تربیت بیش از هزار حافظ کل توسط جامعةالقرآن مشهد/ انتقاد از عدم حمایت مسئولان
گروه فعالیت‌های قرآنی: جامعه‌القرآن الکریم مشهد مقدس از معتبرترین مراکز تخصصی حفظ این شهر به شمار می‌رود که از ابتدای تأسیس تاکنون تنها در بخش بانوان بیش از هزار حافظ کل تربیت کرده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، جامعةالقرآن الکریم مشهد مقدس در سال 1381 با هدف تربیت نوجوانان و جوانان حافظ و آشنا با مفاهیم قرآنی آغاز به کار کرده است. این مجموعه که در حوزه تخصصی حفظ فعالیت می‌کند، دارای شعبه‌های متعددی در سطح کشور است و طی سال‌ها فعالیت، تربیت بیش از هزا حافظ قرآنی را در کارنامه دارد.
بر همین اساس، به منظور اطلاع از کم و کیف فعالیت این مجموعه گپ‌وگفتی با نجمه‌سادات علوی‌مقدم، مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن الکریم مشهد مقدس که خود در زمره حافظان کلام وحی قرار دارد و در این مرکز بیشتر او را با نام «خانم شیعه» می‌شناسند، داشتیم که در ادامه از نظر می‌گذرانید...
علوی‌مقدم در ابتدا در خصوص پیشینه فعالیت جامعةالقرآن الکریم مشهد اینگونه گفت: جامعةالقرآن تقریبا از سال 75 در قم به همت حجت‌الاسلام سیدمحمدمهدی طباطبایی، پدر سیدمحمدحسین طباطبایی، قاری نخبه و برجسته قرآن و با هدف آشنایی کودکان از سنین خردسالی با قرآن راه‌اندازی شده است تا این افراد در سنین بزرگسالی به اهداف بالاتری دست یابند.
تربیت بیش از هزار حافظ کل قرآن کریم
وی افزود: جامعةالقرآن مشهد مقدس از خردادماه سال 81 به همت خیران مشهدی با هدف حمایت از نوجوانان و جوانانی که علاقه‌مند به حفظ و فراگیری مفاهیم متعالی قرآن کریم هستند، افتتاح شد. این مرکز تاکنون که حدود 14 سال از عمر آن می‌گذرد، موفق به تربیت بیش از هزار حافظ کل قرآن تنها در بخش بانوان شده است.
علوی‌مقدم ادامه داد: همچنین حدود دو هزار نفر نیز در بخش حفظ‌های موضوعی و اجزایی تقدیم جامعه شده‌اند و قریب به هزار نفر نیز به آموزش روخوانی، روانخوانی و تجوید مسلط شده و گواهینامه خود را از مؤسسه دریافت کرده‌اند.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد با اشاره به شعبات متعدد جامعةالقرآن در سراسر کشور، اضافه کرد: این مرکز حدود 700 تا 800 شعبه در شهرها، روستاها و استان‌های مختلف دارد و ما در سه بخش گوناگون فعالیت می‌کنیم.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن الکریم مشهد اضافه کرد: از جمله یکی از این بخش‌ها ویژه خردسالان است که این افراد از سن چهار تا هفت سالگی به روش اشاره، روخوانی، حفظ ترتیبی و حفظ موضوعی مورد آموزش قرار می‌گیرند.
وی اضافه کرد: بعد از آنکه خردسالان آموزش‌های لازم را در این بخش حدود هشت سالگی به اتمام رساندند، به بخش بانوان و آقایان وارد شده و در رشته‌های روخوانی تکمیلی، تجوید یک، تجوید عملی و حفظ مقاطع مختلف در دوره‌های یکساله، دوساله، چهارساله و شش ساله به فعالیت می‌پردازند.
افتتاح دو شعبه دیگر در تابستان سال جاری
علوی‌مقدم در خصوص مدیریت این مرکز نیز بیشتر توضیح داد و گفت: مدیریت جامعةالقرآن در بخش‌های بانوان، آقایان و خردسالان به صورت مجزا صورت می‌گیرد؛ نوبت بعدازظهر همین مرکز و ساختمانی دیگر در میدان امام حسین(ع) به واحد آقایان اختصاص دارد.
وی ادامه داد: بخش بانوان نیز علاوه بر این مرکز دارای شعبه‌ای در خیابان امام رضا(ع) 28، است که توسط یکی از خیران اهدا شد و بیش از دو سال از فعالیت آن می‌گذرد. همچنین در دو منطقه قاسم‌آباد و فلسطین نیز دو شعبه مجزای دیگر در حال تجهیز است که در تابستان جاری به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی در ادامه به شیوه‌های آموزشی حفظ جامعةالقرآن نیز اشاره و عنوان کرد: در ابتدا از افرادی که برای ثبت‌نام به این مرکز مراجعه می‌کنند، آزمون ورودی و تعیین سطح گرفته می‌شود و بر اساس سطح تلاوت‌شان به دوره‌های روخوانی، روانخوانی، تجوید یک و عملی و یا حفظ هدایت می‌شوند. سپس وقتی وارد دوره حفظ شدند باید دو ماه را به صورت آزمایشی بگذرانند تا توانایی‌های حفظ آنها و اینکه از چه دوره‌‌ای باید شروع کنند، سنجیده شود.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد افزود: این افراد پس از گذراندن دوره هدایت تحفیظی، طبق الگوهای حفظ ما و راهنمایی‌های اساتید در کلاس در می‌یابند که در کدامیک از دوره‌های دوساله، چهارساله و یا شش ساله می‌توانند شرکت کنند؛ علاوه بر این دوره‌ها، دوره حفظ یکساله که مخصوص نوجوانان مدرسه‌ای تا جوانان 25 سال است نیز در مرکز ارائه می‌شود که ثبت‌نام آن در خردادماه هر سال صورت می‌گیرد.
