رتبه‌هایی که برتر نشد / کاهش اضطراب؛ مزیت برگزاری آزمون آنلاین

پرونده مرحله استانی سی و نهمین دوره مسابقات قرآن، عترت و نماز دانش‌آموزان استان مرکزی با حضور بیش از 600 دانش‌آموز بسته شد. این دوره از مسابقات در 9 رشته قرائت ترتیل و تحقیق، حفظ عمومی، صحیح‌خوانی نماز، حفظ ویژه، نهج‌البلاغه، انشای نماز، تفسیر، احکام و صحیفه سجادیه مشترک بین دختران و پسران و 2 رشته اذان و مداحی ویژه پسران برگزار شد.

معصومه انصاری، معاون فرهنگی، اجتماعی و پرورشی اداره کل آموزش و پرورش استان مرکزی، در حاشیه برگزاری این مرحله از مسابقات در گفت‌و‌گو با ایکنا استان مرکزی، گفت: خوشبختانه این دوره از مسابقات نیز همچون سال‌های گذشته با استقبال خوبی رو به رو بود و راه‌یابی بیش از 600 دانش‌آموز به مرحله استانی گواهی بر این ادعاست.

وی با اشاره به اینکه هنوز جمع‌بندی امتیازها برای اعلام نفرات راه‌یافته به مرحله کشوری به اتمام نرسیده و به محض اتمام در اختیار رسانه قرار خواهد گرفت، اضافه کرد: این مرحله از مسابقات به دلیل حفظ سلامت دانش‌آموز و پرهیز از تردد آنان به صورت مجازی و در بستر شاد برگزار شد.

انصاری میزبان مرحله کشوری بخش پژوهشی این دوره از مسابقات را سمنان و میزبان بخش آوایی را خراسان رضوی دانست و بیان کرد: مرتضی مختاری، محمدباقر نشیبا، حمید رضایی، ذبیح‌الله آبایی، عبدالرضا هدایتی، فتاحی، ربیعی، معصومی‌پویا، سجادی، قلعه‌نویی و نصرتی و سایر اساتید فعال در حوزه قرآن داوری بخش پسران این مرحله از مسابقات را برعهده داشتند. خانم‌ها اعظم تشیعی‌فرد، عائده محبی، باقری‌اصل، جفرسته، جعفری، شرفی، مجیدی، سجادی، سیفی و کرمی داوری بخش دختران را عهده‌دار بودند.

تأخیر 2 ساعته در شروع مسابقات

اعظم تشیعی‌فرد، داور ملی مسابقات قرآن اوقاف و داور تجوید مرحله استانی این دوره از مسابقات قرآن آموزش و پرورش استان، در حاشیه برگزاری مسابقات، ضمن تقدیر از نوجوانان حاضر در مسابقات و تأکید بر ارتقای سطح علمی و انگیزه‌ای دانش‌آموزان، اظهار کرد: برگزاری مسابقات خوب بود، اما مقداری داوری با مشکل اینترنت مواجه و با 2 ساعت تأخیر برگزار شد.

وی با اشاره به تأخیر دوساعته در شروع مسابقات در اولین روز، تصریح کرد: مسابقات بخش دختران ظهر هر روز از ساعت 14 آغاز می‌شد، اما آن روز با 2 ساعت تأخیر برگزار شد و دانش‌آموزان ساعت‌ها در حیاط مدرسه سرگردان بودند. حتی پدر یکی از دانش‌آموزان تماس گرفت گلایه داشت که دخترش ساعت 16 مسابقه داشته و این مسابقه ساعت 19 انجام شده است. این تأخیرها و خستگی‌ها روی عملکرد دانش‌آموزان قطعاً تأثیر منفی دارد.

تشیعی‌فرد ادامه داد: متأسفانه این اتفاق (تأخیر) امسال رخ داد، سال گذشته نیز مسابقات به صورت مجازی برگزار شد، اما این مشکلات به وجود نیامد. در برخی شهرها ارتباط صدا مطلوب نبود و گاه این ارتباط قطع می‌شد. قطعی صدا بدون تردید در داوری تأثیرگذار است، هرچند که وقتی متسابق شروع به تلاوت می‌کند سطح او دست داور می‌آید، اگر احساس می‌کردیم که این دانش‌آموز جزو رتبه‌آوران است درخواست تقویت صدا و برطرف شدن نقایص را داشتیم، اما اگر دانش‌آموزی ضعیف بود و می‌دانستیم به هیچ‌عنوان جزو رتبه‌آوران نیست سخت نمی‌گرفتیم. تمام سعی خود را به کار بستیم تا حقی از دانش‌آموزی تضییع نشود.

