موزه تعزیه در حسینیه اعظم زنجان تأسیس می‌شود

آیین‌ها، آداب و رسوم، موسیقی، نمایش و گویش هر کدام می‌تواند در زمره میراث معنوی یا ناملموس یک منطقه قرار گیرد. تعزیه هم از هنرهای نمایشی ملی و مذهبی است که سال‌ها با اندیشه و احساس مخاطبان گره خورده و در مناسبت‌های خاصی مثل ماه محرم و ایام شهادت اباعبدالله‌الحسین(ع) وقایع قیام عاشورا را با زبان هنر به تصویر می‌کشد و جمعیت قابل توجه تماشاگران را گرد هم می‌آورد.

یکی از قدیمی‌ترین آیین‌های تعزیه در استان زنجان مربوط به ارمغانخانه است که قدمت آن به 400 سال پیش بازمی‌گردد و هر ساله در ایام محرم خیل عظیمی از عاشقان امام حسین(ع) را به دور خود جمع می‌کند و گفته می‌شود حتی شمار تماشاگران آن به 120 هزار نفر هم رسیده است که آن‌ها در این آوردگاه رویارویی خیر و شر را در قالب یک نمایش که با شعر و موسیقی و متون دینی و حماسی آمیخته شده به نظاره می‌نشینند.

روستای رجعین هم سال‌هاست چشمان مردمان این دیار را در روز عاشورا به نمایشی از تقابل اشقیا و اولیا خیره می‌کند و ماتم و اندوه آن‌ها را به تفکر در مورد رفتار آزادمردان و ظلم نامردان وامی‌دارد. در تیرماه امسال بود که مراسم تعزیه‌خوانی روستای رجعین در روز عاشورا با شماره ۲۰۱۰ در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت رسید.

امیر ارجمند، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان، در گفت‌وگو با ایکنا از زنجان، اظهار کرد: حسینیه اعظم زنجان یک حمام تاریخی دارد که کار مرمت آن به پایان رسیده است و قصد داریم با همکاری حسینیه این مکان را به موزه تعزیه استان تبدیل کنیم و اشیای منقول تاریخی مربوط به مساجد، دسته‌های عزاداری و مراسم‌ دینی و مذهبی مثل تعزیه را در آن نگهداری و به نمایش بگذاریم.

وی ابراز کرد: فراخوانی به مساجد، تکایا و هیئت‌های مذهبی اعلام شده تا بتوانیم اشیای قدیمی و تاریخی آن‌ها را جمع‌آوری کنیم. حتی برخی از مردم هم در کلکسیون‌های شخصی خود اشیایی مربوط به آیین‌های مذهبی را که در ایامی همچون محرم، صفر و عزاداری اباعبدالله‌الحسین(ع) استفاده می‌شد در اختیار دارند که می‌توانند به موزه تحویل دهند.

ارجمند با اشاره به اینکه این اشیای منقول می‌تواند شامل علم و کتل، کلاه‌خود، شمشیر و زنجیر باشد، ادامه داد: این موزه به نوعی می‌تواند مردم‌شناسی در حوزه‌های اجتماعی را نیز به نمایش بگذارد و در واقع مراسم تعزیه و عزاداری‌های محرم جزو میراث ناملموس هستند.

مدیرکل میراث فرهنگی استان زنجان یادآور شد: در حال حاضر 62 اثر معنوی و ناملموس استان زنجان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است که شامل دسته عزاداری حسینیه اعظم زنجان، زینبیه اعظم، تعزیه ارمغانخانه و رجعین، آیین‌های بومی در مناسبت‌های شب یلدا و نوروز، جشن خرمن و سایر موارد می‌شود.

وی در پایان افزود: 43 مورد از میراث ناملموس ملی استان در شهرستان زنجان، 1 اثر در ابهر، 5 اثر در ایجرود، 5 اثر در خدابنده و 3 اثر در شهرستان طارم است. در حال حاضر تلاش داریم با همکاری هیئت امنای حسینیه اعظم زنجان و اداره‌کل اوقاف و امور خیریه موزه تعزیه را راه‌اندازی کنیم که تجهیز آن به وضعیت اعتباری نیز وابسته است و با توجه به کمبود اعتبارات نمی‌توان به این امر سرعت بخشید.