نظم خاص؛ از عوامل موفقیت جامعةالقرآن
وی یادآور شد: این افراد پس از ثبت‌نام و گذراندن آزمون ورودی از سه ماه تابستان، دوماه آن را به عنوان دوره مقدماتی پشت سر می‌گذارند. سطح توانمندی، علاقه و نظم قرآن‌آموزان در دوره آزمایشی تعیین‌کننده پذیرش آنان خواهد بود، زیرا یکی از دلایل موفقیت جامعةالقرآن در بین سایر مؤسسات و مراکز در سطح کشور و مشهد همواره نظم خاصی است که از قرآن‌آموز مطالبه می‌کند.
علوی‌مقدم در ارتباط با دیگر ویژگی‌های آموزشی این مرکز، عنوان کرد: ما برنامه هر ترم را ابتدای ترم به قرآن‌آموز می‌دهیم تا بداند با چه برنامه‌ای باید وارد کلاس شود؛ همچنین قرآن‌آموز در هر کلاس از جهت محفوظات در کنار قرآن‌آموزان هم‌سطح خود می‌نشیند و همه یک برنامه را دنبال می‌کنند که این امر کیفیت عملکرد ما و قرآن‌آموز را بالا می‌برد، در حالی که در برخی مؤسسات به دلیل استقبال محدود و یا ناآگاهی ممکن است یک حافظ پنج جزء در کنار یک حافظ یک جزء بنشیند.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد همچنین اظهار کرد: در بخش حفظ یکساله به دلیل اینکه دانش‌آموز یک سال از درس، زندگی و عمر خود را برای حضور در کلاس حفظ می‌گذارد، برنامه‌ریزی دقیق از سوی ما و رعایت نظمی مناسب از سوی قرآن‌آموز را می‌طلبد.
وی ادامه داد: این افراد از تابستان وارد دوره حفظ می‌شوند و علاوه بر پر کردن آوقات فراغتشان، آشنایی با مفاهیم قرآن نیز پیدا می‌کنند، لذا اگر طی این دوره دوماهه موفق نبودند، در واقع توانستند از تابستان خود استفاده مفید داشته باشند، لذا در صورت تمایل از ابتدای مهرماه به دوره‌های طولانی‌مدت منتقل خواهند شد، اگر هم علاقه‌مند نبودند، ادامه نخواهند داد.
علوی‌مقدم با یادآوری این مطلب که قرآن‌آموزان موفق طی این دوره غربال شده و توانایی‌هایشان سنجیده می‌شود، بیان کرد: این افراد از اول مهرماه به جای مدرسه، حوزه و یا دانشگاه به مدت یک سال هر روزه از ساعت 7:30 تا 12:30 به مؤسسه مراجعه می‌کنند و کلاس‌های حفظ، مرور، تثبیت، مفاهیم، صوت و لحن و تجوید و بعضا عقاید و احکام را می‌گذرانند.
کیفیت بالای حفظ یکساله
وی اظهار کرد: این افراد از اول مهرماه تا شهریورماه سال آینده حافظ کل قرآن و مسلط می‌شوند، زیرا در کنار حفظ هیچ دغدغه دیگری ندارند و تمام هّم و غم آنها معطوف به حفظ خواهد بود، در حالی که در سایر دوره‌ها چون افراد غالبا، دانش‌آموز، دانشجو، شاغل و یا خانه‌دار بوده و ممکن است در طول دوره به اتفاقاتی چون قبولی دانشگاه، ازدواج و... برخورد کنند، این موارد می‌تواند بر روی کیفیت حفظ آنان تأثیرگذار باشد و حتی آنان را از ادامه حفظ باز دارد.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد در ادامه علت عدم توفیق برخی در حفظ یکساله را نبود برنامه‌ریزی دقیق و توانایی حافظه عنوان و اضافه کرد: در صورت وجود برنامه‌ریزی منظم، تثبیت محفوظات و آغاز حفظ از سن مناسب که کارایی حافظه در آن سن در حد مطلوبی باشد، هیچ حفظی جایگزین حفظ یکساله نمی‌شود.
