بیمه مشاوره زوجین راه‌اندازی شود
مدیر مرکز خانواده و ازدواج نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها پیشنهاد داد بیمه مشاوره زوجین راه‌اندازی شود و گفت: وجود مشاوران خانواده طی دو یا سه سال اول ازدواج باعث می‌شود که زوجین در موارد مختلف به آنها مراجعه کنند و ضمن دریافت مشاوره و روش صحیح زندگی، به رفع اختلافات و دغدغه‌های احتمالی اقدام کنند.
نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها با هدف ترویج فرهنگ ازدواج زودهنگام در دوران دانشجویی و انتخاب صحیح همسفر، طرح‌های مختلفی را ارائه کرده است تا جوانان به ازدواج و تشکیل خانواده علاقه بیشتری داشته باشند. بدین ترتیب این نهاد با اجرای طرح «همسفر تا بهداشت» اقدام به راه‌اندازی سامانه ازدواج دانشجویی کرده است. آن دسته از دانشجویانی که در دوران دانشجویی ازدواج کرده‌اند می‌توانند به سامانه ازدواج دانشجویی وارد شوند و از خدمات و امکانات ارائه شده در آن استفاده کنند.
این نهاد با راه‌اندازی مرکز ازدواج و خانواده سعی دارد تا به صورت ویژه به مقوله ازدواج دانشجویی بپردازد و با راهکارهای مختلفی همچون برپایی کارگاه‌های آموزشی و دوره‌های مختلف توانمندسازی، دانشجویان را به سمت و سوی ازدواج سوق دهد.
ایکنا به منظور بررسی فعالیت‌های مختلف مرکز ازدواج و خانواده نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها به ویژه در شرایط کنونی که میزان ازدواج در میان جوانان با کاهش روبرو است و مشکلات فرهنگی و اقتصادی متعددی در این مسیر وجود دارد با حجت‌الاسلام سیدمحمد هاشمی، مدیر مرکز خانواده و ازدواج نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها به گفت‌وگو پرداخت که در ادامه می‌خوانید.
ایکنا ـ مرکز ازدواج و خانواده نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها چه برنامه‌ها و تدابیری را به منظور ترویج ازدواج در میان جوانان دنبال می‌کند؟
نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها پیرو اساس‌نامه و فرمایش مقام معظم رهبری در ابعاد فرهنگی و مدیریت مسائل دینی و مذهبی دانشجویان و دانشگاهیان تأسیس شد. رفته‌رفته با توجه به اینکه دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های کشور مسلمان هستند، سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی به عنوان یکی از موضوعات تأثیرگذار در حوزه دانشگاهی مورد توجه نهاد رهبری قرار گرفت.
یکی از موضوعات وابسته به سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی مبحث خانواده است که طبق اصل 10 قانون اساسی، بحث ایجاد و تحکیم خانواده باید سرلوحه قوانین و مقررات باشد. بر این اساس نهاد رهبری بخشی از مجموعه ستادی خود را با عنوان مدیریت خانواده و ازدواج به این موضوع اختصاص داد تا طراحی و برنامه‌ریزی لازم در دانشگاه‌ها انجام شود و حمایت لازم در دستور کار قرار گیرد.
طرح ازدواج دانشجویی سالیان سال در دانشگاه‌های کشور اجرا می‌شود. البته اکنون گسترده شده است و به صورت کلان به مقوله پیش از ازدواج می‌پردازد. در طرح ازدواج دانشجویی نهاد رهبری به مسائل پس از ازدواج در امور فرهنگی می‌پرداخت، اما پس از راه‌اندازی مدیریت مرکز ازدواج و خانواده نهاد رهبری، بنا شد که به بحث‌های پیش از ازدواج شامل همسان‌گزینی، حمایت‌های پیش از ازدواج و مسائل آموزشی برای دانشجویان بپردازیم تا ختم به ازدواج شود. همچنین، برنامه‌های حین ازدواج شامل دوره‌های مشهد مقدس و برنامه‌ها و کارگاه‌های متعدد تا مراحل پس از ازدواج شامل فرزندپروری و موضوعات مرتبط با خانواده از سوی نهاد رهبری پیگیری می‌شود.
