امیرمحمود حریرچی، مردم‌شناس و جامعه‌شناس، در گفت‌‌وگو با ایکنا، با بیان این‌که سلبریتی‌ها مصلحت‌اندیش‌اند، اظهار کرد: متأسفانه نوعی از خودخواهی در جامعه رواج یافته و در بین سلبریتی‌ها جدی‌تر است، در‌ حالی که شهرت این قشر برگرفته از مردم است و بسیاری از  آنان در کنار شهرت، محبوبیت هم دارند و بسیاری از سلبریتی‌های ایرانی خود را برتر از مردم می‌دانند. متأسفانه تب سلبریتی بودن حتی در بین مسئولان هم رسوخ کرده است.

نقدهای نمایشی

حریرچی ابراز کرد: نقشی که سلبریتی‌ها در حوزه مسائل اجتماعی ایفا می‌کنند به شدت نمایشی است و کارکرد درخور توجهی ندارد، چون آن‌ها بیشتر اظهارنظرهایشان را در فضای مجازی مطرح و کمتر تلاشی برای عملی کردن حرفهایشان می‌کنند. اگر غیر از این بود دغدغه‌هایشان را در میان مردم مطرح می‌کردند. نکته دیگر به رفتار‌های سیاسی آنان مربوط می‌شود. در مواقع انتخابات یا برهه‌های گوناگون اظهارنظر‌های متعددی از سوی چهره‌های مشهور مشاهده می‌شود. این رفتار‌ها جهت‌دار است و بیشتر منافع شخصی و شغلی را رقم می‌زند.

در میان سلبریتی‌ها افرادی هم شهرت دارند و هم محبوبیت و تعدادشان اندک است و ‌در پی شهرت نیستند، اما به دلیل رفتار انسانی‌شان توانسته‌اند در جامعه جریان‌سازی کنند

وی تأکید کرد: اگر مردم را به کاری تشویق کنید و خود از دور نظاره‌گر باشید، قطعاً اثرگذار نخواهد بود و باید این مطلب را به هواداران سلبریتی‌ها یادآور شد، زیرا عمده افرادی که در فضای مجازی طرفدار آنان هستند، روحیاتی نظیر چهره‌های محبوبشان دارند.

این استاد دانشگاه متذکر شد: در میان سلبریتی‌ها افرادی هم شهرت دارند و هم محبوبیت، اما تعدادشان اندک است و ‌آن‌ها در پی شهرت نیستند و به دلیل رفتار انسانی‌شان توانسته‌اند در جامعه جریان‌سازی کنند و در میان مردم زندگی می‌کنند، برای مثال جهان پهلوان تختی در میان مردم زندگی می‌‌کرد و در هنگام وقوع زلزله در ایران درخواست کمک او با استقبال جمع کثیری از هموطنان مواجه شد. اگر این رویکرد را با رفتار برخی به اصطلاح سلبریتی‌ها که زندگی‌های آنچنانی دارند مقایسه کنید، می‌بینید که فقط برای فقر و معضلات اجتماعی در فضای مجازی دل می‌سوزانند.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم بهزیستی و توانبخشی در پاسخ به اینکه آیا اساساً ورود سلبریتی‌ها به مباحث اجتماعی صحیح است؟ گفت: اگر سلبریتی در کنار مردم حضور داشته باشند، حتماً مشارکتشان در مسائل روز جامعه تأثیر‌گذار و پیش‌برنده خواهد بود، ولی امروز نه مشارکت آنان در مسائل اجتماعی الزامی است و نه می‌تواند منجر به اتفاقات خاصی شود. این نکته مختص هنرمندان نیست، بلکه در بین مسئولان نیز وجود دارد، چون سبک زندگیشان با مردم بسیار متفاوت است.

وی تأکید کرد: یکی از مواردی که سلبریتی‌ها در فضای مجازی درباره آن سخن می‌گویند موضوع کودکان کار است. آن‌ها تصاویر گوناگونی را در این زمینه در صفحات اجتماعی خود به اشتراک می‌گذارند اما جز عده محدودی، کدام یک از آن‌ها اقدامی را در جهت رفع آلام این قشر انجام داده‌اند، در حالی که دانشجویانی توانسته‌اند در این زمینه مؤثر باشند.

 

بی‌توجهی جوامع توسعه‌یافته به سلبریتی‌ها

وی درباره جایگاه سلبریتی‌ها در دیگر کشور‌های جهان گفت: در کشور‌های توسعه‌یافته‌ مردم این اجازه را به آنان نمی‌دهند که در حوزه‌هایی که تخصص ندارند ورود کنند و از رفتارشان پیروی نمی‌کنند و بدین ترتیب برخورد منطقی دارند. به همین جهت حمایت چهره‌های محبوب از فرد یا جریان‌های سیاسی در هنگام انتخابات سبب پیروزی یک فرد یا گروه نمی‌شود. 

حریرچی با تأکید بر اینکه جوامع مردم‌سالار اجازه خودنمایی به سلبریتی‌ها را نمی‌دهند، گفت: وقتی مردم با حقوق خود آشنا باشند به عده‌ای اجازه نمی‌دهند که از موقعیت خود سو‌ء استفاده کنند.

 

گفت‌و‌گو از داود کنشلو