وی مهمترین مؤلفه در حفظ موفق قرآن کریم را عنصر «نظم» نامید و تصریح کرد: نظم؛ نه تنها در حفظ، که مهمترین عامل موفقیت در زندگی و در هر رشته‌ای به شمار می‌رود؛ همواره در دیدارهایی که با حفاظ دارم بر این نکته تأکید می‌کنم که زمان حفظ قرآن باید زمان مشخصی باشد و حتی دقیقه‌ای جابجا نشود، زیرا ذهن حافظ به این ساعت عادت می‌کند؛ همچنین تغذیه و ساعت خواب حافظ نیز باید تابع نظم خاصی باشد. اگر این نظم خاص ایجاد شد ذهن، روح و بدن با آن عجین می‌شود و هیچ‌گاه در حفظ قرآن با شکست مواجه نخواهد شد.
علوی‌مقدم در پاسخ به این پرسش که آیا تمرکز صرف بر روی حفظ مانع از پرداختن به مفاهیم آیات نمی‌شود، ابراز کرد: رویکرد اصلی جامعةالقرآن حفظ است، اما اساتید مجموعه در حد ترجمه و مفاهیم کلی آیات که مورد نیاز حافظ است را نیز به قرآن‌آموزان منتقل می‌کنند، زیرا تفسیر؛ بحث بسیار مهم و حساسی است و تخصص و تسلط بالایی می‌طلبد که در توان هر مدرسی نیست؛ از این رو نه ما چنین مجوزی را به مربی می‌دهیم و نه او مایل به انجام این کار است.
حمایت کمرنگ خیران در مشهد
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به چگونگی اداره جامعةالقرآن یادآور شد: متأسفانه با وجود فضای معنوی خاص حاکم بر مشهد به ندرت شاهد کمک خیران هستیم؛ البته هستند کسانی که پشت صحنه ما را حمایت می‌کنند و مایل نیستند نامی هم از آنان برده شود، اما در سایر شهرها خیران فعال‌تر هستند و در مشهد به دلیل تکثر مراکز قرآنی و یا سرمایه‌گذاری در امور دیگر، تاکنون حمایت خاصی را از جانب خیران شاهد نبودیم.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد با بیان اینکه عمده مخارج ما از طریق شهریه اندکی که از قرآن‌آموزان دریافت می‌کنیم تأمین می‌شود، ابراز کرد: بخشی از این شهریه صرف حق‌التدریس مربی، بخشی از آن مصروف اجاره‌بها و امکانات و بخش کمی نیز به منظور اجرای برنامه‌های فرهنگی ـ مناسبتی و اردوها صرف خود قرآن‌آموزان می‌شود.
مسئولان حمایت نمی‌کنند!
وی در ادامه با انتقاد از عدم حمایت مسئولان اظهار کرد: همه ساله از شهرداری و ارشاد درخواست می‌کنیم تا به منظور بهره‌مندی از مکانی بزرگتر بخشی از اجاره‌بها را تقبل کنند که هر بار مراجعه می‌کنیم یا می‌گویند بودجه نداریم یا پس از سه یا چهار سال بودجه اندکی می‌دهند. این در حالی است که در ارائه گزارش‌های عملکرد خود شعارهایی چون حمایت از برنامه‌های قرآنی، ترویج فرهنگ قرآنی و... می‌دهند، اما در عمل حتی در حد یک تبلیغات ساده و نصب بروشور ما در ادارات خود نیز همراهی نکرده و آن را برخلاف قوانین عنوان می‌کنند.
علوی‌مقدم همچنین در پاسخ به چگونگی تبلیغات و اطلاعرسانی دوره‌های جامعةالقرآن، تبلیغات این مرکز را ضعیف خواند و افزود: ما در این بخش دچار ضعف هستیم و البته بیشتر به این دلیل است که مخاطب خاص خود را داریم، بعلاوه اینکه از لحاظ فضا نیز بیش از این پاسخگو نیستیم.
وی تصریح کرد: سالانه فقط دو بار تبلیغات انجام می‌دهیم، یکی ابتدای خردادماه که آغاز ایام فراغت دانش‌آموزان است و ثبت‌نام دوره‌های یکساله را در پیش داریم و دیگری در ابتدای مهرماه به دلیل آغاز سال تحصیلی جدید که بنر دوره‌ها در 15 نقطه شهر با همکاری شهرداری نصب می‌شود.
وی ادامه داد: البته ممکن است در طی سال نیز در صورت تکمیل لیست انتظار تا چهار بار ثبت‌نام داشته باشیم، اما پذیرش و تبلیغات رسمی ما در همین دو مقطع انجام می‌شود.
تخصصی‌سازی مؤسسات؛ از الزامات جریان قرآنی مشهد
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد در بخش دیگری از سخنانش تخصصی‌سازی مؤسسات را یکی از الزامات جریان قرآنی در مشهد برشمرد و افزود: هر مؤسسه‌ای در یک زمینه خاص توانمندی و تخصص دارد، به عنوان نمونه از جامعةالقرآن که هدف اصلی آن حفظ قرآن است، انتظار نمی‌رود در تمامی سطوح قرآنی اعم از تجوید، صوت و لحن و... موفق باشد، بنابراین سایر مؤسساتی هم که در حوزه حفظ متخصص نیستند، نباید به آموزش این رشته مبادرت ورزند.
