3 پیشنهاد برای فعالیت اقتصادی مؤسسات قرآنی مردمی + صوت
مسئول هیئت مدیره دارالتحفیظ الهادی(ع) گفت: عمده‌ترین مشکلات مؤسسات قرآنی مباحث مالی است، در حالی که باید دغدغه مجموعه‌های قرآنی صرفاً مسائل آموزشی باشد. از سوی دیگر قرآن‌پژوهان خوب، می‌توانند بهترین مبلّغ برای مؤسسات قرآنی باشند.
مؤسسه قرآنی دارالتحفیظ الهادی(ع) جهرم از سال 1392 فعالیت خود را با اخذ مجوز از سازمان تبلیغات اسلامی در عرصه حفظ تخصصی قرآن در دو بخش بانوان و آقایان آغاز کرد و تاکنون توانسته با پذیرش قرآن‌آموز از 23 استان و برخی از کشورهای خارجی موفق عمل کند.
محمدرضا قلیچ‌خانی، مدیرعامل مؤسسه قرآنی دارالتحفیظ الهادی(ع) است. این مؤسسه برای نخستین بار آموزش تخصصی مکالمه قرآنی را از سال 96 راه‌اندازی کرده است و تاکنون 260 حافظ کل و بیش از سه هزار نفر حافظ اجزاء از اقشار مختلف دانشجو، دانش‌آموز، طلبه و ... در مجموعه تربیت کرده است. حسن عزیزی‌نیا، مسئول هیئت مدیره دارالتحفیظ الهادی(ع) است. او متولد سال 1371 و طلبه سطح سه حوزه علمیه است. در ادامه مشروح گفت‌وگو با حسن عزیزی‌نیا را می‌خوانید؛
ایکنا ـ درباره اهداف تأسیس مؤسسه بگویید.
این مجموعه در ابتدا در شهرستان جهرم فعالیتش را با تعدادی از طلاب (که آموزش حفظ قرآن را فراگرفتند و حافظ کل قرآن شدند)، آغاز کرد و پس از آن نیز در سطح استان فعالیت کرد و در حال حاضر گستره فعالیت مؤسسه نه تنها در شهرستان و استان فارس بلکه در اقصی نقاط کشور است، به طوری که علاوه بر قرآن‌پژوه از 23 استان، بعضاً قرآن‌آموزانی از کشورهایی چون ترکیه، الجزایر، آلمان و پاکستان هستند.
محور فعالیت مجموعه بر روی آموزش تخصصی حفظ قرآن و مفاهیم کاربردی آن است و در کنار آن آموزش تخصصی مکالمه قرآنی را برگزار می‌کنیم که برای نخستین بار در کشور این طرح راه‌اندازی شده است. دوره‌های تخصصی مؤسسه به صورت روزانه و در قالب طرح‌های یک و سه‌ساله و همچنین پنج‌ساله برای اقشار مختلف برگزار می‌شود و این مجموعه هیچ‌گونه فعالیت شبانه‌روزی ندارد.
ایکنا ـ علاقه‌مندی‌تان به فعالیت‌های قرآنی از کجا نشئت گرفته است؟
در یکی از سخنرانی‌های مقام معظم رهبری، اشاره‌ای به حضور پرشور مردم در مراسم دینی بود. ایشان طی این سخنرانیشان به موضوع غیرت دینی اشاره کردند و فرمودند: «غیرت دینی این است که مردم پای کار هستند، چنانکه در ایام ماه مبارک رمضان و محرم مردم خودشان پای کار بودنشان را نشان میدهند». این نشان از آن است که اصالت و فطرت مردم، الهی است، چنانکه خداوند فرمودند «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا» به نظرم هر فردی متمایل به خدمت به قرآن و اهل‌بیت(ع) است، چرا که کار برای خدا در فطرت ما نهادینه شده است و به دلیل مشکلاتی چون اقتصادی، فرهنگی و ... اندکی فطرت الهی، غبارآلود شده اما این فطرت از بین نمی‌رود.
ایکنا ـ درباره فعالیت مؤسسه در شرایط کرونایی بگویید.
