کار فرهنگی فرمایشی جواب نمی‌دهد + صوت
علی‌اکبرزاده گفت: هرجا یک ساختار با مدل فرمایشی عمل کند، جواب نمی‌گیرد زیرا اساس کار فرهنگی بر این است که باید میل و ذائقه مردم به چیزی تغییر کند.
حامد علی‌اکبرزاده، رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا موازی‌کاری را یکی از آفات حوزه فرهنگ و خاصه کتاب و کتابخوانی خواند و گفت: به‌طور کلی موازی‌کاری اتلاف منابع و هدررفتن سرمایه‌های کشور است و هیچ عقل سلیمی موازی‌کاری را در هیچ حوزه‌ای نمی‌پذیرد.
هر کار مشابهی موازی‌کاری نیست
وی با تاکید بر اینکه ابتدا باید تعریف موازی‌کاری روشن شود و هر کار مشابهی موازی‌کاری نیست، اضافه کرد: برای مثال یک تصنیف ممکن است توسط ده استاد موسیقی اجرا شود که هرکدام هم جذابیت و خلاقیت و نوآوری خودش را دارد، یا اینکه یک متن مهم و درجه اول علمی را ممکن است دو استاد ترجمه کنند و هر ترجمه ویژگی‌های خاص خودش را داشته باشد و هرکدام از جهاتی بر دیگری برتری داشته باشد. اینجا نمی‌گوییم موازی‌کاری شده است. آن موازی‌کاری که در حوزه فرهنگ مورد بحث ماست یعنی تکرار کار فرهنگی بدون خلاقیت، نوآوری و ارزش‌افزوده.
رئیس سازمان انتشارات جهاددانشگاهی با تاکید بر اینکه نوآوری از دل فکر و ذهن خلاق در جامعه به وجود می‌آید و خلاقیت و نوآوری امری فرمایشی نیست، اضافه کرد: ساختارهای دولتی و حاکمیتی باید زمینه و بستر بروز خلاقیت را فراهم کنند، تسهیلگر و کاتالیزور جریان نوآوری باشند و ضمن ایجاد مسیر برای این جریان، کمک کنند نوآوری در کشور تقویت شود.
وی با اشاره به اینکه ساختارهای دولتی به‌خودی خود نمی‌توانند اقدام نوآورانه انجام دهند، افزود: دولت می‌تواند فراهم‌کننده بستر خلاقیت و نوآوری باشد. خلاقیت و نوآوری از دل جامعه و افراد بیرون می‌آید. دولت باید کمک کند نهادها و مجموعه‌های فرهنگی که منفک از دولت هستند؛ کار را پیش ببرند.
نسخه کپی رویدادهای فرهنگی
رئیس سازمان انتشارات جهاددانشگاهی در بخش دیگری از صحبت‌های ضمن اشاره به برگزاری رویدادهای تکراری در حوزه کتاب، عنوان کرد: به‌طور کلی سه یا چهار رویداد دانشگاهی در حوزه کتاب انجام می‌شود، یکی از آن‌ها رویداد کتاب سال دانشجویی است که جهاددانشگاهی از 30 سال پیش آغاز کرده و واقعا لزومی نداشت که یک مجموعه دیگر رویدادی شبیه به همین رویداد را اجرا کند، اما شاهد آن هستیم.
وی افزود: بعضی از سیستم‌ها و دستگاه‌ها جایزه کتاب سال با بعضی موضوعات تخصصی را اجرا می‌کنند؛ درحالی که یک‌سری از این موضوعات می‌توانست در کتاب سال جمهوری اسلامی یا کتاب سال دانشجویی ادغام شود. یا مثلا در ترجمه آثار بعضی از کتاب‌ها صرفا به دلیل منافع مالی چندین بار ترجمه می‌شود و متاسفانه هم به اقتصاد نشر و هم به اعتبار آثار فرهنگی ضربه می‌زند. حتی در رویدادهای استارت‌آپی که ذاتا برای نوآوری طراحی شده‌اند هم موازی‌کاری اتفاق می‌افتد.
