تفسیر معنوی از جهان؛ واقعی‌ترین نسخه درمانی جوامع انسانی
گروه اندیشه: شاعران و نویسندگان مسلمان تمسک جدی به آموزههای اسلامی داشته، از اندیشههای لیبرالیستی، سکولاریستی و مارکسیستی دوری جسته و تفسیر روحانی و معنوی از جهان را واقعی‌ترین و اثربخشترین نسخه درمان دردهای جوامع انسانی به ویژه مسلمانان می‌دانند.
حمید صنعتجو، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام‌نور زنجان در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از زنجان، در خصوص شکلگیری ادبیات دینی از منظر جامعهشناختی، اظهار کرد: ادبیات از بینشهای شاعران، نویسندگان و ذائقه خوانندگان جدا نبوده و بینش‌ها و ذائقههای آنان نیز ریشه در دانشها و امکانات معرفتی عصر و زمان زندگی آنان داشته و با تغییر، تحول و تکامل در جامعه، نگرشهای نویسندگان و ذائقه تماشاگران نیز قوت و غنا یافته است.
وی با بیان این‌که ادبیات دینی، انعکاس جامعه دینی و ادبیات غیردینی بازتاب جامعه غیردینی است، گفت: شاعران و نویسندگان همواره در طول تاریخ دیدگاهها، نگرشها و بینشهای ادبی خود را با ارزشها، هنجارها و باورهای اعتقادی حاکم بر سرزمین خود، کاملاً وفق می‌دهند.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور زنجان خاطرنشان کرد: جامعه دینی، هرگونه تفسیر مادی‌گرایانه از جهان را مردود دانسته و همواره به سمت و سوی مذهب جهتگیری کرده و خود را با آن تنظیم و موزون میکند.
حکومت‌های دینی، زمینه خلق آثار هنری دینی هستند
صنعتجو عنوان کرد: از این رو شاعران و نویسندگان مسلمان نیز تمسک جدی به آموزههای اسلامی داشته و از اندیشههای لیبرالیستی، سکولاریستی و مارکسیستی دوری جسته و تفسیر روحانی و معنوی از جهان را واقعی‌ترین و اثربخشترین نسخه درمان دردهای جوامع انسانی به ویژه مسلمانان می‌دانند.
وی با تأکید بر این‌که هر نویسنده و شاعری در خلق آثار خود از ارزشها و فرهنگ جامعه خویش الهام میگیرد، تصریح کرد: بیتردید آثار درخشان ادبیات دینی همچون مثنوی معنوی، دیوان شهریار و داستانها و خاطرات نگارش‌یافته رزمندگان اسلام در هشت سال دفاع مقدس، تنها در جامعه دینی و اسلامی امکان خلق شدن داشتهاند.
نویسنده کتاب «جامعه‌شناسی ادبیات دینی» با بیان این‌که ظهور و درخشش شاعران و نویسندگان متدین و مبتکر به شکل قاعده‌مند تنها در پرتو تشکیل حکومت‌های دینی قابلیت تحقق دارد، افزود: زیرا در شرایط اجتماعی نامساعد و جامعه غیردینی احتمال آفریده شدن آثار دینی ارزشمند نزدیک به صفر است.
بدون تشکیل حکومت دینی، جامعه دینی موجودیت واقعی ندارد
صنعتجو گفت: بنابراین، بدون تشکیل حکومت دینی، جامعه دینی نیز موجودیت واقعی نیافته و درست به همین سبب هم، ادبیات دینی به شکل قاعده‌مند نیز رنگ واقعیت به خود نخواهد گرفت.
وی، برخورداری از استقلال را از دیگر عوامل ظهور و بروز ادبیات دینی در جوامع دانست و گفت: جوامع اسلامی با اعطا و تزریق هویت و اصالت واقعی به هنرمندان و به ویژه شاعران و نویسندگان، آنان را در تولید آثار با ارزش دینی، کمک میرسانند.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور زنجان خاطرنشان کرد: هر اندازه کتابهای تخصصی مربوط به ادبیات در زمینههای مختلف در کشوری بیشتر چاپ و منتشر شده و آثار بزرگان ادبیات بیشتر در دسترس شاعران و نویسندگان آن کشور قرار بگیرد، امکان بسیاری وجود دارد که آثار ارزنده و مهمی خلق شده و نویسندگان و شاعران بزرگی در آن جامعه پرورش پیدا کنند.
این جامعه شناس زنجانی در پایان ابراز کرد: هر اندازه نویسندگان و شاعران مبانی فکری و اعتقادی خویش را عمیقاً شناخته و با اعتقاد و پذیرش قلبی آن را همراه کنند، در تولید آثار دینی موفقتر عمل خواهد کرد.