وی با انتقاد از موازی‌کاری در فعالیت‌های مؤسسات، اضافه کرد: این موضوع باعث می‌شود تا خانواده‌ها میان انتخاب مؤسسه برتر از لحاظ تجربه و تخصص دچار سردرگمی شوند؛ مؤسساتی وجود دارند که حتی با پنج قرآن‌آموز حفظ قرآن را آغاز می‌کنند و قرآن‌آموز آنان پس از پنج‌ماه یا یکسال به عنوان حافظ هفت جزء به ما مراجعه می‌کند در حالی که حتی به یک جزء هم مسلط نیست! این باعث می‌شود تا عمر و شهریه قرآن‌آموز هدر رود و در نهایت اگر اراده قوی در حفظ نداشته باشد، کلا از مقوله حفظ رویگردان شود.
علوی‌مقدم بیان کرد: درخواستم از مسئولان این است که با توجه به رشته‌های مختلف، مؤسسات قرآنی را دسته‌بندی کنند تا قرآن‌آموزان در میان حجم گسترده مؤسسات و رشته‌های ارائه شده از سوی آنان سردرگم نشوند و نظارت بهتری نیز بر عملکرد مؤسسات صورت گیرد.
وی همچنین با اشاره به طرح تربیت ده میلیون حافظ، تأکیدات رهبر معظم انقلاب در این خصوص را بسیار مهم خواند و افزود: سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر تربیت ده میلیون حافظ قرآن جریانی خاص را در جامعه به راه انداخت و تلنگری بود به بسیاری از خانواده‌های مذهبی که تا آن زمان شاید به صورت جدی به این موضوع فکر نکرده بودند و باعث شد تا حتی خانواده‌هایی که چندان ریشه مذهبی نداشتند نیز به این حرکت بپیوندند.
مدیر مرکز خواهران جامعه‌القرآن مشهد یادآور شد: منظور فقط ورود به بحث حفظ نیست بلکه پرداختن به بحث روخوانی و تجوید نیز مد نظر است؛ تا پیش از پیام معظم له به سختی می‌شد برخی از خانواده‌ها را راضی کرد به این حوزه‌ها ورود کرده و مسلط شوند اما پس از تأکیدات ایشان و حرکتی که در جامعه ایجاد شد همه متوجه شدند که این موارد مقدمه حفظ به شمار می‌رود؛ البته کسب موفقیت در این حوزه نیز قطعا وابسته به حمایت مسئولان و خیران است. مسلما خود ما به عنوان یک مرکز تخصصی حفظ اگر ما مشکل فضا نداشته و مکانی دائمی با اتاق‌های بیشتر در اختیار داشته باشیم به همان نسبت جذب بیشتری هم خواهیم داشت.
کوچکترین و مسن‌ترین حافظ مرکز
وی در بخش دیگری از سخنان خود در معرفی کوچکترین و مسن‌ترین حافظ قرآن این مرکز اظهار کرد: کوچکترین حافظان ما مربوط به امسال و سال 81 در زمان افتتاح شعبه مرکز بودند که به ترتیب خانم صدوقی و نقدی، پایه چهارم و پنجم ابتدایی را شامل می‌شوند؛ با اینکه ما در آن زمان پذیرش زیر دوازده سال نداشتیم اما خاطرم هست که خانم نقدی در مهرماه برای ثبت‌نام دوره یکساله ما آمده بود و گفت: «اگر مرا ثبت‌نام نکنید مدرسه نمی‌روم!».
علوی‌مقدم ادامه داد: با وجود تمام سختگیری‌ها و سنگ‌اندازی‌های ما در طول دوره در نهایت با علاقه و اصرار فراوان خانم نقدی، او را ثبت‌نام کردیم و به جرأت می‌توانم بگویم ایشان یکی از بهترین حفاظ ما بود؛ امسال نیز یک دختر قرآنی دیگر داریم که هر روز از شاندیز، مسیری طولانی را می‌آید؛ مسن‌ترین حافظان ما هم دو بانو بودند که هر دو قریب به هفتاد سال سن داشتند؛ یکی از جاغرق طرقبه با مشکلات فراوان رفت‌وآمد می‌کرد و دیگری بانویی مشهدی بود که با تحمل مصائب زندگی روزمره اما با همت و علاقه توانست در طی چهار سال قرآن را حفظ کند.
وی ضمن اشاره به حضور و بازدید سالانه حجت‌الاسلام طباطبایی و فرزندشان از جامعه‌القرآن مشهد و حمایت‌های فکری آنان، به برنامه‌های فرهنگی این مرکز نیز اشاره کرد و گفت: تا دو سال گذشته به جهت فراغت بیشتر، حمایت مالی و هماهنگی‌هایی که در فضای شمال و قم انجام می‌گرفت سالی یک اردو را داشتیم که با خاطرات زیادی برای ما همراه بود.