علی‌اکبرزاده ادامه داد: یا مثلا در حوزه زبان و ادبیات فارسی مشخص نیست که متولیان یا متولی اصلی کیست و چه‌کسی باید این مسیر را هدایت کند و جلو ببرد. بنابراین وجود کار تکراری و موازی‌کاری گاهی به دلیل این است که بعضی از ساختارها که قرار بوده خلاق و نوآور باشند دچار موازی‌کاری شده‌اند. برای مثال در همین رویدادهای فرهنگی و جشنواره‌ها بسیاری از دبیرخانه‌هایی که ایجاد شده، عمدتا کار تکراری انجام می‌دهند و حقیقتا نیازی نیست اینقدر تکرار شوند.
آسیبِ تکرار همایش‌ها و جشنواره‌ها
رئیس سازمان انتشارات جهاددانشگاهی گفت: اساسا یکی از مشکلات ما در حوزه فرهنگ تکرار همایش‌ها و جشنواره‌های مختلف است که بسیاری از آن‌ها با اینکه ما در شرایط سخت اقتصادی هم هستیم، به دلیل ظاهر زیبا -که عمدتا باطنی هم ندارد- تبدیل به یک اپیدمی در کشور شده است.
وی ادامه داد: قبلا بارها درباره این موضوع صحبت شده و در دوره‌های مختلف تصمیم بر این بوده که از این همایش‌ها و جشنواره کم کنند، اما باز شاهد هستیم که کماکان همان اتفاق می‌افتد. از آن طرف متاسفانه کارهای ریشه‌دار و اصیل با کم‌ترین حمایت‌ها همراه است.
امکان ظهور یک رویداد استارت‌آپی کتابی
علی اکبرزاده در بخش دیگر صحبت‌های خود و در پاسخ به این سوال که آیا ظرفیت کار دانش‌بنیان یا ظهور استارتاپ‌های کتابی وجود دارد؟ عنوان کرد: ما در سازمان انتشارات جهاددانشگاهی در حال بررسی این مسئله هستیم که یک رویداد استارتاپی دنباله‌دار -که بتوانیم آن را به بازار وصل کنیم- در حوزه کتاب رقم بزنیم.
وی افزود: ضمن اینکه حوزه کتاب و نشر با توجه به آمار و ارقامی که خانه کتاب اعلام کرده است یک بازار بزرگ است و خیلی از فارغ‌التحصیل‌های ما خودشان می‌توانند کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در حوزه نشر و کتاب راه‌اندازی کنند و از این طریق کسب درآمد کنند.
طبق گفته رئیس سازمان انتشارات جهاددانشگاهی ظرفیت فعالیت استارتاپی و دانش‌بنیان در کتاب وجود دارد و انتشارات جهاد به فعالیت در این حوزه فکر می‌کند.
وی گفت: به نظر می‌رسد شرکت‌هایی که در این زمینه کار می‌کنند خیلی کم هستند. تعداد کمی اپلیکیشن‌های موجود در بازار در حوزه کتاب‌های دیجیتال و صوتی کار می‌کنند و تقریبا همه آن‌ها را می‌شناسند. تعدادی از شرکت‌ها در حوزه تولید و بعضا توزیع و چاپ فعال هستند که درمجموع تعداد آن‌ها بسیار کم است لذا زمینه و ظرفیت افزایش آن‌ها وجود دارد.
علی‌اکبرزاده در پایان ضمن اعلام اینکه شرکت‌های دان‌بنیان در حوزه IT تعداد بسیار زیاد است اما در حوزه نشر کم هستند، افزود: به نظر می‌رسد معاونت علمی رئیس جمهوری خیلی می‌تواند از این حوزه حمایت کند. خود ما هم در مجموعه سازمان انتشارات جهاددانشگاهی به دنبال این هستیم که با مهیا شدن زمینه‌ها و با همکاری معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی و معاونت علمی ریاست جمهوری کار خوبی در این زمینه ارائه دهیم.
گفت‌وگو از مطهره میرشکاری
انتهای پیام
