نگاهی به کتاب «مخاطبه و گفت‌وگو با قرآن در مکتب اهل‌ بیت(ع)»

حسین رحمانی‌زاده، نویسنده کتاب «مخاطبه و گفت‌وگو با قرآن در مکتب اهل‌ بیت(ع)» در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا  از زنجان درباره اهداف نگارش کتاب مخاطبه و گفت‌وگو با قرآن در مکتب اهل بیت(ع) گفت: این کتاب در پی ارائه طرحی نو در مطالعات قرآنی است و بنا دارد با استفاده از سیره اهل‌ بیت(ع)، الگویی را در ارتباط و تعامل با قرآن مطرح کند.

وی افزود: در مورد چیستی ماهیت قرآن در طول تاریخ نظریات مختلفی مطرح شده است، اما رجوع به بیان و کلام معصومین(ع) نشان می‌دهد که قرآن تنها یک متن مکتوب مقدس نیست، بلکه ماهیتی پویا و همیشه خواندنی دارد و حقیقتی زنده و جاری در زمان است و اهل‌ بیت(ع) به‌گونه‌ای قرآن را قرائت می‌کردند که گویا همان لحظه مورد خطاب آیات هستند؛ بنابراین ارتباط دو سویه با آیات قرآن برقرار می‌کردند.

این نویسنده بیان کرد: یکی از وجوه مهم و درخشان سیره‌ اهل‌ بیت(ع) در تعامل با قرآن و کیفیت قرائت ایشان، گزاره‌هایی است که از سوی ائمه اطهار (ع) به سبک‌های گوناگون نظیر تضمین‌هایی از آیات قرآن و یا در پاسخ به اوامر و سؤالات در فحوای آیات به هنگام تلاوت (گاه در میان تلاوت و گاه در پایان آن) در مقام مخاطبه و گفت‌وگو با آیات و عبارات قرآنی صادر شده‌اند. 

نویسنده کتاب مخاطبه و گفت‌وگو با قرآن در مکتب اهل‌ بیت(ع) ادامه داد: به‌عنوان مثال نقل است که امام صادق(ع) پس از تلاوت آیه «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاس»، در پاسخ این خطاب می‌فرمود: «اعوذ بربّ الناس» و نیز از امام رضا (ع) روایت شده است که پس از تلاوت آیه «ألیس الله بأحکم الحاکمین» در پاسخ این آیه می‌گفتند: «بَلَى وَ أَنَا عَلَى ذَلِكَ مِنَ الشَّاهِدِينَ.»

رحمانی‌زاده با بیان اینکه طبق دیدگاه محوری این کتاب، قاری قرآن همواره مخاطب قرآن است، اظهار کرد: بر همین اساس و مطابق سنت اهل‌ بیت(ع)، شایسته است که رویکردی فعال به هنگام قرائت قرآن داشته باشیم و خود را مخاطب آیات قرآن بدانیم، چراکه اگر قاری قرآن خود را در فضای مخاطبه با کلام‌الله حس کند، بی‌شک حال و هوای قرائتش متفاوت با قبل خواهد بود.

وی افزود: این کتاب در صدد پیجویی و احصای مخاطبه‌های مأثور با آیات و سور قرآن در احادیث و روایات وارده و دسته‌بندی و در نهایت گونه‌شناسی این دسته از آموزه‌های حدیثی و روایی است. با توجه به اینکه این بخش از سیره معصومین(ع) یعنی عبارات و گزاره‌هایی که ایشان به هنگام قرائت قرآن بر زبان می‌آوردند، در قرون بعد مورد التفات واقع نشده و ظهوری در زندگی عموم مسلمانان نداشته است، پرداختن به این موضوع یعنی پیجویی چنین گزاره‌هایی و معرفی آن به مردم می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات کنونی پیرامون فعالیت‌های قرآنی و انس با قرآن باشد.

یادآور می‌شود، کتاب «مخاطبه و گفت‌وگو با قرآن در مکتب اهل‌ بیت(ع)» تألیف حسین رحمانی‌زاده و معصومه غنی‌لو از سوی انتشارات بوستان کتاب، دی‌ماه امسال منتشر و روانه بازار نشر شد.