ارائه الگوی اسلامی برای ایجاد توازن قدرت در خانواده

در نگاه دینی، توزیع قدرت در خانواده بر اساس نظام حقوق و تکالیف انجام می‌شود. با این وجود، در سال‌های اخیر با افزایش توانمندی‌های اجتماعی زنان، این نظام توزیع قدرت در خانواده دچار چالش شده و مورد سؤال قرار گرفته است. هادی جمشیدی، طلبه سطح سه حوزه علمیه در پایان‌نامه خود با عنوان «تدوین بسته آموزشی توزیع عادلانه قدرت در خانواده با جهت‌گیری اسلامی» که آبان‌ماه سال جاری با راهنمایی محمد ثناگویی‌زاده در مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی(ره) از آن دفاع کرده، به این موضوع پرداخته و خبرنگار ایکنا از اصفهان به‌مناسبت هفته پژوهش، درباره این پایان‌نامه، گفت‌وگویی با وی انجام داده است.

جمشیدی با بیان اینکه یکی از مسائل مهم و اثرگذار در استحکام و تحکیم خانواده، مسئله قدرت است، اظهار کرد: در این‌باره، مقالات محدودی نوشته شده که بیشتر با تمرکز بر زوجین بعضی از شهرها، از جمله تهران و اصفهان بوده است. به همین دلیل، این موضوع را در قالب یک بسته آموزشی مطرح کردیم تا هم خانواده و هم مربیان و مشاوران امکان استفاده از آن را داشته باشند.

وی افزود: با روش تحلیل مضمون از آیات و روایات و مصاحبه با زوجین و کارشناسان، مضامینی به‌دست آوردیم و از آنها به‌عنوان موضوعات بسته آموزشی که در هشت جلسه تدوین شده است، استفاده کردیم. این موضوعات عبارتند از کلیات قدرت، عوامل قدرت، موانع قدرت و راهکارهای توزیع قدرت.

این پژوهشگر با بیان اینکه این موضوعات به‌صورت طرح درس از جلسه اول تا هشتم تدوین شده است، گفت: مدرسان و مشاوران به آسانی امکان استفاده از این موضوعات را دارند و در پایان هشت جلسه، موضوع توزیع عادلانه قدرت در خانواده با جهت‏‌گیری اسلامی بیان می‌شود.

وی ادامه داد: تا پیش از این، بسته آموزشی با موضوع قدرت در خانواده تدوین نشده بود، همچنین همه تحقیقات و مطالعات انجام شده با محدودیت جامعه هدف مواجه و برای یک قشر قابل استفاده بودند. هیچ یک از مقالات نیز عنوان جهت‌گیری اسلامی نداشتند و به این موضوعات با نظریات روان‎شناسی یا جامعه‌شناسی صرف پرداخته بودند، در حالی که بسته آموزشی ارائه شده در این پایان‌نامه برای همه اقشار قابل استفاده بوده و از نظریات روان‎شناسی و جامعه‌شناسی با رویکرد اسلامی استفاده شده است.

جمشیدی بیان کرد: ما 40 خانواده صاحب فرزند را که در آنها مرد خانواده شاغل بود، به‌عنوان جامعه آماری این تحقیق در نظر گرفتیم. در شرایط کنونی جامعه، توزیع قدرت در خانواده‌‎‌ها به‌صورت عادلانه نیست، نه به این معنا که قدرت در خانواده‌ها در انحصار مردان است، بلکه در حال حاضر، با نمودار معیوبی از قدرت در خانواده مواجهیم که در آن، قدرت یا در دست مردان، یا در دست زنان و یا در دست فررزندان است.

وی ادامه داد: در بحث موانع توزیع عادلانه قدرت که دو جلسه را به خود اختصاص می‌دهد، یکی از مباحث مطرح شده این است که در خانواده‌ها تصمیم‌‎گیری صرفا با مرد، یا زن یا فرزند بوده و هدف از تدوین این بسته آموزشی نیز ایجاد توازن در این چرخه قدرت در خانواده است.

این پژوهشگر با بیان اینکه یکی از مسائل مهم در این خصوص که به آن پرداخته نشده، مقایسه توزیع قدرت در جهت‌‎گیری اسلامی با توزیع قدرت در غرب است، گفت: امروز بسیاری از افراد به این مسئله می‌پردازند که غرب در مسائلی مثل امور فرهنگی و اجتماعی از ما پیشی گرفته و توانسته موضوع اقتدار در خانواده را حل‌و‌فصل کند. بنابراین، انجام کار مطالعاتی و مقایسه‌ای با جامعه آماری گسترده در خصوص این موضوع، می‌‎تواند نتایج مهم و قابل توجهی به دنبال داشته باشد.

پریسا عابدی