با فراز و فرودهای شیب کرونا، فعالیت‌های مؤسسه کماکان به صورت حضوری یا غیر حضوری ادامه داشت. ثبت‌نام دوره‌های مؤسسه در اردیبهشت‌ماه هر سال و مصاحبه‌های ورودی در خردادماه انجام می‌شود و در تیرماه به صورت رسمی در تمامی شعب، کلاس‌ها آغاز می‌شود.
الحمدلله کلاس‌ها تعطیل نشد و در شرایط قرمز، کلاس‌ها به صورت غیر حضوری و در شرایط نارنجی و زرد کرونایی، کلاس‌ها به صورت نیمه حضوری و در شرایط آبی نیز کلاس‌ها به صورت کاملاً حضوری برپا شد. با پیگیری اساتید در ایام کرونا توانستیم کلاس‌ها را با مدیریت منظم پیش ببریم. یکی از دستاوردهای مؤسسه در ایام کرونا این بود که توانستیم کلاس‌های تخصصی را در فضای مجازی راه‌اندازی کنیم و در حال حاضر قرآن‌آموزانی از شهرهای تهران، قم، مشهد و اصفهان به صورت مجازی داریم.
ایکنا ـ راهکار شما برای خودکفایی مؤسسات و عدم اتکای مؤسسات به بودجه‌های دولتی چیست؟
یکی از برکات مجموعه‌های قرآنی و شکل‌گیری‌شان و ادامه روند فعالیت‌شان این است که به واسطه خود مردم و با بودجه‌های مردمی و توسط خیرین اداره می‌شود و نباید از این چشم‌پوشی کرد. هنگامی که مردم هر چند اندک، مبلغی را پرداخت می‌کنند، این پرداختی با نیت خالص و پیشبرد کار الهی است و این مبلغ، هر چند کم دارای برکت است و معتقدم مؤسسات هرچه در عرصه‌های اقتصادی و ... ورود پیدا می‌کنند، نباید ادعا کنند که نیازی به کمک‌های مردمی ندارند.
مؤسسات علاوه بر ورود به فعالیت‌های اقتصادی نباید از کمک‌های مردمی غافل شوند. این امر علاوه بر اینکه شائبه‌های بد اقتصادی را از آن مجموعه دور می‌کند، مطمئنا برکات آن مجموعه به واسطه نیت‌های خالص مردمی، بیشتر می‌شود. برای تقویت فعالیت‌های مؤسسات مردمی باید کارهایی انجام شود که انجام آنها موجب درآمدزایی برای مؤسسات می‌شود.
پیشنهادم این است؛ 1- وقف قرآنی. اینکه مجموعه‌ای بتواند اطلاع‌رسانی کند تا وقف قرآنی را برای مجموعه خود به ارمغان بیاورد. متأسفانه اداره اوقاف و امور خیریه در زمینه وقف قرآنی کم کار کرده است، چراکه موقوفات قرآنی کشور زیر چهار درصد است. سازمان اوقاف می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های رسانه در این زمینه تبلیغات مثمرثمر انجام دهد.
2- بحث دیگر خمس است. نمایندگان برخی از مراجع تقلید هنگامی که می‌بینند مبلغی برای مجموعه قرآنی صرف می‌شود، مبلغی را به این امر اختصاص میدهند. بنابراین هر مؤسسه قرآنی تقریباً 50 نفر قرآن‌آموز و کادر اجرایی دارد اگر این افراد خمس خود را به مجموعه تحویل دهند و مؤسسات نیز از طریق ارتباط‌گیری با دفاتر مراجع تقلید بتوانند درصدی از آن را به مجموعه باز گردانند. این خمس نیز از درآمدهای ثابت آن مجموعه می‌شود و از سوی دیگر هنگامی که خمس‌دهنده می‌بیند بخشی از هزینه‌اش صرف امور قرآنی در مجموعه می‌شود اصطلاحا با یک تیر دو نشان زده است.
3- برای اینکه مجموعه‌ای بتواند فعالیت اقتصادی داشته باشد، نیاز است همانطور که در مجموعه‌ای معاونت آموزش، فرهنگی، روابط عمومی و... است باید یک بخش را برای درآمدزایی و فعالیت‌های اقتصادی به صورت مشارکتی یا فعالیت اقتصادی مستقل بگذارد.