وی اُفت متسابقان برخی شهرستان‌ها همچون ساوه را محسوس دانست و بیان کرد: دانش‌آموزان امسال نسبت به مشابه سال قبل با اُفت شدید مواجه شده بودند، حتی دانش‌آموزانی که سال گذشته حائز رتبه بودند نه تنها امسال رشدی نداشتند، بلکه ضعیف‌تر از سال قبل نیز بودند. در مجموع پیشرفتی در بخش دختران شاهد نبودیم.

تشیعی‌فرد با بیان اینکه شاید بتوان قرارگرفتن دانش‌آموزان بر ریل نزولی را عدم برگزاری کلاس‌های حضوری قرآن دانست، ادامه داد: دانش‌آموز انگیزه‌ای برای یادگیری ندارد و فضای مجازی را فضایی کاربردی برای آموزش نمی‌داند و از این بستر استفاده بهینه نمی‌برد. عدم حضور در جلسات و کلاس‌ها باعث می‌شود که تمرین مستمر انجام نشود و افراد با افت مواجه شوند.

وی ادامه داد: امید است آموزش و پرورش از فرصت باقی مانده برای ارتقای سطح دانش‌آموزان راه‌یافته به مرحله کشوری استفاده و درصدد ارتقای سطح علمی آنان باشد تا شاهد رتبه‌آوری نوجوانان قرآنی در سطح کشور باشیم.

دقت داوران در مسابقات آنلاین

عائده محبی، داور بخش لحن مرحله استانی مسابقات قرآن، عترت و نماز آموزش و پرورش در حاشیه برگزاری مسابقات به خبرنگار ایکنا گفت: مسابقات آموزش و پرورش از سطح خوبی برخوردار است و متولیان امر برای هرچه بهتر برگزار شدن تلاش دارند.

وی با اشاره به اینکه برگزاری مسابقات مجازی دارای معایب و مزایایی است، بیان کرد: پرهیز از تردد و عزیمت دانش‌آموزان به مرکز استان مزیت فضای مجازی است، اما به نظر می‌رسد معایب این فضا بیشتر از مزایای آن است. محروم بودن از شور و نشاط مسابقات یکی از دلایلی است که می‌توان به آن اشاره کرد.

محبی برقراری ارتباط بین داور و متسابق را از مزیت‌های برگزاری مسابقات حضوری دانست و تصریح کرد: قطع شدن صدا و شفاف نبودن تصویر از معایب فضای مجازی است، برای برگزاری مسابقات آنلاین باید زیرساخت‌ها مهیا باشد، ضعف در بستر فضای مجازی باعث می‌شود تا شاهد مسابقاتی قوی نباشیم.

وی با تأکید بر اینکه برگزاری مسابقات آنلاین باعث زحمت چندین برابری داوران می‌شود، اظهار کرد: به دلیل استماع از دور دقت داور باید بیشتر از حد معمول باشد تا حقی از فردی ضایع نشود. قضاوت درست اصل کار داوری است و برگزاری این مسابقات در فضای مجازی باعث می‌شود تا داوران حساسیت را درک کرده و داوری را به نحو احسن انجام دهند.

محبی سطح متسابقان را ضعیف‌ترین سطح در دهه اخیر دانست و تأکید کرد: دلایل این ضعف باید مورد بررسی قرار گیرد. شاید برگزاری مجازی یکی از دلایل آن باشد و چون دانش‌آموزان یکدیگر را نمی‌بینند رقابت و انگیزه‌ای برای تلاوت بهتر نیز در وجودشان شکل نمی‌گیرد.

وی با بیان اینکه برگزاری حضوری مسابقات انرژی مثبت را بین دانش‌آموزان افزایش می‌دهد، اضافه کرد: حتی دانش‌آموزان که در مرحله کشوری صاحب رتبه بودند نسبت به سال قبل ضعیف‌تر تلاوت کردند، اما در بین همین افراد دانش‌آموزی روستایی با تمرین و ممارست بسیار قوی‌تر از قبل بود. متأسفانه دانش‌آموزان وقتی پیشرفتی در خود احساس می‌کنند از ادامه مسیر خودداری می‌کنند، عدم پشتکار آنان را ضعیف می‌کند.

