نگاه به قرآن و عترت(ع) در دانشگاه‌ها مناسبتی است

حجت‌الاسلام محمدحسین صغیرا، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه برنامه‌های قرآنی دانشگاه‌ها نباید تنها به هفته قرآن و عترت دانشگاه محدود شود، اظهار کرد: رویکرد ما در توجه به ارزش‌ها و شعائر دینی از جمله توجه به قرآن کریم و عترت طاهره(ع) با نگاه مناسبتی است، حال آنکه اسلام رویکردی دائمی و همیشگی به این موضوع دارد، لذا رویکرد مناسبتی نمی‌تواند حق مطلب را ادا کند.

وی با ذکر اینکه اگر انسان‌ها عمق حقیقت قرآن کریم را درک کنند هیچگاه نگاه مناسبتی به آن نخواهند داشت، ادامه داد: به تصریح آیه ۲۰ سوره مبارکه مزمل، خداوند از ما خواسته تا جایی که میسر است قرآن بخوانیم و توجه کنیم؛ امیرالمؤمنین‌(ع) قرآن را بحر عمیق و گنجینه‌ای معرفی می‌کنند که هر فردی برای دستیابی به حقیقت مخفی این گنج باید تلاش کند و قدر و اهمیت آن‌را بداند.

بیشتر بخوانید:

• ظرفیت و امکانات دانشگاه در اقامه ارزش‌های قرآنی

صغیرا وظیفه نهادهای علمی و فرهنگی از جمله دانشگاه‌ها را تبیین و روشنگری در خصوص حقیقت قرآن کریم دانست توضیح داد: رهبر معظم انقلاب بارها به این نکته اشاره داشتند که روخوانی و تلاوت قرآن بسیار خوب است اما مهم‌تر از آن، فهم حقایق و معانی قرآن است، لذا دانشگاه‌ها در این موضوع دارای تکلیف و وظیفه هستند.

این مدرس حوزه و دانشگاه در استان با اشاره به اینکه گروه معارف اسلامی دانشگاه مهم‌ترین پایگاه توسعه و استعلای جایگاه قرآن در میان دانشگاهیان است، گفت: هر معرفتی از قرآن و اهل‌بیت(ع) سرچشمه می‌گیرد لذا اصل و اساس گروه معارف دانشگاه بر قرآن مبتنی است؛ هنر اساتید این است که علاوه بر نهادینه ساختن فرهنگ قرآنی در جامعه دانشگاهی، تدبیری برای ترویج و تبیین حقیقت قرآن برای آحاد و اقشار مختلف مردم بیندیشد و با اتکا بر دانش و پژوهش و شیوه‌های علمی و به‌ویژه با مخاطب‌شناسی به تولید و ارائه محتوا بپردازد.

نقش ترویج تدبر و تفکر در قرآن در میان اساتید دانشگاه

صغیرا با یادآوری نقش ترویج تدبر و تفکر در قرآن در میان مجموعه اساتید دانشگاه، بیان کرد: اتخاذ ین رویکرد حتی با مددگرفتن از مؤلفه‌های تشویقی و انگیزشی امری ضروری است چرا که اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها به‌ویژه اساتید هم‌اندیشی می‌توانند با فراگیری معارف و معالم قرآنی و انتقال آن به دانشجویان در دقایقی از کلاس‌ها، نقش مؤثری در اعتلای فرهنگ قرآنی در جامعه دانشگاهی داشته باشند و لذا توجه به رونق تفسیر و تدبر در میان شاکله اساتید بسیار مهم و تأثیرگذار است.

وی با تصریح اینکه این رویکرد در دفتر نهاد رهبری در دانشگاه علوم پزشکی دنبال می‌شود، گفت: خوشبختانه جلسات هفتگی تفسیر و تدبر در قرآن از چند سال گذشته تا کنون ویژه اعضای هیئت علمی دانشگاه برگزار می‌شود و در ایام کرونایی این جلسات به فضای مجازی منتقل شدند. در سال تحصیلی جدید نیز این دوره‌ها با رویکرد تشویقی و ترغیبی به اساتید و مدرسان ارائه می‌شود.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد بیان کرد: عرضه مفاهیم قرآنی در قالب الفاظ همه‌فهم از دیگر رویکردهایی است که دانشگاه باید دنبال کند. در قرآن کریم خطاب امر و توصیه به تدبر در قرآن همه انسان‌ها هستند و به قشر خاصی اشاره نشده است، پیداست که زبان قرآن زبانی همه‌فهم است و تدبر در این کتاب آسمانی برای آحاد انسان‌ها مفید است لذا باید بتوان تدبر را با راهکارهایی چون تبلیغ و ترویج و تشویق و تفهیم در جامعه نهادینه ساخت‌.

