراء مرحوم میرزای اصفهانی با نسل‌های بعد از ایشان است؛ مثلا آقای سیدان نظرات این بزرگوار را قبول ندارد با اینکه هیچگاه تصریح بر عدم قبول آراء آن‌ها ندارند؛ اگر به فصلنامه کتاب نقد، شماره ۴۱ که زمستان ۹۵ چاپ شده مراجعه شود، خواهیم دید که بحثی بین استاد سیدان و برخی از بزرگان مانند استاد فیاضی و استاد پارسانیا صورت گرفته است. وقتی آراء آقای سیدان مقایسه با نسل قبل شود می‌بینیم به مراتب ملایمتر شده و به آراء فلاسفه نزدیک شده و بلکه حتی خود آن یک بحث فلسفی است.

 

بر خلاف قبلی‌ها که فلسفه را علوم بشری و باطل می‌دانستند و اینکه قرآن آمده تا آن را باطل کند، قائل به فلسفه‌خوانی و فلسفه‌ورزی هستند و اینکه باید بین آن‌ها تفکیک شود و البته در برخی مسائل و موارد هم اختلاف نظر با فلاسفه دارند که نوعی اشتغال فلسفی است لذا باید متوجه باشیم چیزی که طرح می‌کنیم مربوط به کدامیک از بزرگواران است. نکته بعدی اینکه استاد سیدان معتقد است همه آراء و نظرات فلسفی، باطل نیست؛ ایشان تقسیم‌بندی کرده که به نظر می‌رسد می‌تواند مبنایی برای مباحثه باشد. برخی قواعدی که ایشان مطرح کرده، همان قواعد عقلیه فلسفی است که عقلا آن را قبول دارند، مانند نیاز معلول به علت و بدیهیاتی مانند استحاله اجتماع و ارتفاع نقیضین و امثال اینها.

 

 

حجت‌الاسلام محمدتقی اکبرنژاد: مقطعی که ایشان به احیای حوزه پرداخت با دوره حکومت رضاخان همزمان شد و حوزه مانند یک نهال نوپا و نیازمند رسیدگی بود. از این رو از مواجهه مستقیم با رضاخان پرهیز کرد که سیاستی درست و مبتنی بر روش اهل بیت(ع) بود، چون وقتی شرایط آماده نبود، آنان تقیه می‌کردند. در آن مقطع هم در حوزه قم برای مقابله با رضاخان آمادگی وجود نداشت و ایشان تقیه را پیش گرفت و همین امر سبب شد تا حوزه قم متلاشی نشود. نقل شده است رضاخان گفته بود؛ بارها به دنبال این بودم که یک بهانه به دستم بدهد و حوزه را ریشه‌کن کنم، ولی بهانه‌ای به دستم نداد. امام خمینی(ره) هم فرمودند که حاج شیخ بهترین کار را کرد و اگر من هم بودم، همین کار را می‌کردم و با وجود همین مدیریت، حوزه به اولین حوزه جهان اسلام تبدیل شده است.

 

 

سعید هاشمی، رئیس دانشگاه علم و فرهنگ: در عرصه علمی و پژوهشی جهاددانشگاهی اقدامات ارزنده‌ای انجام شده است و جهاددانشگاهی روی مسائل بر زمین مانده تمرکز کرده است. این رویکرد از اواسط دهه شصت شروع شد و کارهای بسیاری صورت گرفت تا جهاددانشگاهی بتواند برای حل مشکلات کشور نقش‌آفرینی کند و این گامی بسیار بزرگ بود که راه را برای انجام پژوهش‌های کاربردی در جهاددانشگاهی باز کرد و بسیار ارزشمند است.

 

 

عبدالحسین کلانتری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم: اعزام دانشجویان در اربعین یک رخداد بزرگ محسوب می‌شود. باید همه توانمان را برای هرچه باشکوه‌تر برگزار شدن رویداد عظیم اربعین بکار بندیم.لازم است فرآیند انجام این سفر به اطلاع دانشجویان برسد و مراحل به طور شفاف تبیین شود.

 

معاون فرهنگی وزارت علوم با تاکید بر انجام برنامه‌ریزی لازم برای حضور حداکثری دانشجویان، بر حمایت از دانشجویان کم برخوردار برای شرکت در این رویداد تاکید کرد و خواستار مساعدت خیرین در این زمینه ش .و با اشاره به ضرورت تعامل با دانشگاهیان عراقی در این ایام، پیشنهاد تشکیل موکب‌های بین‌المللی در مسیر را مطرح کرد.

 

 

حسن مرادی، استاد فلسفه دانشگاه شاهد: ما معتقدیم که علوم برای خود روش‌ها و زبان مختلف و پیچیده دارند و چقدر نظریات روان پزشکی و روان‌شناسی داریم و هر کدام به دنبال روش‌های خود برای حل مشکلات روانی افراد هستند و تفکیک فلسفه از علوم به این افتراقها دامن می‌زند. همچنین جدایی فلسفه از علوم سبب خواهد شد تا فلسفه به سمت تخیل و بی‌خاصیت شدن پیش برود. الان یکی از بزرگترین مشکلات در حوزه و دانشگاه این است که در کلاس فلسفه، اخلاق مطرح نیست. اگر کسی به هر دلیلی معلولیت جسمانی داشته باشد، آیا او را در رشته جراحی قبول می‌کنند؟ افرادی که به مرتبه شهود عقلی نرسیده‌‌اند و در عین حال وارد فلسفه شده‌اند همانند جراح‌ شدن انسانی است که دست ندارد یا منجم شدن انسانی نابیناست. بنابراین داشتن شهود عقلی لازمه فیلسوف شدن است و متاسفانه مدعیان استادی فلسفه زیادند.