اهمیت تدبیر امور از نگاه امام علی(ع)

به گزارش ایکنا از زنجان، آیت‌الله علی خاتمی، نماینده ولی‌فقیه در استان زنجان، شب گذشته، 14 شهریورماه در جلسه تفسیر نهج‌البلاغه که به همت دارالقرآن کریم زنجان در فضای باز و به صورت پخش زنده از اینستاگرام برگزار شد، اظهار کرد: امیر مؤمنان علی(ع) در حکمت 181 نهج‌البلاغه می‌فرماید: «ثمره تفریط ندامت و ثمره حَزم و دوراندیشی سلامت است» که این دو جمله برای زندگی فردی، اجتماعی و عبادی انسان بسیار کاربردی و مهم است.

وی ابراز کرد: تفریط به معنای به موقع اقدام نکردن، قصور داشتن و کم‌کاری بوده و به کسی اطلاق می‌‌شود که وظیفه خود را انجام نمی‌دهد و یا به موقع اقدام نمی‌کند در مقابل افراط به معنای زیاده‌روی کردن است و اسلام مردم را تشویق می‌کند که حد وسط و اعتدال را حفظ کنند. حزم نیز به معنای هشیاری، دوراندیشی، احتیاط، تدبیر و دقت در امور است که در علم مدیریت نیز به کار می‌رود.

امام‌جمعه زنجان با اشاره به اینکه کسی که وظیفه خود را به درستی انجام نداده است، پشیمان می‌شود، ادامه داد: در برخی موارد فرصت جبران در زمانی که به وظایف به موقع عمل نشده است، وجود دارد اما بعضی وقت‌ها فرصتی برای جبران وجود ندارد، بنابراین همواره باید فرصت‌ها را غنیمت شمرد. در مقابل رفتار منطقی و عادلانه ندامت ندارد و عقل ایجاب می‌کند که انسان در رفتارش حد وسط را نگه دارد.

وی یادآور شد: از امام علی(ع) روایت شده که آدم عاقل کسی است که اهل احتیاط باشد و آخر، نتیجه و عمق کار را ببیند که این امر با تفکر، مشورت و استفاده از تجربیات دیگران محقق می‌شود. انسان در طول زندگی خود آن‌قدر فرصت آزمون و خطا ندارد و نمی‌تواند همه چیز را تجربه کند پس باید در امور خود فکر کند، آینده‌نگر باشد و از ماجراجویی بپرهیزد.

خاتمی با اشاره به اینکه امام علی(ع) در روایت دیگری فرمودند: «هر کسی که تجربه شده را دوباره تجربه کند، او سزاوار ملامت است» بیان کرد: در روایت دیگری از ایشان آمده است: «احتیاط و تدبیر نشانه زیرکی است.» آدم زیرک کسی است که با تدبیر و احتیاط جلو می‌رود. تدبیر و برنامه‌ریزی یکی از مؤلفه‌های مهم علم مدیریت است.

وی افزود: از امیر مؤمنان نقل شده است که «برنامه‌ریزی و تدبیر امور قبل از شروع کار شما را از پشیمانی حفظ می‌کند» و «عاقل‌ترین آدم‌ها کسانی هستند که به عاقبت امور فکر می‌کنند» یعنی احتیاط باعث می‌‌شود که انسان تصمیم درستی بگیرد اما با افزایش علم و آگاهی و گذر زمان ممکن است بعضی تصمیم‌ها تغییر کند اما فکر و اندیشه قبل از کارها تضمین بیشتری برای نتیجه بهتر دربردارد.