بقاع متبرکه، کانون‌های تمدن‌ساز دینی

به گزاش ایکنا از زنجان، استان زنجان به عنوان یکی از قطب‌های فرهنگی و مذهبی کشور، دارای ده‌ها بقعه متبرکه با ظرفیت‌های گسترده در زمینه زیارت، وقف، کارآفرینی، و فعالیت‌های دینی و اجتماعی است.

بقاع امامزادگان در طول تاریخ، صرفاً مکان‌هایی برای زیارت نبوده‌اند؛ بلکه به عنوان نهادهایی تأثیرگذار در انسجام اجتماعی، ترویج فرهنگ اهل بیت (ع)، خدمات انسان‌دوستانه، آموزش معارف دینی و حتی توسعه محلی ایفای نقش کرده‌اند.

بقاع شاخص استان زنجان عبارتند از امامزاده سید ابراهیم (ع) در زنجان، بقعه متبرکه قیدار نبی (ع) در شهرستان خدابنده، امامزاده اسماعیل (ع) قیدار، امامزاده احمد و یحیی (ع) در سلطانیه و امامزاده زیدالکبیر (ع) ماهنشان است. این بقاع مقدس سالانه میزبان هزاران زائر و عاشق اهل بیت (ع) از سراسر کشور هستند.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان در رابطه با اهمیت این روز به خبرنگار ایکنا می‌گوید: بقاع متبرکه در استان زنجان نه‌تنها محلی برای زیارت، بلکه پایگاه‌هایی برای ارائه خدمات فرهنگی، اجتماعی و دینی به مردم هستند. اجرای طرح‌هایی نظیر آرامش بهاری، بصیرت عاشورایی و سوگواره یاس نبوی نشان‌دهنده رویکرد تحولی ما در بهره‌برداری فرهنگی از این اماکن است.

حجت‌الاسلام مختار کرمی تصریح می‌کند: در سال جاری، پروژه‌های توسعه‌ای متعددی در بقاع شاخص استان آغاز شده و حمایت مردم، خیرین و نهادهای حاکمیتی در ارتقای این زیرساخت‌های معنوی، بسیار امیدوارکننده بوده است.

یک پژوهشگر حوزه فرهنگ دینی در استان زنجان، با تأکید بر نقش چندلایه امامزادگان در هویت مذهبی ایرانیان، اظهار می‌کند: بقاع متبرکه در فرهنگ ایرانی، نقطه اتصال مردم با اهل بیت (ع) هستند. این اماکن می‌توانند پایگاه‌هایی پویا برای تربیت دینی نسل جوان، خدمات اجتماعی و حتی گردشگری مذهبی باشند؛ به‌ویژه اگر از حالت صرفاً زیارتی، به نگاهی تمدنی، پویا و آینده‌نگرانه گذار کنیم.

حجت‌االاسلام محمد اسمخانی تصریح می‌کند: بقاع متبرکه، به‌ویژه در شهرهای کوچک و روستاها، کانون‌های انسجام اجتماعی محسوب می‌شوند. بسیاری از آیین‌های مذهبی، مناسبت‌های جمعی، نذورات و گردهمایی‌ها در پیرامون امامزادگان شکل می‌گیرد. این امر ضمن تقویت سرمایه اجتماعی، موجب نوعی احساس تعلق جمعی، همبستگی محلی، و بازتولید هویت مذهبی بومی شده است.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار ادامه می‌دهد: بقاع متبرکه نقش پررنگی در انتقال شفاهی، عاطفی و رفتاری آموزه‌های دینی داشته‌اند. حضور مستمر خانواده‌ها، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، در فضای معنوی امامزادگان، بستری برای نهادینه‌سازی آرام و غیرمستقیم مفاهیمی چون ایمان، نذر، کرامت، توکل، و محبت اهل‌ بیت (ع) فراهم می‌آورد.

استان زنجان در سال‌های اخیر، با اجرای طرح‌های متنوع فرهنگی، اجتماعی و معیشتی، توانسته است نقش بقاع متبرکه را در زندگی روزمره مردم پررنگ‌تر کند. مهم‌ترین این اقدامات عبارت‌اند از راه‌اندازی مراکز بقاع متبرکه برای ارائه خدمات فرهنگی، مشاوره اجتماعی و فعالیت‌های قرآنی، اجرای برنامه فرهنگی در ایام مذهبی و ملی، توزیع بسته‌های معیشتی و ارزاق میان نیازمندان از محل نیات موقوفات و حمایت از کارآفرینی محلی و بازارچه‌های خیریه در جوار برخی بقاع از اقداماتی است که در یان اماکن مذهبی انجام می‌‌شود.

بزرگداشت امامزادگان، تنها یک گرامی‌داشت تقویمی نیست؛ بلکه فرصتی است برای بازاندیشی در نقش تمدن‌ساز این اماکن مقدس. حضور امامزادگان در دل شهرها و روستاهای زنجان، ظرفیتی استثنایی برای تقویت هویت دینی، آموزش عمومی، ترویج اخلاق، و کاهش آسیب‌های اجتماعی.

اکنون زمان آن رسیده که با نگاهی جامع، مشارکتی و نوآورانه، امامزادگان را از «زیارتگاه» صرف به «قطب فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی» ارتقاء دهیم.