عبدالرضا هدایتی، داور بخش پسران، نیز در حاشیه برگزاری این مسابقات به خبرنگار ایکنا گفت: برگزاری مسابقات امسال با سال‌های قبل تفاوت‌هایی داشت که اگر این تفاوت‌ها به همین سرعت پیش رود موج مثبتی را در تلاوت، اذان، حفظ و ... خواهیم داشت.

وی از تلاوت علمی بخش پسران ابراز رضایت و خرسندی کرد و افزود: دانش‌آموزان در حال رقابت خوبی هستند و به زودی شاهد فضای جدی‌تر در نسل قاریان دانش‌آموز خواهیم بود. نگاه به تلاوت با سال‌های قبل تفاوت دارد. نوجوانان علمی‌تر، جدی‌تر و باور بهتری دارند.

هدایتی اظهار کرد: نوجوانان تلاوت، حفظ، اذان و دیگر رشته‌ها را مصمم‌تر از قبل پیگیر باشند. حضور در جلسات و محافل قرآن را فراموش نکنند و در کنار استفاده از این فضا بهره‌گیری از اساتید ملی و بین‌المللی را فراموش نکنند. همچنین از فضای رسانه و فضای مجازی برای پیشرفت استفاده کرده و از این فضا به چشم ابزاری برای برقراری ارتباط با اساتید باتجربه نگاه کنند.

 زیرساخت‌های لازم فراهم نیست

مرتضی مختاری، مدرس دانشگاه و داور مسابقات قرآن دانش‌آموزی، در حاشیه برگزاری مسابقات به ایکنا، گفت: از دغدغه اداره کل آموزش و پرورش برای برگزاری مسابقات با توجه به فضای کرونایی تشکر می‌کنم. اما باید قبول کرد تعطیلی جلسات، محافل و کلاس‌های حضوری قرآن و انجام فعالیت‌های قرآنی مدارس در فضای مجازی باعث شده بود که این امر در تلاوت متسابقان و ارائه محفوظات تأثیر منفی گذارده و تلاوت‌ها در حد انتظار نباشد.

وی با بیان اینکه برگزاری آنلاین مسابقات دارای معایب و مزایایی است، تشریح کرد: تیم داوری در دارالقرآن عباسیان اراک مستقر بود و دانش‌آموزان در شهرستان‌های خود استقرار داشتند، برای برگزاری مسابقات زیرساخت‌های لازم فراهم نیست و تلاوت‌ها و دریافت تصاویر و صدا به دلیل ضعیفی اینترنت با مشکل مواجه می‌شد.

مختاری با اشاره به اینکه داوری مسابقات از بخش‌های مختلف همچون تجوید، صوت و لحن، وقف و ابتدا تشکیل شده و عدم دریافت صحیح صوت و تصویر داوری را با مشکل مواجه می‌ساخت، ادامه داد: داوران علی‌رغم وجود برخی مشکلات ناشی از اینترنت با دقت نظر و امانت‌داری سعی کردند عدالت در خصوص تمامی متسابقان رعایت شود.

وی فضای مسابقات حضوری را فضایی آکنده از شور و نشاط، تبادل تجربیات و آشنایی متسابقان با یکدیگر دانست و اظهار کرد: قطعاً دانش‌آموزان حاضر در مسابقات مجازی از این امتیازها محروم هستند. مزیت فضای مجازی را می‌توان در کاهش استرس تلاوت یا ارائه محفوظات برای دانش‌آموزی که جلسات یا محافل را تجربه نکرده‌اند مؤثر دانست. اگر پس از کرونا جلسات حضوری برگزار شود اضطراب نوجوانان به خودی خود کاهش می‌یابد.

امسال نیز همچون سال‌های گذشته مسابقات قرآن دانش‌آموزی برگزار شد و حداکثر تا دو روز آینده نتایج اعلام می‌شود. با استناد به سخنان داوران،‌ شرکت‌کنندگان از سطح مطلوبی نسبت به سال‌های قبل برخوردار نبودند. وجود مهمان ناخوانده‌ای همچون کرونا را بخشی از این اُفت می‌دانیم، اما واقعیت این است که همه تقصیرها هم گردن کووید نیست و در سیر تنزلی دانش‌آموزان، خانواده‌ها و مدارس مقصر هستند، چراکه قرآن کم‌اهمیت‌ترین درس معلمان در دو سال اخیر که آموزش مجازی شده است، بود و متأسفانه با رصد تدریس برخی از معلمان و شیوه تدریس آنان متوجه شدم که حتی فرصت 10 دقیقه‌ای هم برای تدریس قرآن نمی‌گذارند، حال با این نحوه تدریس چگونه می‌توان انتظار رشد داشت.