تابوهای خودساخته ایدز ارتباطی با آموزه‌های دینی ندارد/ 60 هزار مبتلای بی‌خبر

کامبیز محضری، کارشناش کمیته پیشگیری از ایدز سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گروه‌های هدف این سازمان در خصوص پیشگیری از ابتلا به ایدز را معتادان تزریقی، زنان با رفتار پرخطر جنسی (تن فروشان) کارتن خواب‌ها، کودکان و نوجوان آسیب‌پذیر که بخشی کودکان خیابانی هستند، اعلام کرد و گفت: بهزیستی به دلیل فعالیت‌هایی که دارد بهتر می‌تواند با این گروه‌ها ارتباط برقرار کند. البته بعضی فعالیت‌ها مانند برگزاری همایش، سمینار و برپایی ایستگاه‌های اطلاع رسانی نیز توسط بهزیستی انجام می‌شود.

این کارشناس پیشگیری از ایدز، در پاسخ به این سؤال که چطور به این گروه‌های پرخطر برای آموزش پیشگیری از ایدز دسترسی پیدا می‌کنید؟ گفت: محل تجمع این افراد شناسایی می‌شود و از افراد عضو این گروه‌ها که می‌توانند به ما کمک کنند در قالب برنامه‌های «همتا محور» کمک گرفته می‌شود، همچنین تیم‌های سیار تشکیل شده که مناطق پر خطر را شناسایی و به این مراکز مراجعه و خدمات ارائه می‌دهند.

ارزیابی بزرگ کشوری در حوزه ایدز سال آینده اجرا می‌شود

وی اعلام کرد: سازمان بهزیستی در نظر دارد یک ارزیابی بزرگ کشوری در حوزه ایدز در 20 استان کشور (از گروه‌های هدف خود) انجام دهد. البته به خاطر برخی مسائل از جمله مدل مصرف، مدل تجمع، مدل الگوهای رفتاری که برخی مواقع به سرعت عوض می‌شوند لازم است روش‌های دسترسی ما به گروه‌های هدف و نحوه آموزش آنها تغییر مدام تغییر کند.

محضری برنامه‌های صورت گرفته را خوب ارزیابی کرد اما گفت: همچنان جای کار بسیاری زیادی وجود دارد که اگر ارزیابی کشوری صورت گیرد می‌توان بر روی توزیع خدمات برنامه ریزی جدیدی ارائه کرد.

75 تا 105 هزار مبتلا به ایدز در کشور داریم

وی در پاسخ به این سؤال که آمارهای افراد مبتلا به ایدز را چگونه به دست می‌آورید و پیش بینی وجود چند هزار HIV+ در کشور را دارید؟ گفت: نرم‌افزاری بین‌المللی وجود دارد که بر اساس مدل خدماتی ارائه شده و تحقیقات صورت گرفته، تعداد احتمالی افراد مبتلا به ایدز را می‌سنجیم و این نرم افراز عددی از 75 هزار تا 105 هزار مبتلا را تخمین زده است.

این کارشناس پیشگیری از ایدز با تأکید بر اینکه این عدد، عدد کمی نیست و به شدت ما را نگران کرده است، گفت: این عدد نشان دهنده افزایش افراد مبتلا و عدم شناسایی تعداد زیادی از این افراد است و این یعنی تعداد زیادی از افراد HIV+ هستند و چون نمی‌دانند مبتلایند موجب گسترش این ویروس می‌شوند. ما جزو کشورهایی هستیم که هم افراد HIV+ زیادی دارد و هم تعداد این افراد رو به رشد است. به همین دلیل تعدادی از سازمان‌های بین‌المللی در حال کمک به ایران برای کاهش خطرپذیری ایدز هستند و ایران بسیار تشویق شده است که خدمات مربوط به پیشگیری از ایدز خود را افزایش دهد چرا که در غیر این صورت تا سال‌ها با HIV درگیر خواهیم بود.

100 هزار مبتلا به ایدز/ فقط به 6000 نفر خدمات درمانی ارائه می‌شود

وی تصریح کرد: عدد 100 هزار HIV+ عدد بسیار بزرگی است؛ تصور کنید بخواهیم این افراد را شناسایی کرده و به همین تعداد از افراد خدمات درمانی ارائه دهیم (اکنون تنها به پنج تا شش هزار مبتلا خدمات درمانی ارائه می‌شود)، هزینه های زیادی برای چنین فعالیت‌های لازم است.

200 هزار مبتلا و وارد شدن کشور به وضعیت اپیدمی ایدز/ هشدارها جدی گرفته نمی‌شود

محضری با تأکید بر اینکه این عدد را باید به عنوان هشدار در نظر گرفت، گفت: باید بدانیم اگر به این عدد توجه نشود تا پنج سال آینده افراد مبتلا ممکن است به 200 هزار نفر برسد و کشور را وارد وضعیت اپیدمی کند. ما با همین رقم اعلام شده (100 هزار HIV+) نیز حدود 60 هزار مبتلا را باید شناسایی کنیم؛ پیدا کردن این تعداد بیمار و آغاز مرحله درمان آنها کار بسیار سختی است، از سوی دیگر مسئله درمان درست و اصولی این افراد مطرح می‌شود و ما فاصله زیادی با ارائه این درمان اصولی داریم البته طی ماه‌های اخیر طی جلساتی که با مسئولان پیشگیری از ایدز کشور صورت گرفته تصمیم بر این بوده که شناسایی، پوشش، درمان و درمان مؤثر پیگیری شود.