معتقدم یکی از فعالیت‌های اقتصادی که مجموعه می‌تواند بر آن تمرکز کند، فعالیت اقتصادی است که همان قرآن‌پژوهان مجموعه، نخستین مخاطبان آن باشند. اگر این امر محقق شود نیاز کمتری به تبلیغات است. به طور مثال ما در مؤسسه دارالتحفیظ، شورای اقتصادی متشکل از متخصصان این عرصه راه‌اندازی کرده‌ایم که تمامی اعضای این شورا تمرکزشان بر فعالیت اقتصادی است که مطمئناً میزان پیشرفتمان نسبت به گذشته که خودجوش و جهادی دست به هر کار اقتصادی زده می‌شد، بیشتر خواهد بود و خروجی بهتری را شاهد خواهیم بود.
ایکنا ـ درباره عمده‌ترین دغدغه مؤسسات بگویید.
عمده‌ترین دغدغه مؤسسات قرآنی مباحث مالی است، اما باید عمده‌ترین آن آموزش باشد نه مسائل مالی، چرا که آموزش تخصصی و خروجی است که مسائل مالی را به همراه دارد. اگر در مجموعه‌ای که هستیم قرآن‌پژوهی نباشد یا قرآن‌پژوه باشد، اما خروجی خوبی از فعالیت‌های آموزشی مؤسسه را شاهد نباشیم، قطعا مسائل و مشکلات اقتصادی پیش نخواهد آمد و ... از سوی دیگر قرآن‌پژوهان خوب، بهترین مبلّغ برای مؤسسات قرآنی هستند.
ایکنا ـ چه میزان انجام فعالیت‌های بخش مردمی مهم است و باید مورد توجه و حمایت قرار گیرد؟
همانطور که خداوند در آیه 9، سوره انسان فرموده است «نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً»، مجموعه‌های فرهنگی و مردمی و قرآنی خودشان به صورت خودجوش و جهادی پای کار هستند و از مردم و مسئولان و دیگر افراد پاداش نمی‌خواهند، به همین دلیل خروجی بهتری را از آنها شاهد خواهیم بود. نمونه آن دفاع از مرزهای ایران در هشت سال جنگ تحمیلی است و ... .
ما از کدام ارگان فعالیت قرآنی و فرهنگی مستمر را شاهد هستیم؟! در حالی که این موضوع را بیشتر از بخش‌های مردمی شاهدیم آن هم به این دلیل که آنها منتظر ذره‌ای جزا نیستند. معتقدم ارگان‌های دولتی می‌توانند باکمترین حمایت و سرزدن به این مجموعه‌ها از حال و روز آنها باخبر شوند. گاهی می‌بینیم سال‌ها گذشته است و دستگاه‌های متولی امور قرآنی به مجموعه‌های مردمی سری نزده‌اند. هرچه فعالیت‌های قرآنی و فرهنگی را مردمی‌تر اداره کنیم، قطعا خروجی بهتری می‌گیریم، چرا که اینجا مال دنیا نیست تا افراد بخواهند طمع کنند.
ایکنا ـ ارزیابی شما از فعالیت‌های مؤسسات قرآنی شهرتان چگونه است؟
به نظرم نه تنها در جهرم و استان فارس، بلکه در تمام کشور یکی از مشکلات مؤسسات قرآنی این است که تخصصی فعالیت نمی‌کنند. یک مجموعه قرآنی می‌خواهد همه نوع فعالیت قرآنی را از روخوانی قرآن، تجوید، صوت و لحن و آموزش حفظ و ... انجام دهد و قرآن‌پژوه را ثبت‌نام کند، اما در نهایت شاهدیم که خروجی چندانی ندارند، دلیل آن هم این است که تخصصی بر روی عرصه‌ای سرمایه‌گذاری نکرده‌اند.
فعالیت تخصصی مؤسسات قرآنی و پذیرش قرآن‌آموزان متناسب با دوره‌ها و رشته‌ها هر مؤسسه و ارجاع به سایر مؤسسات موجب تعامل بیش از پیش مجموعه‌های قرآنی می‌شود و اینها انگشتان یک دست می‌شوند و در کنار هم یک مشت محکم را تشکیل میدهند و می‌توانند مشکلات بزرگ را به واسطه این مشت محکم از سر راه بردارند.
