بی‌تفاوتی در برابر تمسخر در شبکه‌های اجتماعی را جدی بگیریم

در عصر حاضر و با گسترش وسایل ارتباط جمعی و میل افراد به حضور در گروه‌های سرگرمی و خندیدن به سوژه‌های مختلف، شاهد انتشار برخی از تصاویر و متن‌ها و همچنین فایل‌هایی هستیم که به عمد یا سهو با زیر سوال بردن فرد یا گروهی، برای چند لحظه ما را از صمیم دل به خنده وا می‌دارد، این در حالی است که پرداختن به تمسخر یکی از اموری است که به شدت در اسلام منع شده است ولی گاهی کاربران شبکه‌های اجتماعی به سادگی از کنار آن می‌گذرند.
با نگاهی به قرآن می‌توان دید که خدای متعال در آیات مختلف افراد مومن را از پرداختن به امور لغو نهی کرده و همچنین تاکید ویژه‌ای بر پرهیز از استهزا و تمسخر دارد.

در همین رابطه قاسم جعفری، یکی از اساتیدی که دارای دکترای قرآن و علوم حدیث است، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) از زنجان، اظهار کرد: پرداختن به لهو و لعب زمینه‌ساز امور لغو است که خدای متعال در آیات متعدد از جمله در آیه 51 از سوره مبارکه اعراف می‌فرماید: «الذين اتخذوا دينهم لهوا ولعبا وغرتهم الحياه الدنيا فاليوم ننساهم كما نسوا لقاء يومهم هذا وما كانوا بآياتنا يجحدون»؛ «کسانی که دین و آیین خود را سرگرمی و بازیچه گرفتند و زندگی دنیا آنها را مغرور ساخت، امروز ما آنها را فراموش می‌کنیم، همانگونه که آنها دیدار چنین روزی را فراموش کردند و آیات ما را انکار می نمودند»

این مدرس دانشگاه بی‌تفاوتی نسبت به تاکیدات باریتعالی را یکی از علل پرداختن به مسخره کردن دیگران عنوان کرد و گفت: مسخره کردن یک جنبه روانشناختی و جامعه شناختی نیز دارد که معمولا افرادی اقدام به انجام این عمل زشت و غیر اخلاقی می‌کنند که بنا به دلایل مختلف دارای ظرفیت ناقص بوده و با استفاده از مسخره کردن دیگران و خوار و خفیف کردن جایگاه آنها در انظار می‌خواهند خلاء خود را مخفی کنند.

وی تاکید کرد: مسخره کردن را می‌توان در ردیف غیبت، تهمت، افتراء و تحقیر قرار داد زیرا فرد با این کار خود، شخصیت دیگران را تخریب کرده و پایین می‌آورد، لذا قرآن این اقدام ناشایست را به شدت منع کرده است.

جعفری با تاکید بر اینکه آیات متعددی در قرآن کریم امر ناپسند تمسخر را نهی کرده است، گفت: مهمترین این مساله را در آیه 11 از سوره مبارکه حجرات می‌بینیم که فرموده:‌ «يا ايها الذين آمنوا لا يسخر قوم من قوم عسي ان يكونوا خيرا منهم ولا نساء من نساء عسي ان يكن خيرا منهن ولا تلمزوا انفسكم ولا تنابزوا بالالقاب بيس الاسم الفسوق بعد الايمان ومن لم يتب فاوليك هم الظالمون».

این دکترای قرآن و علوم حدیث تصریح کرد: این آیه آنقدر بر پرهیز از تمسخر تاکید دارد که بر خلاف برخی از آیات که به «یا ایها الذین آمنوآ» اکتفا کرده و دستورات خدای متعال را بیان می‌کند، اکتفا نکرده و برای تاکید دوباره زنان را نیز خطاب قرار داده است: «ولا نساء من نساء».

وقتی درهای بهشت مسخره کنندگان رابه سخره می‌گیرد

این مدرس دانشگاه با اشاره به روایتی از نبی مکرم اسلام، گفت:‌ حضرت محمد مصطفی(ص) می‌فرمایند: «کسانی که در دنیا مردم را مسخره می‌کردند در روز قیامت دری از بهشت به روی آنان می‌گشایند و به او می‌گویند:«بیا! بیا!» او با سختی و ناراحتی به پیش می‌آید و همین که نزدیک می‌آید، در به روی او بسته می‌شود. سپس در دیگری به روی او باز شده وگفته می‌شود : «بیا! بیا!» این بار نیز او با اندوه و سختی حرکت می‌کند و همین که نزدیک می‌آید آن در به روی او بسته می‌شود و همین طور این کار تکرار می‌شود تا جایی که در را به روی او می‌گشایند، می‌گویند:«بیا! بیا!» و او نمی‌رود.

اخطار شدیدالحن قرآن به مسخره کننده

جعفری در پایان با اشاره به آیه یک از سوره مبارکه همزة خاطرنشان کرد:‌ در این آیه خداوند به طور صریح افراد را از مسخره کردن منع کرده و می‌فرماید:‌ «ويل لكل همزه لمزه»؛ «وای بر هر عیب جوی مسخره کننده‌ای»

کافی است با اندکی تامل به دیدگاه دین در خصوص امر ناپسند مسخره و همچنین رویکرد اخلاقی و اجتماعی به این مسأله، قدری جدی‌تر در مواجه با برخی مطالب در شبکه‌های اجتماعی مواجه شویم و یاد بگیریم «با هم بخندیم، نه به هم»