محمد اجلی، كارشناس علوم قرآنی در گفتوگو با خبرگزاری بينالمللی قرآن(ايكنا) شعبه زنجان، گفت: تفسير در لغت بهمعنای روشنگری است و فقط در مورد سخنی كاربرد دارد كه حكيمانه بوده و بر مبنای اصول بيان شده باشد.
وی افزود: قرآن كريم بهعنوان حكيمانهترين کتابی كه در اختيار بشر قرار گرفته است و از زمان نزول در مقام تحدی به اعجاز لفظی و معنايی خود، جن و انس را به مبارزه میطلبد، بدون ترديد شايستهترين كتابی است كه نياز به تفسير داشته و برای فهم آن رعايت آداب تفسير امری ضروری است.
اين كارشناس مباحث قرآنی عنوان كرد: مهمترين نكتهای كه در تفسير قرآن بايد به آن اهتمام داشت، تفسير قرآن با قرآن است؛ چراكه وقتی قرآن مجيد خود را «تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ» مینامد امكان ندارد بيان و تفسير خود نبوده و در حالیكه كتاب هدايت مردم و جداسازنده حق از باطل است در ضروریترين حاجت مردم كه فهم آيات مباركه اين كتاب است هدايتگر باشد.
اجلی اظهار كرد: اعجاز قرآن منحصر به تركيببندی كلمات و آوردن جملات بليغ نيست، بلكه در استخدام واژهها نيز نظير ندارد و به همين دليل انسان نمیتواند واژهها را آنطور كه میخواهد معنا كند و بايد از يك واژهنامه غنی قرآنی كلمات آن را استخراج كرد.
وی بيان كرد: قرآن کریم از برخی واژهها در دامنه معنايی گستردهای استفاده كرده است و مفسر بايد واژهها را با توجه به پيام مدنظر آيه تفسير كند. بهعنوان مثال معنای مطلق واژه «كفر» در لغت، پوشاندن است كه در قرآن معنای منفی آن پوشاندن و انکار حقيقت مطلق يعنی خداوند متعال، معنای ميانی آن بیتوجهی به الهامها و نعمتهای خدا و معنای مثبت آن عيبپوشی و نقصانپوشی، بهعنوان خصلتهای خداست.
اين مدرس علوم قرآنی تأكيد كرد: مفسر قرآن علاوه بر احاطه بر ادبيات عرب و آشنايی با اصطلاحات و معانی لغات، بايد به شأن نزول آيات نيز توجه داشته باشد، زيرا قرآن كريم تنها كتابی است كه شأن نزول دارد و هدف از آن نشان دادن برجستهترين و مشخصترين مثال از موضوع موردنظر و فهم ريزهكاریهای آن است.
اجلی در پايان، خاطرنشان كرد: اختلافنظری كه در تفاسير قرآن ديده میشود، ريشه در مفهوم لفظی آيات مباركه و معنای لغوی و عرفی آنها ندارد.