بررسی موسیقی الفاظ قرآن کریم از سوی سیدعباس انجام

به گزارش خبرنگار ایکنا، هفدهمین نشست تخصصی استادان، قاریان و حافظان ممتاز قرآن کریم از بعدازظهر امروز، دوازدهم بهمن ماه در مجتمع امام خمینی(ره) آغاز شده و بلافاصله بعد از برگزاری مراسم افتتاحیه این نشست وارد بخش اجرای پنل و ارائه مقالات از سوی اساتیدی که به این نشست مقاله ارائه داده بودند، شد.

در این بخش ابتدا عباس انجام، پیشکوست قرآنی کشورمان مقاله خود را با عنوان «تبیین چیستی و چرایی مهندسی تلاوت» ارائه داد که چکیده این مقاله در ادامه آمده است.

از مهم‌ترین اهداف بعثت پیامبراسلام(ص) تلاوت آیات الهی بر مردم است؛ چنان که خود آن حضرت از این مأموریت خبر داده است: «و اُمِرتُ اَن اَکونَ مِنَ المُسلِمین* واَن اَتلُوَا القُرءانَ» (نمل، ۹۱ و۹۲) از این رو تبلیغ رسالت پیامبر اکرم(ص) با تلاوت قرآن آغاز شد.

اما چگونگی تلاوت که موضوع بحث ماست، در گفتار و سیره امامان معصوم (ع) تبیین شده است. قرائت قرآن امام کاظم(ع)، حزن‌آلود بود و وقتی قرآن می‌خواند، گویا انسانی را مورد خطاب قرار می‌داد و این علاوه بر تدبّر و درک مفاهیم، القاء معنی را نشان می‌دهد که نیاز به دانستن دانش، اصول و قواعدی است تا بر پایه آن‌ها ساختار علمی و عملی تلاوت شکل گیرد. این ساختار، در مقاله حاضر، تحت عنوان «مهندسی تلاوت» یاد می‌شود.

مهندسی تلاوت، منحصر در صوت و لحن و یا تلاوت حرفه‌ای نیست، بلکه انواع خوانش‌ها، نیاز به مهندسی دارد. هندسه با هنر درآمیخته است و عنوان مجموعه‌ای از هنرهاست.

هنر دارای سه لایه «معنا»، «تأثیر» و «شکل» است؛ همچنان که هندسه، شامل سه وجه: «معنا»، «ادراک» و «کالبد» می‌شود.

تلاوت قرآن کریم ـ به عنوان یکی از بارزترین مصادیق هنر دینی ـ را می‌توان در سه وجه «معنا»، «ادراک (زیباشناسی)» و «کالبد (متن)» بررسی نمود و جنبه ‌های هندسی آن را برشمرد.

موسیقی الفاظ و واژگان قرآن کریم، برجسته‌سازی زیبایی‌های لفظ و معنا، نظم آهنگ قرآن و به عبارت روشن‌تر «معادله آوایی ـ معنایی یا فونوسمانتیک» زبان قرآن، دسته‌بندی محتوایی و برنامه‌ریزی خوانش، از اموری است که در این بحث مورد توجه قرار گرفته ‌است.