شرکای مال انسان در دنیا

زهرا علمی‌فرد، مدیر مؤسسه آموزش عالی حوزوی نورالزهرا(س) زنجان، در گفت‌گو با ایکنا از زنجان، در شرح نامه 31 نهج‌البلاغه اظهار کرد: سومین توصیه امام علی(ع) در این نامه مربوط به موضوع مال و ثروت است که می‌فرماید: «تنها از این دنیا آنقدری برای توست که با آن سرای آخرت را اصلاح کنی و بهره‌ات را برای آخرت درست کنی.» ما در این دنیا دغدغه زیادی برای جمع کردن مال و حفظ آن داریم در حالی که فقط مقداری از آن بهره آخرت ما خواهد بود که بتوانیم با آن سرای آخرت را اصلاح کنیم.

وی ادامه داد: ثروت‌های دنیا می‌آید و می‌رود و از آن چیزی برای انسان باقی نمی‌ماند و به دست دیگران می‌افتد و فقط حساب و کتاب آن در قیامت برای هر فرد خواهد بود؛ چراکه اینها مال حقیقی انسان نیستند و فقط مالی حقیقی است که اثری برای آخرت باشد و انسان آن را از پیش برای خود می‌فرستد.

این کارشناس دینی یادآور شد: در کلمات قصار امام علی(ع) می‌خوانیم که هر کسی در مال خود دو شریک دارد که وارث و حوادث هستند. یعنی هر انسانی دچار حوادثی می‌شود که اموال او را به باد می‌دهد و پس از مرگ نیز دارایی و ثروت او برای وراث باقی می‌ماند و در روایتی از پیامبر اکرم(ص) نیز نقل شده است که مال تو جز این نیست که آن را خوردی و مصرف کردی، آن را پوشیدی و کهنه و فرسوده کردی یا صدقه داده‌ای و آن را برای آخرت گذاردی.

مدیر مؤسسه آموزش عالی حوزوی نورالزهرا(س) زنجان با اشاره به اینکه مال واقعی انسان دو بخش دارد، ابراز کرد: بخش اول مالی است که در دنیا مصرف می‌کند و بخشی که ذخیره آخرت و یوم‌المعاد است، بقیه اموال خیالی هستند و یا به دست حوادث از بین می‌رود و یا توسط وراث مصرف می‌شود.

وی بیان کرد: امام علی(ع) می‌فرماید: «اگر قرار است برای چیزی که از دست دادی ناراحت شوی و بی‌تابی کنی پس برای هر چیزی که به آن نرسیدی هم نا راحت باش چون هردو یکی هستند.» چرا برای آنچه از دست دادی خیلی ناراحتی اما برای آنچه هنوز به دست نیاوردی ناراحت نیستی؟ بسیاری از مردم برای برای ثروت و مقامی که از دست می‌دهند ناله و فریاد می‌کنند اما نسبت به مقامی که آن را به دست نیاوردند این طور نیستند.

علمی‌فرد با اشاره به اینکه در بقاء و حدوث تفاوتی نیست، تصریح کرد: تأسف زیاد برای از دست دادن مال و مقام سبب می‌شود انسان موقعیت کنونی خود را از دست بدهد و بی‌تابی برای مال و مقام از دست رفته کار بیهوده‌ای است.

وی به واژه تَفَلت از ریشه فَلَت و به معنای خلاص شدن و اموری که ناگهانی و بدون تامیل از انسان سرمی‌زند اشاره کرد و افزود: خداوند در آیه 77 سوره قصص «وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ ۖ وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا ۖ وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ ۖ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْأَرْضِ ۖ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ و به هر چیزی که خدا به تو عطا کرده بکوش تا (ثواب و سعادت) دار آخرت تحصیل کنی و لیکن بهره‌ات را هم از (لذّات و نعم حلال) دنیا فراموش مکن و (تا توانی به خلق) نیکی کن چنانکه خدا به تو نیکویی و احسان کرده و هرگز در روی زمین فتنه و فساد برانگیز، که خدا مفسدان را ابدا دوست نمی‌دارد.» به انسان توصیه می‌کند که دار آخرت را طلب کن اما این بدین معنی نیست که دنیا را فراموش کنی و باید از دنیا برای توشه آخرت استفاده کرد.

مدیر مؤسسه آموزش عالی حوزوی نورالزهرا(س) زنجان ادامه داد: خدواند در آیه 23 سوره حدید «لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ ۗ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ (این تقدیر حق را بدانید) تا هرگز بر آنچه از دست شما رود دلتنگ نشوید و به آنچه به شما می‌دهد مغرور و دلشاد نگردید و خدا دوستدار هیچ متکبر خودستایی نیست». نیز به انسان توصیه می‌کند که به آنچه از دست دادید خیلی قصه‌دار نشوید.