مرکز ازدواج و خانواده نهاد رهبری دارای دو اداره ازدواج دانشگاهیان و آموزش و مشاوره است. اداره ازدواج دانشگاهیان دستگاه‌های مختلفی را که می‌توانند در بحث ازدواج به دانشجویان مجرد کمک و از خانواده‌ها حمایت کنند هم‌راستا می‌کند. این مرکز برنامه‌های کلان را در حوزه ازدواج دانشجویی طراحی می‌کند که یکی از آنها ستاد ملی ازدواج دانشگاهیان است که مصوبه شورای اسلامی شدن دانشگاه‌هاست. این مصوبه دو بطن دارد. بطن اول ستاد ملی است که به صورت متمرکز کشوری بوده و نهادهای مختلف در آن حضور دارند. بطن دوم ستاد استانی است که ظرفیت استان‌ها نیز پای کار می‌آیند تا ستادهای ملی و استانی بتوانند از صفر تا صد ازدواج دانشجویی را در بحث‌های ترویجی، آموزشی، خوابگاهی و خدماتی، رفاهی و گردشگری پیگیری و حمایت کند.
البته رسیدگی به این امر مستلزم زیرساخت‌های لازم بود که یکی از این زیرساخت‌ها آموزش افرادی است که داوطلبانه در امر آموزش‌های مربوط به ازدواج ورود می‌کنند. این افراد با عنوان کارشناسان خانواده یا واسطان امر خیر در تمامی استان‌ها فعالیت می‌کنند که حدود 1500 واسط در دانشگاه‌های مختلف آموزش دیده‌اند.
موضوع دیگر مشاوران پیش از ازدواج هستند که بسیاری از استان‌ها با کمبود و خلأ آنها مواجه بودند و نیاز فراوانی به بحث مشاوره پیش از ازدواج با نگاه سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی وجود داشت که حدود 500 مشاور در 31 استان آموزش دیدند و بدین ترتیب بحث مشاوره با سبک ایرانی ـ اسلامی را در استان‌های مختلف پیگیری کردیم.
در زمینه حمایت از دانشجویان و اساتید مجرد برای همسان‌گزینی، سامانه «هم‌رسان» را طراحی کردیم که کار پژوهشی و اقدامات اولیه آن بیش از یک سال و نیم به طول انجامید و هم‌اکنون نیز مراحل پایانی و اجرای آزمایشی خود را سپری می‌کند
برای ترویج فرهنگ سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی نیز همکاری‌های بسیار نزدیکی را با دو وزارتخانه علوم و بهداشت در تحول ساختارهای مراکز مشاوره آنها داشتیم که هر دو نهاد همکاری کردند تا این ساختارها با مواد قانونی، که در قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده وجود دارد، تطبیق داده شود و به زودی تصویب و به دانشگاه ابلاغ می‌شود.
همچنین، در زمینه حمایت از دانشجویان و اساتید مجرد برای همسان‌گزینی، سامانه «هم‌رسان» را طراحی کردیم که کار پژوهشی و اقدامات اولیه آن بیش از یک سال و نیم به طول انجامید و هم‌اکنون نیز مراحل پایانی و اجرای آزمایشی خود را سپری می‌کند. این سامانه پس از گذراندن دوره آزمایشی، به صورت ملی رونمایی خواهد شد که سیستم یکپارچه ملی برای معرفی دانشجویان جهت ازدواج است. البته این مسئله با بکارگیری مراکز مشاوره نهاد رهبری در دانشگاه‌ها انجام می‌شود تا بتوانند در بحث اجرا و دخالت دادن خانواده‌ها با حفظ تمام موازینی که در بحث حریم خصوصی و شأن و منزلت آقایان و بانوان در فرهنگ ما مدنظر است، اقدام کنند.
در زمینه آموزش نیز محتواهای بسیار خوب و سلسله‌واری را آماده کردیم که مشاوران و واسطان می‌توانند از این طریق آموزش‌های مجازی را طی کنند. دانشجویان و افرادی که در آستانه ازدواج هستند نیز می‌توانند ضمن ثبت نام، دوره‌های آموزشی را در سامانه آموزشی مجازی زندگی بر خط به نشانی ec.nahad.ir طی کنند. در این دوره‌ها اساتید مطرح و مجرب آموزش‌های لازم را با رعایت آخرین استانداردهای رسانه‌ای و آموزشی در اختیار ثبت نام کنندگان قرار می‌دهند.