مدیر مرکز خواهران جامعه‌القرآن مشهد در خاتمه به نقل یکی از این خاطرات پرداخت و عنوان کرد: از بهترین خاطراتی که به یاد دارم اعزام 30 نفر از بهترین بانوان حافظ شعبه مشهد به مکه بود که طی این سفر به جهت فضای قرآنی و تأثیری که این جمع 30 نفری نوجوان و جوان توانستند بر روی دیگر اعضای کاروان بگذارند از طرف بعثه رهبری در مکه مکرمه مورد تقدیر قرار گرفته و جوایزی به آنان اهدا شد.
بر همین اساس، به منظور اطلاع از کم و کیف فعالیت این مجموعه گپ‌وگفتی با نجمه‌سادات علوی‌مقدم، مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن الکریم مشهد مقدس که خود در زمره حافظان کلام وحی قرار دارد و در این مرکز بیشتر او را با نام «خانم شیعه» می‌شناسند، داشتیم که در ادامه از نظر می‌گذرانید...
علوی‌مقدم در ابتدا در خصوص پیشینه فعالیت جامعةالقرآن الکریم مشهد اینگونه گفت: جامعةالقرآن تقریبا از سال 75 در قم به همت حجت‌الاسلام سیدمحمدمهدی طباطبایی، پدر سیدمحمدحسین طباطبایی، قاری نخبه و برجسته قرآن و با هدف آشنایی کودکان از سنین خردسالی با قرآن راه‌اندازی شده است تا این افراد در سنین بزرگسالی به اهداف بالاتری دست یابند.
تربیت بیش از هزار حافظ کل قرآن کریم
وی افزود: جامعةالقرآن مشهد مقدس از خردادماه سال 81 به همت خیران مشهدی با هدف حمایت از نوجوانان و جوانانی که علاقه‌مند به حفظ و فراگیری مفاهیم متعالی قرآن کریم هستند، افتتاح شد. این مرکز تاکنون که حدود 14 سال از عمر آن می‌گذرد، موفق به تربیت بیش از هزار حافظ کل قرآن تنها در بخش بانوان شده است.
علوی‌مقدم ادامه داد: همچنین حدود دو هزار نفر نیز در بخش حفظ‌های موضوعی و اجزایی تقدیم جامعه شده‌اند و قریب به هزار نفر نیز به آموزش روخوانی، روانخوانی و تجوید مسلط شده و گواهینامه خود را از مؤسسه دریافت کرده‌اند.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد با اشاره به شعبات متعدد جامعةالقرآن در سراسر کشور، اضافه کرد: این مرکز حدود 700 تا 800 شعبه در شهرها، روستاها و استان‌های مختلف دارد و ما در سه بخش گوناگون فعالیت می‌کنیم.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن الکریم مشهد اضافه کرد: از جمله یکی از این بخش‌ها ویژه خردسالان است که این افراد از سن چهار تا هفت سالگی به روش اشاره، روخوانی، حفظ ترتیبی و حفظ موضوعی مورد آموزش قرار می‌گیرند.
وی اضافه کرد: بعد از آنکه خردسالان آموزش‌های لازم را در این بخش حدود هشت سالگی به اتمام رساندند، به بخش بانوان و آقایان وارد شده و در رشته‌های روخوانی تکمیلی، تجوید یک، تجوید عملی و حفظ مقاطع مختلف در دوره‌های یکساله، دوساله، چهارساله و شش ساله به فعالیت می‌پردازند.
افتتاح دو شعبه دیگر در تابستان سال جاری
علوی‌مقدم در خصوص مدیریت این مرکز نیز بیشتر توضیح داد و گفت: مدیریت جامعةالقرآن در بخش‌های بانوان، آقایان و خردسالان به صورت مجزا صورت می‌گیرد؛ نوبت بعدازظهر همین مرکز و ساختمانی دیگر در میدان امام حسین(ع) به واحد آقایان اختصاص دارد.
وی ادامه داد: بخش بانوان نیز علاوه بر این مرکز دارای شعبه‌ای در خیابان امام رضا(ع) 28، است که توسط یکی از خیران اهدا شد و بیش از دو سال از فعالیت آن می‌گذرد. همچنین در دو منطقه قاسم‌آباد و فلسطین نیز دو شعبه مجزای دیگر در حال تجهیز است که در تابستان جاری به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی در ادامه به شیوه‌های آموزشی حفظ جامعةالقرآن نیز اشاره و عنوان کرد: در ابتدا از افرادی که برای ثبت‌نام به این مرکز مراجعه می‌کنند، آزمون ورودی و تعیین سطح گرفته می‌شود و بر اساس سطح تلاوت‌شان به دوره‌های روخوانی، روانخوانی، تجوید یک و عملی و یا حفظ هدایت می‌شوند. سپس وقتی وارد دوره حفظ شدند باید دو ماه را به صورت آزمایشی بگذرانند تا توانایی‌های حفظ آنها و اینکه از چه دوره‌‌ای باید شروع کنند، سنجیده شود.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد افزود: این افراد پس از گذراندن دوره هدایت تحفیظی، طبق الگوهای حفظ ما و راهنمایی‌های اساتید در کلاس در می‌یابند که در کدامیک از دوره‌های دوساله، چهارساله و یا شش ساله می‌توانند شرکت کنند؛ علاوه بر این دوره‌ها، دوره حفظ یکساله که مخصوص نوجوانان مدرسه‌ای تا جوانان 25 سال است نیز در مرکز ارائه می‌شود که ثبت‌نام آن در خردادماه هر سال صورت می‌گیرد.