آموزش عمومی پیشگیری از ایدز در کشور ضعیف است

این کارشناس حوزه پیشگیری از ایدز کشور در پاسخ به این سؤال که آموزش عمومی پیشگیری از ایدز در کشور در چه وضعیتی قرار دارد؟ گفت: خیلی ضعیف است. در پژوهش‌ها هم همین نتایج ضعیف به دست آمده است. البته منظور از آموزش همین آموزش سطحی است. آموزش عمومی پیشگیری از ایدز باید بسیار شفاف باشد. مثلاً اگر در آموز‌ش‌ها مطرح کنیم که رفتار پرخطر جنسی نداشته باشید، در رفتار جنسی مراقب خود باشید، رفتار جنسی محافظت شده داشته باشید و ... نتیجه‌ای در بر ندارد و افراد آموزش درست را دریافت نمی‌کنند.

خود را اسیر تابوی خودساخته نکنیم

وی تصریح کرد: باید بر روی آموزش بسیار حساس باشیم و خود را اسیر تابوهای خودساخته نکنیم.

آموزه‌های دینی مانعی برای آموزش پیشگیری از ایدز نیست

محضری در پاسخ صریح به این سؤال که آیا دین و آموزه‌های دینی مانعی برای آموزش پیشگیری از ایدز است؟ گفت: خیر؛ صرفاً برخی برداشت‌های صورت گرفته مانع ارائه آموزش‌های درست می‌شود. اکنون اگر منابع دینی را نگاه کنیم و حتی به کتب مراجع عظام تقلید مراجعه کنیم بسیار بازتر و گسترده‌تر در خصوص مسائل جنسی صحبت شده و آموزش‌ها و مسائل مربوط به این مسئله مطرح شده است. این کتاب‌ها برای عموم مردم است، پس وقتی این مطالب از سوی علمای دینی به شفافیت مطرح می‌شود، منطقی نیست که بگوییم مسائل پیشگیری از ایدز نباید به شفافیت برای مردم مطرح شود.

تابوها ریشه دینی ندارد

وی ادامه داد: در کتب دینی و فقهی ما بسیاری از مسائل جنسی با شفافیت گفته شده و استفاده از هیچ واژه‌ای ممنوع نیست. پس تابوهای ایجاد شده برای مطرح نکردن روش‌های انتقال ایدز و روش‌های پیشگیری از آن خودساخته و مصنوعی است و ریشه دینی ندارد و صرفاً فرهنگی است. حتی در این زمینه استفتائی از مقام معظم رهبری صورت گرفته است که ایشان فرموده‌اند آموزش‌های لازم برای پیشگیری از ایدز باید مطرح شود و محدودیتی در این زمینه مطرح نکرده‌اند.

محضری تصریح کرد: مسئولان باید در این زمینه حمایت‌های بیشتری انجام دهند و دولت باید مکلف به ارائه این آموزش‌ها شود و از سوی مجلس نیز مسائل قانونی حامی ارائه آموزش‌ها باشد. ما در این زمینه خلا قانونی نیز داریم. مثلاً مجلس هرگز پیگیر ارائه آموزش‌های پیشگیر از ایدز نبوده و بودجه در این زمینه اختصاص نداده است.

60 هزار مبتلا به ایدز شناسایی نشده‌اند

وی افزود: هشدارهای مطرح شده در خصوص ایدز هم جدی گرفته نمی‌شود مثلاً کمیسیون بهداشت مجلس تاکنون مطرح نکرده است که ایدز را یک دغدغه می‌داند. دستگاه‌ها نیز در این زمینه دغدغه کافی ندارند چرا که اگر قرار باشد 60 هزار نفر مبتلا به ایدز که هنوز شناسایی نشده‌اند، شناسایی شوند بودجه سه برابری برای درمان این افراد نیاز است و اگر این درمان‌ها را بخواهیم مؤثر کنیم بودجه‌‌های بسیار کلانی لازم داریم. البته فقط مسئله پول نیست و مدیریت قوی نیز لازم است.

محضری تصریح کرد: برخی دچار نوعی رخوت هستند و نمی‌خواهند آموزش‌های عمومی را مطرح کنند و می‌ترسند عنوان کردن این آموزش‌ها مشکل را بدتر کرده و یا مثلاً موجب کنجکاوی نوجوانان شود، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد نوجوانان و جوانان بسیار آگاه‌تر و مطلع‌تر از نسل‌های قبل در زمینه مسائل جنسی هستند. اکنون اینترنت و شبکه‌های مختلف منابع زیادی در اختیار نوجوان و جوانان قرار می‌دهند پس حتی باید آموزش‌ها در مدارس را آغاز کرد چرا که برخی از آموزش‌ها باید در سنین نوجوانی مطرح شود و در سنین بالاتر ارائه آنها فایده‌ای ندارد. مثلاً آموزش بلوغ جنسی و سلامت جنسی در دوران نوجوانی باید در نوجوانی ارائه شود، اگر در 20 سالگی مطرح شود دیگر فایده‌ای ندارد.