Niyə İslam kişi və qadın hüquqlarını eyni görmür?
İslam dinində qadının məqamı yüksəkdir. Biz heç bir ayə və rəvayətdə kişilərin qadınlardan üstün olduğunu görmürük. Fərq bu ikisinin hər birinin sahib olduğu təqvanın miqdarındadır.
Ailə sahəsində iki baxış var; Bir baxış budur ki, ailədə qadın və kişi arasında heç bir fərq yoxdur. Yaradılışdakı fərqliliklər kişi və qadının vəzifələrində fərqliliyə səbəb olmur. Məhz buna görə də görürük ki, Qərb cəmiyyətlərində bütün hüquqlar bərabərdir. Amma digər baxış bu budur ki, fərqliliklər və fərqlər var. Ailə sistemində isə qadın və kişi üçün fərqli vəzifələr nəzərdə tutulub. Bu fərqlərə diqqət yetirmək lazımdır. Ailə mərkəzini saxlamaq vacibdir.
Bəziləri qadın və kişi arasındakı ədaləti aralarındakı oxşarlığa əsaslanaraq araşdırır; Yəni onlar kişi ilə qadın arasında oxşarlığın olduğuna inanır. Nəticədə onların bərabər hüquqlara sahib olduqlarına inanırlar. Amma fiqh, vəzifə və qadına qoyulan müxtəlif xüsusiyyətlərə əsaslanan və Quran ayələrinə və rəvayətlərə əsaslanan İslam, ləyaqətə uyğun ədalətə inanır; Yəni qadın üçün qadınlığa uyğun xüsusiyyətlər əsasında vəzifələr müəyyən edilib. Bu vəzifələrə uyğun olaraq onun üçün hüquqlar təyin olunub. Kişi üçün isə bu fərqlərə və fərdi, fiziki və ruhi xüsusiyyətlərinə əsasən müxtəlif vəzifələr müəyyən edilmişdir. Deməli, onun qadınlardan fərqli hüquqları var.
Qərb cəmiyyətlərində fərqlərdən asılı olmayaraq gender bərabərliyinə dair baxış var. 1948-ci ildə təsdiq edilmiş Ümumdünya İnsan Haqları Bəyannaməsinə əsaslanaraq həmin günü Beynəlxalq İnsan Hüquqları Günü elan etdilər. Kişi və qadının bərabər olduğuna inandılar və bərabər sözünü bərabərlik və oxşarlıq kimi təyin etdilər. Lakin İslam dini heç vaxt bərabərliklə əlaqələndirilməmişdir. Hüquq bərabərliyi kişi və qadın arasındakı fərqlərlə uyğun gəlmir. Əsas hökmlər müəyyən edir ki, bəzi fiqhi hökmlərdə qadın və kişi arasında fərqliliklər vardır. Çünki vəzifələrinə görə kişi və qadın arasında oxşarlıq yoxdur.
Əgər Qurani-Kərimdə kişinin irsinin qadından iki dəfə çox olması ilə bağlı qaydalar görsək, bu, kəmiyyət və keyfiyyət fərqidir. Əgər bizim üçün kəmiyyət prinsip deyilsə, keyfiyyət əsas götürsək, İslam dinində belə qanunların yüksək keyfiyyətini anlayarıq. Məsələn, irs hüququnda kişinin haqqı ikiqatdırsa, bu ona görədir ki, İslamda kişi üçün daha çox vəzifələr qeyd olunub. O, buna görə məsuliyyət daşıyır. Ailənin dolanışığı onun boynunadır, amma qadın barəsində belə bir öhdəlik görmürük.
4116653