نظم خاص؛ از عوامل موفقیت جامعةالقرآن
وی یادآور شد: این افراد پس از ثبت‌نام و گذراندن آزمون ورودی از سه ماه تابستان، دوماه آن را به عنوان دوره مقدماتی پشت سر می‌گذارند. سطح توانمندی، علاقه و نظم قرآن‌آموزان در دوره آزمایشی تعیین‌کننده پذیرش آنان خواهد بود، زیرا یکی از دلایل موفقیت جامعةالقرآن در بین سایر مؤسسات و مراکز در سطح کشور و مشهد همواره نظم خاصی است که از قرآن‌آموز مطالبه می‌کند.
علوی‌مقدم در ارتباط با دیگر ویژگی‌های آموزشی این مرکز، عنوان کرد: ما برنامه هر ترم را ابتدای ترم به قرآن‌آموز می‌دهیم تا بداند با چه برنامه‌ای باید وارد کلاس شود؛ همچنین قرآن‌آموز در هر کلاس از جهت محفوظات در کنار قرآن‌آموزان هم‌سطح خود می‌نشیند و همه یک برنامه را دنبال می‌کنند که این امر کیفیت عملکرد ما و قرآن‌آموز را بالا می‌برد، در حالی که در برخی مؤسسات به دلیل استقبال محدود و یا ناآگاهی ممکن است یک حافظ پنج جزء در کنار یک حافظ یک جزء بنشیند.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد همچنین اظهار کرد: در بخش حفظ یکساله به دلیل اینکه دانش‌آموز یک سال از درس، زندگی و عمر خود را برای حضور در کلاس حفظ می‌گذارد، برنامه‌ریزی دقیق از سوی ما و رعایت نظمی مناسب از سوی قرآن‌آموز را می‌طلبد.
وی ادامه داد: این افراد از تابستان وارد دوره حفظ می‌شوند و علاوه بر پر کردن آوقات فراغتشان، آشنایی با مفاهیم قرآن نیز پیدا می‌کنند، لذا اگر طی این دوره دوماهه موفق نبودند، در واقع توانستند از تابستان خود استفاده مفید داشته باشند، لذا در صورت تمایل از ابتدای مهرماه به دوره‌های طولانی‌مدت منتقل خواهند شد، اگر هم علاقه‌مند نبودند، ادامه نخواهند داد.
علوی‌مقدم با یادآوری این مطلب که قرآن‌آموزان موفق طی این دوره غربال شده و توانایی‌هایشان سنجیده می‌شود، بیان کرد: این افراد از اول مهرماه به جای مدرسه، حوزه و یا دانشگاه به مدت یک سال هر روزه از ساعت 7:30 تا 12:30 به مؤسسه مراجعه می‌کنند و کلاس‌های حفظ، مرور، تثبیت، مفاهیم، صوت و لحن و تجوید و بعضا عقاید و احکام را می‌گذرانند.
کیفیت بالای حفظ یکساله
وی اظهار کرد: این افراد از اول مهرماه تا شهریورماه سال آینده حافظ کل قرآن و مسلط می‌شوند، زیرا در کنار حفظ هیچ دغدغه دیگری ندارند و تمام هّم و غم آنها معطوف به حفظ خواهد بود، در حالی که در سایر دوره‌ها چون افراد غالبا، دانش‌آموز، دانشجو، شاغل و یا خانه‌دار بوده و ممکن است در طول دوره به اتفاقاتی چون قبولی دانشگاه، ازدواج و... برخورد کنند، این موارد می‌تواند بر روی کیفیت حفظ آنان تأثیرگذار باشد و حتی آنان را از ادامه حفظ باز دارد.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد در ادامه علت عدم توفیق برخی در حفظ یکساله را نبود برنامه‌ریزی دقیق و توانایی حافظه عنوان و اضافه کرد: در صورت وجود برنامه‌ریزی منظم، تثبیت محفوظات و آغاز حفظ از سن مناسب که کارایی حافظه در آن سن در حد مطلوبی باشد، هیچ حفظی جایگزین حفظ یکساله نمی‌شود.
وی مهمترین مؤلفه در حفظ موفق قرآن کریم را عنصر «نظم» نامید و تصریح کرد: نظم؛ نه تنها در حفظ، که مهمترین عامل موفقیت در زندگی و در هر رشته‌ای به شمار می‌رود؛ همواره در دیدارهایی که با حفاظ دارم بر این نکته تأکید می‌کنم که زمان حفظ قرآن باید زمان مشخصی باشد و حتی دقیقه‌ای جابجا نشود، زیرا ذهن حافظ به این ساعت عادت می‌کند؛ همچنین تغذیه و ساعت خواب حافظ نیز باید تابع نظم خاصی باشد. اگر این نظم خاص ایجاد شد ذهن، روح و بدن با آن عجین می‌شود و هیچ‌گاه در حفظ قرآن با شکست مواجه نخواهد شد.