صغیرا با ذکر اینکه هر فردی بنا به میزان توانمندی به سطحی از فهم قرآن می‌رسد، تصریح کرد: نکته اساسی این است که در وهله نخست باید شناخت و معرفت نسبت به قرآن ایجاد شود، برای تحقق این مهم باید مخاطب‌شناسی صورت گیرد و مؤلفه‌های فرهنگی، علمی و رفتاری مخاطب مشخص شود تا بتوان خوراک ویژه مخاطب را تهیه کرد. فهم یک کودک یا نوجوان از قرآن متفاوت از فهم یک بزرگسال است لذا باید بتوان محتوای متناسب با زبان و میزان درک مفاهیم قرآن برای مخاطب تدارک دید، به‌ویژه در تهیه محتوا برای آموزش قرآن کریم به کودکان باید دقت داشت که به‌دور از زبان دشوار و غیر قابل فهم و نشان‌دهنده زیبایی‌ها و لطافت قرآن باشد تا کودک بتواند ارتباط برقرار کند.

این مدرس حوزه و دانشگاه در استان با ذکر اینکه سیره اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) از قرآن جدا نیست، افزود: از این گنجینه ارزشمند می‌توان برای ارتباط دادن کوکان به قرآن کریم بهره گرفت، فرزندان ما هنوز نمی‌دانند سیره اهل‌بیت(ع) در شیوه رفتار با کودکان و آموزش قرآن به آنان چگونه بود. در صدر اسلام، هر گاه افرادی در جنگ اسیر می‌شد اگر می‌توانست دانشی به مسلمانان بیاموزد، آزاد می‌شد، پیداست که تحمیل سختگیری در ارائه آموزش به مخاطب مد نظر اسلام نیست.

صغیرا ترویج و تبیین مفاهیم قرآن را در گرو ترویج سیره رفتاری و عملی اهل‌بیت(ع) دانست و توضیح داد: به تصریح آیه وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ (نحل/۴۴)، قرآن جهت بیان و تبیین برای مردم به پیامبر(ص) نازل شد و تبیین قرآن کریم بدون اتکا به سیره پیامبر و اهل‌بیت(ع) فی‌نفسه نمی‌تواند ثمربخش باشد چرا که آن بزرگواران مصادیق عملی قرآن و سبک زندگی قرآنی هستند و کلام و سخنان آنان چیزی جز کلام خداوند در قرآن نیست.

این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به گلایه‌مندی پیامبر(ص) در روز قیامت از امتشان که قرآن را مهجور داشتند، گفت: مهجوریت قرآن کریم آن است که در مناسبت‌ها و زمان‌های خاص مثلاً برای تبرک و تیمم از زیر آن رد شویم و یا برای شادی روح اموات آن‌را تلاوت کنیم و از قرآن جز به الفاظ و ظاهر آن بسنده نکنیم؛ برای رفع مهجوریت قرآن باید این کتاب آسمانی را همراه و همپای خاندان عصمت و طهارت(ع) قرار دهیم و این فرهنگ در دانشگاه‌ها و حوزه‌ها باید نهادینه شود.

مهجوریت پژوهش‌های قرآنی در دانشگاه

صغیرا مهجوریت قرآن در دانشگاه در حوزه‌های پژوهشی را یادآور شد و گفت: اساتید و پژوهشگران و گروه‌های پژوهشی، گروه علوم قرآن و حدیث و معارف اسلامی باید اهداف و چشم‌اندازهای پژوهشی خود را با محوریت قرآن کریم تعریف و تعیین کنند و امروز بندرت شاهد این اتفاق در دانشگاه‌ها هستیم. دانشگاه باید مولفه‌های تشویقی خوبی برای پژوهش‌های قرآنی دانشگاهیان داشته باشد، چه خوب است که دانشگاه در کنار حمایت و تشویق پژوهش‌‌ها و طرح‌های تحقیقاتی در حوزه‌های گوناگون، طرح‌های پژوهشی قرآنی را نیز به‌صورت قانونی و اصول‌مند حمایت و مسیر را برای پژوهشگران این حوزه هموار کند.

وی با تأکید بر اینکه قرآن کریم در تمام امور پیشوا و راهبر ماست، بیان کرد: دانشگاهیان و پژوهشگران در هر امری از کلاس‌داری گرفته تا تعلیم و تربیت و تحصیل علم و غیره از قرآن کمک بگیرند؛ پژوهش‌های قرآنی دانشگاهیان و حوزویان پیونددهنده قرآن با عوام و خواص جامعه هستند. برای موفقیت در این مسیر، اساتید حوزه و دانشگاه و پژوهشگران بایدبه‌دور از کلیشه‌ها طرحی نو بیافرینند و راهکارهای جدید و امروزی ارائه دهند.