اربعین؛ رخدادی که قدرت جذب حداکثری فطرت انسان را دارد

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام سعید اصفهانی، دبیر ستاد معرفتی و علمی اربعین روز گذشته 10 مهر ماه در پیش نشست کنگره بین‌المللی «لقاء‌الحسین» که در دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، با بیان این مطلب اظهار کرد: اربعین یک پدیده جدیدی است که حرف‌های تازه‌ای هم به همراه دارد، اما این حرف‌ها همان‎هایی هستند که در بطن ماجرای امام حسین(ع) وجود داشته اما ما آن را ندیدیم. در واقع اربعین، جریان حسینی را برای ما باز تعریف می‌کند، جریاناتی که ما که با آن آشنا نبودیم و نمی‌دانستیم که ظرفیت قدرت حسینی چیست.

وی افزود: ما اگر خواندیم «لیستنقذ عبادک من‌الجهاله و حیره ‌الضلاله» گمان می‌کردیم که منظور از آن تنها همین شیعیانی که هستیم، است، اما کسی که به این عبارت اعتقاد دارد، باید با دانشجو، مردم و در حوزه سیاسی نیز سعه صدر داشته باشد، با مسیحیت و یهودیت با آرامش و با اهل‌تسنن و صاحبان مرزی کشور با ملایمت رفتار کند و باید انعطافی داشته تا بتواند آن‌ها را دعوت به حق کند.

اصفهانی عنوان کرد: اربعین به نوعی جذب حداکثری می‌کند که این جذب در تمام ابعاد و دایره وسعت انسان تاثیر می‌گذارد. همواره نور اباعبدالله(ع) در اربعین در ابعاد مختلف انسان و همچنین برای تمامی ادیان، شیعیان، اهل تسنن و جامعه اخلاقی اثرگذاری می‌کند و این اثرگذاری برای ما فهم جدیدی را ایجاد می‌کند.

وی اظهار کرد: اربعین در عرصه میدانی نیز تفسیری را برای ما از«لیستنقذ عبادک من‌الجهاله و حیره ‌الضلاله» ارائه می‌کند. افرادی بوده‌اند که حتی خدا را قبول نداشته و به هیچ دینی پای‌بند نبوده‌اند، اما این راه با آن نوری و اثرات مثبتی که برای افراد دارد، آن‌ها را به این سمت کشانده است.

دبیر ستاد معرفتی و علمی اربعین گفت: ظرفیت اربعین از بطن شیعی تا فضای فطری را جذب می‌کند، این منطق تنها بر مدار نور می‌تواند مطالعه شود، نوری که آمده است تا «لیستنقذ عبادک من‌الجهاله و حیره ‌الضلاله» را عرضه کند، زیرا این رخداد، رخدادی است که برای اولین بار در طی تاریخ ایجاد شده است. در واقع خونی که در قیام امام حسن(ع) ریخته شد، خون خداست و پشتوانه خون نیز قلب‌ها را به سمت خود می‌کشاند.

اصفهانی بیان کرد: باید گفت، پدیده‌ای در این زمان در قالب یک رخداد بزرگ در حال شکل‌گیری است و اگر ما ابعاد روانشناختی، معرفتی و تربیتی این پدیده بزرگ را نتوانیم به درستی تحلیل کنیم، قطعا نمی‌توانیم به تحلیل اتفاق بعدی نیز دست بزنیم.

وی یادآور شد: آیه «لیستنقذ عبادک من‌الجهاله و حیره ‌الضلاله» در ادبیات عترت و در قرآن معنای سنگینی برای جبهه حق و باطل دارد. مقام معظم رهبری در جریان هیچ اتفاقی حتی به انقلاب اسلامی ایران که شکل گرفت آیه عظمی الهی را به کار نبردند. اگر ما در قواره انسانی که می‌خواهیم مولفه‌های این فضا را درک کنیم ورود نکنیم، طبیعتا برنامه‌ریزی و بهره‌مندی ما دچار اختلال خواهد شد.