علوی‌مقدم در پاسخ به این پرسش که آیا تمرکز صرف بر روی حفظ مانع از پرداختن به مفاهیم آیات نمی‌شود، ابراز کرد: رویکرد اصلی جامعةالقرآن حفظ است، اما اساتید مجموعه در حد ترجمه و مفاهیم کلی آیات که مورد نیاز حافظ است را نیز به قرآن‌آموزان منتقل می‌کنند، زیرا تفسیر؛ بحث بسیار مهم و حساسی است و تخصص و تسلط بالایی می‌طلبد که در توان هر مدرسی نیست؛ از این رو نه ما چنین مجوزی را به مربی می‌دهیم و نه او مایل به انجام این کار است.
حمایت کمرنگ خیران در مشهد
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به چگونگی اداره جامعةالقرآن یادآور شد: متأسفانه با وجود فضای معنوی خاص حاکم بر مشهد به ندرت شاهد کمک خیران هستیم؛ البته هستند کسانی که پشت صحنه ما را حمایت می‌کنند و مایل نیستند نامی هم از آنان برده شود، اما در سایر شهرها خیران فعال‌تر هستند و در مشهد به دلیل تکثر مراکز قرآنی و یا سرمایه‌گذاری در امور دیگر، تاکنون حمایت خاصی را از جانب خیران شاهد نبودیم.
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد با بیان اینکه عمده مخارج ما از طریق شهریه اندکی که از قرآن‌آموزان دریافت می‌کنیم تأمین می‌شود، ابراز کرد: بخشی از این شهریه صرف حق‌التدریس مربی، بخشی از آن مصروف اجاره‌بها و امکانات و بخش کمی نیز به منظور اجرای برنامه‌های فرهنگی ـ مناسبتی و اردوها صرف خود قرآن‌آموزان می‌شود.
مسئولان حمایت نمی‌کنند!
وی در ادامه با انتقاد از عدم حمایت مسئولان اظهار کرد: همه ساله از شهرداری و ارشاد درخواست می‌کنیم تا به منظور بهره‌مندی از مکانی بزرگتر بخشی از اجاره‌بها را تقبل کنند که هر بار مراجعه می‌کنیم یا می‌گویند بودجه نداریم یا پس از سه یا چهار سال بودجه اندکی می‌دهند. این در حالی است که در ارائه گزارش‌های عملکرد خود شعارهایی چون حمایت از برنامه‌های قرآنی، ترویج فرهنگ قرآنی و... می‌دهند، اما در عمل حتی در حد یک تبلیغات ساده و نصب بروشور ما در ادارات خود نیز همراهی نکرده و آن را برخلاف قوانین عنوان می‌کنند.
علوی‌مقدم همچنین در پاسخ به چگونگی تبلیغات و اطلاعرسانی دوره‌های جامعةالقرآن، تبلیغات این مرکز را ضعیف خواند و افزود: ما در این بخش دچار ضعف هستیم و البته بیشتر به این دلیل است که مخاطب خاص خود را داریم، بعلاوه اینکه از لحاظ فضا نیز بیش از این پاسخگو نیستیم.
وی تصریح کرد: سالانه فقط دو بار تبلیغات انجام می‌دهیم، یکی ابتدای خردادماه که آغاز ایام فراغت دانش‌آموزان است و ثبت‌نام دوره‌های یکساله را در پیش داریم و دیگری در ابتدای مهرماه به دلیل آغاز سال تحصیلی جدید که بنر دوره‌ها در 15 نقطه شهر با همکاری شهرداری نصب می‌شود.
وی ادامه داد: البته ممکن است در طی سال نیز در صورت تکمیل لیست انتظار تا چهار بار ثبت‌نام داشته باشیم، اما پذیرش و تبلیغات رسمی ما در همین دو مقطع انجام می‌شود.
تخصصی‌سازی مؤسسات؛ از الزامات جریان قرآنی مشهد
مدیر مرکز خواهران جامعةالقرآن مشهد در بخش دیگری از سخنانش تخصصی‌سازی مؤسسات را یکی از الزامات جریان قرآنی در مشهد برشمرد و افزود: هر مؤسسه‌ای در یک زمینه خاص توانمندی و تخصص دارد، به عنوان نمونه از جامعةالقرآن که هدف اصلی آن حفظ قرآن است، انتظار نمی‌رود در تمامی سطوح قرآنی اعم از تجوید، صوت و لحن و... موفق باشد، بنابراین سایر مؤسساتی هم که در حوزه حفظ متخصص نیستند، نباید به آموزش این رشته مبادرت ورزند.