در این صورت هم شاهد خروجی بهتر و موفق‌تر خواهیم بود و از سوی دیگر شاهدیم که در نهایت به نتیجه مطلوب می‌رسند. بزرگترین معضل مؤسسات قرآنی عدم تخصصی کار کردن آنهاست. چطور دانش‌آموزان در مقطع ابتدایی و سپس متوسطه اول و دوم تحصیل می‌کنند و از این مدرسه به مدرسه دیگر برای ادامه تحصیل می‌روند، مؤسسات قرآنی نیز باید اینگونه عمل کنند.
ما در مجموعه مؤسسه قرآنی دارالتحفیظ الهادی(ع) به صورت تخصصی به حفظ قرآن و آموزش مکالمه قرآنی در راستای حفظ قرآن پرداختیم. می‌بینیم با وجود اینکه بیش از 200 استاد و کادر مجموعه است، با کمی استاد برخورد کرده‌ایم و با متقاضیان بسیاری روبرو شدیم آن هم به دلیل اینکه مخاطبان مجموعه ما را، مجموعه‌ای تخصصی می‌دانند.
ایکنا ـ مطالبات از مسئولان و دستگاه‌های متولی امور قرآنی چیست؟
همانطور که مقام معظم رهبری دائما به مسئولان تأکید می‌کنند که در بین مردم باشید و به مردم سر بزنید. مسئولان قرآنی و دستگاه‌های متولی امور قرآنی از این موضوع مستثنی نیستند تا هنگامی که متولیان قرآنی به مجموعه‌های قرآنی سر نزنند و به صورت مداوم پای دغدغه‌های آنها نشینند، طبیعتاً دغدغه آنها برای رفع مشکلات و درخواست از مسئولان مافوق خود کمتر است و به وجود نخواهد آمد.
کمترین مطالبه مجموعه‌های قرآنی از مسئولان این است که به صورت دائم به آنها سربزند که همیشه در جریان فعالیت‌های آنها باشند که مطمئنا مسئولان این هنگام دغدغه‌مندتر می‌شوند.
از طرف دیگر در این صورت می‌توانند مجموعه‌های قرآنی را مشاوره دهند و راهنمایی کنند تا تخصصی‌تر به فعالیت قرآنی بپردازند. بنابر این تا زمانی که فعالیت‌های فاخر در سطح کشور با همراهی مجموعه‌های مردمی قرآنی رخ ندهد، قطعا مسئولان قرآنی نیز دغدغه‌ای در این زمینه ندارند و از طرف دیگر می‌توان شاهد تأثیرگذاری آنها در سطح کشور باشیم.
همچنین اگر سالیانه به منظور دیدار حافظان قرآن که حفظ قرآن از تاکیدات جدی مقام معظم رهبری است با همکاری موسسات قرآنی و با پیگیری مسئولان و متولیان قرآن برنامه‌ریزی شود چند تأثیر مهم و چشمگیر در روند پیشرفت مجموعه های قرآنی دارد. اولاً: میزان استقبال مردم به فعالیت‌های قرآنی خصوصاً حفظ قرآن قطعاً چندین برابر می‌شود. ثانیاً: میزان انگیزه مجموعه‌های قرآنی برای فعالیت چندین برابر می‌شود و مجموعه‌های قرآنی گاها راکد نمی‌ماند. ثالثاً: میزان انگیزه و پیشرفت افرادی هم که در مسیر حفظ قدم برداشته‌اند نیز چندین برابر می‌شود، چرا که می‌داند در پایان حفظ قرار است به دیدار مقام معظم رهبری برود. رابعاً: میزان استقبال خیرین نیز به امور قرآنی افزایش پیدا می‌کند، چرا که می‌بینند از شهرشان سالانه تعدادی از حافظان قرآن به دیدار رهبری می‌روند و این باعث اعتبار آن مجموعه است.
این هدیه معنوی از میلیاردها هزینه مادی مؤسسات قرآنی اثرگذارتر خواهد بود.
سمیرا انصاری
انتهای پیام