علاوه بر این، درصدد تدوین برخی کتاب‌های مورد نیاز درباره وساطت و مشاوران ازدواج هستیم. در این راستا به دنبال ایجاد کانون‌های پیوند هستیم تا دانشجویان متأهل که در دانشگاه ازدواج کرده‌اند پای کار بیایند و به عنوان مشوق‌ها و مروجان ازدواج به بحث ازدواج دانشجویی کمک کنند. در آموزش‌های حین عقد نیز نهاد طبق قانون عمل می‌کند. در بحث مصاحبه اساتید و مربیانی که باید به دانشجویان آموزش دهند نیز اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است. همچنین، برخی تحولات در آموزش زوجین حین عقد رخ داده است که جلسات آن پیگیری می‌شود و در این زمینه با وزارت بهداشت همکاری می‌کنیم.
همچنین، آموزش‌های مهارتی برای مسئولان و معاونان دفاتر نهاد در حیطه خانواده و ازدواج در نظر گرفته شده که دوره‌هایی بسیار جدی و تخصصی برگزار می‌شود تا آنان بتوانند در زمینه خانواده به عنوان کارشناسان معتبر و معتمدان به جامعه دانشگاهی کمک کنند. این افراد حدود 80 نفر در کشورند که می‌توانند به تسریع و تشویق دانشجویان به امر ازدواج کمک کنند.
نهاد در زمینه ازدواج به عنوان یک شتاب‌دهنده عمل می‌کند و با بکارگیری سمن‌ها و اساتید کشوری به این مقوله کمک خواهد کرد و جامعه دانشگاهی نیز با مجموعه نهاد رهبری برای برنامه‌ریزی در این مجموعه همکاری می‌کند. توقع ما این است که سمن‌ها و کانون‌های مختلف دانشجویی به ما کمک کنند. همچنین، با وزارت ورزش و جوانان رایزنی‌ها انجام شده تا در فضای دانشگاهی در حیطه خانواده، ازدواج و فرزندپروری حمایت کنند. البته دانشجویان نیز باید بیش از پیش در این طرح‌ها شرکت کنند تا بتوانیم از این ظرفیت‌ها به خوبی استفاده کنیم.
ایکنا ـ در بخش مشاوره بیشترین دغدغه و مشکل دانشجویان در زمینه ازدواج مربوط به چه موضوعاتی می‌شود؟
بیشترین مراجعه در مورد مهارت‌های انتخاب است و دانشجویان بیشتر در رابطه با معیارها، سلیقه‌ها و روش‌های انتخاب همسر به دفاتر نهاد مراجعه می‌کنند. در بخش خانواده نیز بیشترین مراجعه مربوط به تعارض‌های زناشویی به ویژه در پنج سال اول زندگی است. زوجین در سال‌های اول زندگی با کاستی دانش در حیطه مهارت‌های زندگی به ویژه در حوزه حل تعارض و مدیریت زندگی مواجه هستند. اگر به مقوله تعارض رفتاری و سلیقه‌ای زوجین پرداخته نشود، به چالش تبدیل می‌شود.
مواردی همچون مسائل اقتصادی کمترین مراجعه را دارند. البته نهاد افرادی را که شرایط ضعیفی دارند به مراجع اقتصادی معرفی و سعی می‌کند به آنان کمک کند. بیشترین مراجعه مربوط به بحث مشاوره است. بحث مهارت‌ها نیز جزء موضوعات اصلی است که درصددیم محتوای آموزشی خوبی را به صورت حضوری و غیرحضوری در اختیار علاقه‌مندان قرار دهیم.
ایکنا ـ آیا سنجشی درباره میزان رغبت دانشجویان به ازدواج در استان‌های مختلف انجام شده است؟
سنجشی انجام نشده است؛ چراکه نهاد تا امسال فقط در بخش پس از ازدواج ورود می‌کرد. امروز با سامانه‌ای که ایجاد شده است می‌توان این آمار را به دست آورد؛ یعنی این سامانه باید یک سال فعال باشد تا میزان انگیزه ازدواج دانشجویان در استان‌های مختلف احصا شود. البته موضوع تمایل به ازدواج نسبت به سابق روند کاهشی داشته است، اما هنوز 70 درصد دانشجویان کشور تمایل به ازدواج دارند که رقم بزرگی است. بحث ازدواج شرایط کشور، شرایط شغلی، مهارت‌ها و توانمندی‌ها اثرگذار است و هر کدام از این مؤلفه‌ها ممکن است ذهن دانشجویان را مشغول به خود کند و انگیزه آنان را در مورد ازدواج تغییر دهد.