وی با انتقاد از موازی‌کاری در فعالیت‌های مؤسسات، اضافه کرد: این موضوع باعث می‌شود تا خانواده‌ها میان انتخاب مؤسسه برتر از لحاظ تجربه و تخصص دچار سردرگمی شوند؛ مؤسساتی وجود دارند که حتی با پنج قرآن‌آموز حفظ قرآن را آغاز می‌کنند و قرآن‌آموز آنان پس از پنج‌ماه یا یکسال به عنوان حافظ هفت جزء به ما مراجعه می‌کند در حالی که حتی به یک جزء هم مسلط نیست! این باعث می‌شود تا عمر و شهریه قرآن‌آموز هدر رود و در نهایت اگر اراده قوی در حفظ نداشته باشد، کلا از مقوله حفظ رویگردان شود.
علوی‌مقدم بیان کرد: درخواستم از مسئولان این است که با توجه به رشته‌های مختلف، مؤسسات قرآنی را دسته‌بندی کنند تا قرآن‌آموزان در میان حجم گسترده مؤسسات و رشته‌های ارائه شده از سوی آنان سردرگم نشوند و نظارت بهتری نیز بر عملکرد مؤسسات صورت گیرد.
وی همچنین با اشاره به طرح تربیت ده میلیون حافظ، تأکیدات رهبر معظم انقلاب در این خصوص را بسیار مهم خواند و افزود: سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر تربیت ده میلیون حافظ قرآن جریانی خاص را در جامعه به راه انداخت و تلنگری بود به بسیاری از خانواده‌های مذهبی که تا آن زمان شاید به صورت جدی به این موضوع فکر نکرده بودند و باعث شد تا حتی خانواده‌هایی که چندان ریشه مذهبی نداشتند نیز به این حرکت بپیوندند.
مدیر مرکز خواهران جامعه‌القرآن مشهد یادآور شد: منظور فقط ورود به بحث حفظ نیست بلکه پرداختن به بحث روخوانی و تجوید نیز مد نظر است؛ تا پیش از پیام معظم له به سختی می‌شد برخی از خانواده‌ها را راضی کرد به این حوزه‌ها ورود کرده و مسلط شوند اما پس از تأکیدات ایشان و حرکتی که در جامعه ایجاد شد همه متوجه شدند که این موارد مقدمه حفظ به شمار می‌رود؛ البته کسب موفقیت در این حوزه نیز قطعا وابسته به حمایت مسئولان و خیران است. مسلما خود ما به عنوان یک مرکز تخصصی حفظ اگر ما مشکل فضا نداشته و مکانی دائمی با اتاق‌های بیشتر در اختیار داشته باشیم به همان نسبت جذب بیشتری هم خواهیم داشت.
کوچکترین و مسن‌ترین حافظ مرکز
وی در بخش دیگری از سخنان خود در معرفی کوچکترین و مسن‌ترین حافظ قرآن این مرکز اظهار کرد: کوچکترین حافظان ما مربوط به امسال و سال 81 در زمان افتتاح شعبه مرکز بودند که به ترتیب خانم صدوقی و نقدی، پایه چهارم و پنجم ابتدایی را شامل می‌شوند؛ با اینکه ما در آن زمان پذیرش زیر دوازده سال نداشتیم اما خاطرم هست که خانم نقدی در مهرماه برای ثبت‌نام دوره یکساله ما آمده بود و گفت: «اگر مرا ثبت‌نام نکنید مدرسه نمی‌روم!».
علوی‌مقدم ادامه داد: با وجود تمام سختگیری‌ها و سنگ‌اندازی‌های ما در طول دوره در نهایت با علاقه و اصرار فراوان خانم نقدی، او را ثبت‌نام کردیم و به جرأت می‌توانم بگویم ایشان یکی از بهترین حفاظ ما بود؛ امسال نیز یک دختر قرآنی دیگر داریم که هر روز از شاندیز، مسیری طولانی را می‌آید؛ مسن‌ترین حافظان ما هم دو بانو بودند که هر دو قریب به هفتاد سال سن داشتند؛ یکی از جاغرق طرقبه با مشکلات فراوان رفت‌وآمد می‌کرد و دیگری بانویی مشهدی بود که با تحمل مصائب زندگی روزمره اما با همت و علاقه توانست در طی چهار سال قرآن را حفظ کند.
وی ضمن اشاره به حضور و بازدید سالانه حجت‌الاسلام طباطبایی و فرزندشان از جامعه‌القرآن مشهد و حمایت‌های فکری آنان، به برنامه‌های فرهنگی این مرکز نیز اشاره کرد و گفت: تا دو سال گذشته به جهت فراغت بیشتر، حمایت مالی و هماهنگی‌هایی که در فضای شمال و قم انجام می‌گرفت سالی یک اردو را داشتیم که با خاطرات زیادی برای ما همراه بود.
مدیر مرکز خواهران جامعه‌القرآن مشهد در خاتمه به نقل یکی از این خاطرات پرداخت و عنوان کرد: از بهترین خاطراتی که به یاد دارم اعزام 30 نفر از بهترین بانوان حافظ شعبه مشهد به مکه بود که طی این سفر به جهت فضای قرآنی و تأثیری که این جمع 30 نفری نوجوان و جوان توانستند بر روی دیگر اعضای کاروان بگذارند از طرف بعثه رهبری در مکه مکرمه مورد تقدیر قرار گرفته و جوایزی به آنان اهدا شد.
