وقف در چه حوزه‌هایی مورد نیاز است

هر وقفی یک نیتی دارد و براساس نیت واقف در مورد  اموال وقف شده اقدامات انجام می‌گیرد؛ حال ضرورت هدایت نیت واقفان به سمت نیازهای روز جامعه و وجود وقف‌هایی متناسب با نیاز روز مردم یکی از اولویت‌هایی است که جامعه امروز را از فقر و مشکلات و معضلات لاینحل که دولت و دستگاه‌های اجرایی از حل آن عاجز یا نسبت به آن بی‌توجه‌اند، می‌رهاند.

حجت‌الاسلام جعفر جنتی، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان، در گفت‌وگو با ایکنا از زنجان، این استان از لحاظ نیت‌های خیرخواهانه وقفی، بی‌نظیر است. شناسایی حدود 89 نوع نیت خیرخواهانه در موقوفات استان و ظرافت و نکته‌سنجی پیشینیان ما حاکی از دیرینگی و استواری سنت حسنه وقف در جامعه ایرانی و نقش بی‌بدیل آن در گره‌گشایی مسائل و مشکلات و دستگیری از نیازمندان و فراتر از همه پایه‌گذاری فرهنگ و تمدن بر مبنا و اساس وقف است؛ لذا شناسایی و هدایت نیت‌های خیرخواهانه و فرهنگ‌سازی گفتمان وقف یکی از مباحث مهم و نیازهای اساسی این حوزه به‌شمار می‌رود.

علاوه بر این، فرهنگ‎سازی و نهادینه کردن فرهنگ وقف نوین در جامعه، یکی از مؤثرترین راه‎ها برای احیای این سنت حسنه و بازآفرینی نقش تاریخی وقف در تمدن کهن اسلامی است که در سال‌های پس از انقلاب دچار کم رونقی و در مقاطعی بی‌رونقی شده بود که این رویه البته در حال تغییر و تحول است.

 

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان در مورد ترویج وقف بیان کرد: بر این ‌اساس دو کار باید در دستور کار جدی قرار می‌گرفت که اولین اقدام پرداختن به موضوعی بود که در آن تمام نیات موقوفات استان به‌صورت جزیی احصاء و برای هر منطقه اعداد و ارقام شناسایی و نیاز هر استان استخراج می‌شد.

وی ادامه داد: پس از احصای این نیازها، باید مشخص می‌شد که هر استان به چه موضوعات و وقف‎هایی بیشتر نیاز دارد. به‌عنوان مثال در یک استان موقوفات قرآنی وجود داشت، اما در برخی استان‎ها حتی یک موقوفه قرآنی هم ثبت نشده بود یا در یک شهرستان موقوفه تعزیه‎داری وجود داشت، اما در برخی شهرها چنین وقفی انجام نشده بود یا در بعضی جاها مدرسه و مسجد داریم اما فاقد مراکز درمانی هستیم که طبیعی است باید واقفان را به سمت تأسیس مراکز درمانی سوق داد.

جنتی ابراز کرد: در مجموع بعضی موضوعات وقف در کل استان تعداد آنها بسیار محدود است، کم شمارترین نیات موقوفات مربوط به قرآن است که در کل استان کمتر از 2 درصد موقوفات را به خود اختصاص داده و از سایر موقوفات کمتر است و یا موقوفات در زمینه ازدواج نیز بسیار کم است. این در حالی است که جامعه امروز نیاز وافری به این‌گونه موقوفات دارد.

این مسئول خاطرنشان کرد: این نیاز‌ها شناسایی شده و اولویت‌های آنها در سازمان متولی استخراج شده است. امروزه ساخت مدرسه، بیمارستان، درمانگاه، آموزشگاه، ورزشگاه، دانشگاه، پژوهشگاه، آسایشگاه، شیرخوارگاه، زیست‌گاه و در حوزه‌های علمی، هنری، فرهنگی و قرآنی ترویج مفاهیم قرآنی، ایجاد دارالقران‌ها و مدارس قرآنی، تولید محصولات قرآنی، تربیت مربی و حافظ قرآن کریم، حمایت از نخبگان و مؤسسات دانش بنیان و ...، از جمله مصادیقی است که به کمک‌های حوزه وقف نیازمند است.

وی یادآور شد: این در حالی است که بیشترین فراوانی وقف‌های دینی و مذهبی در خصوص عزاداری امام حسین (ع) و برپایی مجالس اهل‌بیت (ع) است. البته این بدان معنی نیست که نباید در این عرصه وقف کرد؛ بلکه باید شیوه و شکل آن‌را تغییر داد، به عنوان مثال تولید نرم‌افزار و یا فیلم و محصولات فرهنگی عاشورایی می‌تواند جزو نیات واقفان قرار گیرد.

تغییر رویکرد در وقف

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان تغذیه روحی و فکری مردم نیازمند محصولاتی است که اشباع‌کننده روح و جان مخاطبان باشد، یا اگر یک بازی رایانه‌ای در خصوص حماسه کربلا و نهضت عاشورا تولید شود، آیا نمی‌توان آن را در سطح جهانی عرضه کرد.

این مسئول عرصه علم و فناوری و ازدواج زوج‌های جوان را جزو ضرورت‌های دیگر وقف دانست و افزود: در بحث علمی و معرفتی به‌خصوص در حوزه‌های پژوهشی حوزه علمیه نیز کمبود وقف داریم که جزو ضروریات است. حتی حوزه رسانه نیز می‌تواند یکی از نیات واقفان را تشکیل دهد.

جنتی ادامه داد: غیر از‌ اینکه نیات وقف نوین باید تغییر کند مدل وقف کردن هم نیازمند تغییر و تحول اساسی است. چنان‌که نگاه سنتی مردم هم به وقف باید تغییر کند، چراکه امروز با خرد شدن مالکیت‌ها و تقسیم میراث‌ها و مرده‌ریگ‌ها دیگر امکان وقف‌های بزرگ بسیار کمتر شده؛ لذا توسعه ترویج وقف‌های مشارکتی و توزیع اوراق وقف گامی است برای تغییر در روش وقف کردن؛ اما این کافی نیست و باید طرحی نو درانداخت تا آحاد مختلف مردم در این مسیر خیرخواهانه گام بردارند.
انتهای پیام