بیشترین نگرانی دانشجویان شغل است؛ چراکه برای مدیریت اقتصادی خانواده واهمه دارند. به همین دلیل مسائل اصلی در این رابطه بیشتر فکری است نه واقعی، یعنی توقعاتی در ذهن دانشجویان نسبت به ازدواج ایجاد شده که سبب ترس و واهمه آنها شده است که حل این مسئله نیاز به بحث‌های ترویجی و آموزشی دارد و اساتید و سمن‌های مردمی و دانشجویی می‌توانند کمک کنند تا جریان فکری را در مسیر صحیح خود قرار دهیم.
ایکنا ـ مسائل اقتصادی یکی از موارد تأثیرگذار در ازدواج است. نهاد رهبری به عنوان نماینده دانشجویان برای کمک به آنان چه توقعی از مسئولان دارد؟
در امر ازدواج دانشجویان تجربه نشان داده است که چند مسئله تأثیرگذار وجود دارد. اولین مسئله، مسکن است. به ویژه در دوران دانشجویی مسکن متأهلی بسیار مهم است. دانشجویان علاقه‌مند هستند که در دوران تحصیل در کنار همسرشان باشند که تقریبا غیرممکن است؛ چراکه فقط 1500 مسکن متأهلی در کشور وجود دارد که نسبت به بیش از سه میلیون دانشجو اندک است.
زمانی که فرهنگ سلبریتی در کشور متمایل به تجرد عمومی باشد، به طور قطع در دانشجویان نیز تأثیرگذار است و بخشی از اساتید دانشگاه، که همان سلبریتی‌های دانشگاهی هستند، مجردند و این امر در ذهن دانشجویان اثر می‌گذارد
بخشی از آموزش‌های دانشگاه لازم نیست و می‌توان به جای آنها از واحدهای مهارت شغلی متناسب با هر رشته استفاده کرد. امروز دانشجویان کشور نمی‌توانند درآمد چندانی را کسب کنند. چنانچه مهارت شغلی در دوران دانشگاه به دانشجویان ارائه شود، می‌توانند از آن برای ممر درآمد بهره‌گیری کنند. پس حل مسئله مسکن متأهلی دانشجویان و مهارت‌افزایی شغلی باید در دستور کار قرار گیرد. اشتغال‌زایی دولت بسیار تأثیرگذار است و بدین ترتیب دانشجویان می‌توانند مشکلات خود را حل کنند.
این سه مقوله در کنار کار بر روی فرهنگ عمومی موجب افزایش تمایل به ازدواج دانشجویان خواهد شد. البته زمانی که فرهنگ سلبریتی در کشور متمایل به تجرد عمومی باشد، به طور قطع در دانشجویان نیز تأثیرگذار است و بخشی از اساتید دانشگاه، که همان سلبریتی‌های دانشگاهی هستند، مجردند و این امر در ذهن دانشجویان اثر می‌گذارد. استاد مجرد بدون داشتن مسئولیت هر فعالیت اجتماعی را که بخواهد انجام می‌دهد و ممکن است دانشجویان از اساتید خود الگوبرداری کنند که این موضوع فعالیت نهاد را در امر ازدواج دانشجویی با مشکل مواجه می‌کند؛ لذا باید فکری اساسی شود.
اگر دولت و دست‌اندرکاران بتواند مشاور همراه زوجین را بیمه کنند، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. وجود مشاوران خانواده طی دو یا سه سال اول ازدواج باعث می‌شود که زوجین در موارد مختلف به آنها مراجعه کنند و ضمن دریافت مشاوره و روش صحیح زندگی، به رفع اختلافات و دغدغه‌های احتمالی اقدام کنند. اکنون مراکز مشاوره و مشاوران زیادی در دانشگاه‌ها هستند که می‌توانند با حمایت دولت در اختیار خانواده‌ها قرار گیرند.
انتهای پیام