دبیر ستاد معرفتی و علمی اربعین اظهار کرد: ظرفیت اربعین امروز فهم جدیدی در حوزه‌های مختلف فکری و معرفتی برای ما به دنبال دارد، همپنین ظرفیت جدیدی در فهم بیان عترت و در فهم زیارت اربعین مکتوب و منقول امام صادق(ع) را شکل می‌دهد و همچنین تصویر جدیدی از فضای دین را در معرض نمایش می‌گذارد.

اصفهانی ادامه داد: قدرت اربعین جدید این است که این مفاهیم را در معرض دید عمومی قرار می‌دهد و کم کاری‌های ما، مسئولین و حاکمان را در بطن انقلاب اسلامی مسئولیتی را در حوزه دین داشته‌ایم را جبران و فرهنگ سازی می‌کند. این همایش بزرگ معرفتی، امروز به کمک انقلاب اسلامی ایران آمده است و مردم را نیز به سمت خود می‌کشاند.

وی گفت: ما یا بر مبنای دقیق برآمده از ثقلین حرکت و روشی برای آن تدوین نمی‌کنیم، یا اگر از آیات بهره می‌بریم در واقع بهره تصنعی است. همواره شیوه پژوهش ما شیوه درستی نیست و چیزی را تولید می‌کنیم که در حوزه اقتصاد، مدیریت و... که عمدتا قواعد آن‌ها مبتنی بر قواعد ثقلینی نیست.

دبیر ستاد معرفتی و علمی اربعین گفت: در حوزه انسان شناختی یهودی انسان دارای دو بعد جسم و روح است. در حوزه مسیحی روانشناختی، انسان دارای سه بعد جسم، روح و نفس است. در حوزه مطلعات اسلامی انسان دارای ابعاد نوری و ابعاد روحی است، چیزی که اسلام مطرح می‌کند، انسان دارای ابعاد مذهبی تعریف شده درآیین مسیحی و یهودی است.

اصفهانی اظهار کرد: اربعین، انسانی را نشانه گرفته که انسان حقیقی است و انسانی که مسیحیت، یهودیت و انسانی که ما امروز تعریف می‌کنیم، نیست و در اینجا منظور از ما در واقع، مای فلسفی، مای فقه اصغری و مای اخلاقی است. انسانی که اربعین بر روی او تاثیر گذاشته، انسانی دارای قواره ثقلینی است و انسان با توجه به اینکه دارای ابعاد مختلفی است، هنگامیکه در مسیر امام حسین(ع) قرار می‌گیرد، تحت پوشش و زیر پرتو امام حسین(ع)است.

نگاه ما به جریان حسینی دچار غفلت شده است
دبیر ستاد معرفتی و علمی اربعین خاطرنشان کرد: به نظر من نگاه تربیتی، معرفتی و روانشناختی به جریان حسینی در طی این چند هزار ساله جریان پر قدرتی بوده است، اما علی‌رغم همه قوتی که به نسبت نگاه‌های دیگر داشته‌ایم باید گفت که این نگاه دچار غفلت شده است و دلیل این امر هم فاصله‌ای بوده که اربعین برای ما ایجاد کرده است.

اصفهانی بیان کرد: باید پایان نامه‌های مختلف، مطالعات فرهنگی عمیق و دقیقی از بطن اربعین شکل گیرد، اگر موضوع این کنگره اربعین و امت‌سازی است و مسئولان دانشگاه فردوسی و خطه مقدس مشهد قصد دارند ابعاد معرفتی و روانشناختی این موضوع را بشناسند، در گام اول باید انسان و نسبت رفتاری آن‌ها را مورد شناسایی قرار دهند.

گفتنی است که این کنگره بنا است در نجف اشرف همزمان با مراسم اربعین سال جاری نیز برگزار شود.