سوم آبان، روز جهانی هنرمند نامگذاری شده است. هنر از منظر ساختاری، قالبها و سبکهای مختلفی دارد که در تمام جهان تعاریف ثابت دارد اما از منظر محتوا بسته به هنرمند و باورها و جهانبینی و دین و و حتی جغرافیای زیستی وی، متغیر و متنوع است و گاه حتی آثار دو هنرمند در تعارض و تقابل اندیشه قرار میگیرند.
در خصوص این مناسبت در ایکنا با رسول اولیازاده؛ هنرمند نقاش و عکاس گفتوگو کردهایم.
ایکنا – از شما به عنوان هنرمند انقلابی نام برده میشود که سالهاست در این رابطه آثار متعددی خلق کردهاید. تعریف شما از هنرمند مسلمان ایرانی چیست؟
وقتی میخواهیم درباره هنرمند حرف بزنیم ابتدا باید با ساحت هنر آشنا باشیم تا در ادامه بتوانیم ارزیابی کنیم هنر از دیدگاه اسلامی چیست. در شرایط حال به دلیل نبود یک چارچوب مشخص عنوانهایی وارد هنر شدهاند که نمیشود از آن به عنوان هنر ارزشمند یا فاخر نام برد. بهترین تعریف از هنر همانی است که حضرت امام(ره) بیان کردهاند. بنیانگذار انقلاب میفرمایند؛ هنر، دمیدن روح تعهد در انسان است. با توجه به تعریفی که امام(ره) از هنر بیان فرمودهاند باید متر و اندازه را تاثیرگذاری هنر در نظر گرفت.
ایکنا – هنری که تعهد دارد آیا قادر است جریانسازی فرهنگی در جامعه ایجاد کند یا اینکه صرفاً چنین آثاری کارهای شخصی هنرمند هستند؟
هنرمند کار فرهنگی انجام میدهد. فرهنگ نیز وظیفه انسانسازی را بر عهده دارد پس وقتی به واسطه هنر کاری فرهنگی انجام میدهیم در حقیقت در حال انجام کار فرهنگی هستیم. در چنین شرایطی طبیعی است آثاری که از طریق اقدامات فرهنگی انجام میشود جریانسازی و به نوعی برای جامعه کارکرد تربیتی داشته باشد.
ایکنا – هنرمندی که ویژگی مسلمان بودن را با خود یدک میکشد کارهایش دارای چه ویژگیهایی است؟
این امر بستگی دارد به اینکه در چه شاخه هنری میخواهیم این موضوع را بررسی کنیم اما یک نکته مهم وجود دارد انهم اینکه صرفاً کارهای مذهبی آثاری نیستند که هنرمند مسلمان آنها را خلق میکند. درحقیقت در هنر نقاشی صرف تولید کارهای فاخر در این رشته از هنر کارهایی نیستند که در آنها از رنگهای (سبز یا فیروزهای) استفاده شود که صرفا الگوهای مذهبی را در ذهن تداعی کند.
سال 69 نقاشیای کار کردم که از رنگ آبی و بنفش در آن استفاده شده است. در این کار آسمانی ابری را میبینیم که در آن کوبه در قرار دارد. این کار به همراهی تعداد آثاری دیگر در حسینیه امام خمینی به نمایش درآمد و مقام معظم رهبری از آن بازدید کرد. ایشان وقتی مقابل این اثر قرار گرفت از من پرسید منظور از این نقاشی چیست؟ جواب دادم؛ گفت پیغمبر(ص) که چون کوبی دری. رهبری ادامه دادند؛ عاقبت زان در برون آید سری.
این کار شکلی امپرسیونیستی دارد اما محتوای آن سورئالیستی است چون در آسمان که کوبه دری وجود ندارد. با این توضیح تاکید میکنم مهم نیست با چه زبان و تکنیکی در حال خلق اثر هستید بلکه آنچه اهمیت دارد پیامی است که منتقل میشود.
ایکنا – در شرایط فعلی برای اعتلای هنر متعهد آیا هنرمند است که نقش اصلی را ایفا میکند یا اینکه دولتمردان هستند که در این عرصه ایفاگر نقش اصلی هستند؟
اگر قرار بود دولتمردان نقش خود را در هنر به خوبی ایفا کنند باید تا به امروز این کار را انجام داده بودند برای همین نیاز است در بین مسئولان فرهنگی یک خانه تکانی اساسی صورت گیرد. درضمن باید مسئولیت هنر را به خود هنرمندان واگذار کرد. ما مرکزی تحت عنوان هنرمندان پیشکسوت داریم که هر یک از اعضای آن بیش از 50 سال سابقه هنری دارند. این دقیقاً برخلاف برخی معاونهای هنری است که حتی برای سادهترین کارها اختیارات لازم را ندارند.
بگذارید یکی از کارهایم را مثال بزنم. شش سال پیش عکسی با عنوان حجاب گرفتم که از آن میتوانست مجموعه عکس تولید شود اما هر جا که این طرح را برای حمایت ارائه کردم هیچکس از آن حمایت نکرد! این قبیل بیتوجهیها در حالی است که حجاب یکی از مفاهیم ویژه و اصلی جامعه است ولی به دلیل عدم حمایت از کارهایی با محوریت حجاب امروز شاهدیم چه مسائلی برای جامعه پیش آمده است.
کمکاری ما در حالیست که دشمن به قدرت در حال کار فرهنگی است. در این رابطه از عکسی نام میبرم که در شبکه معاند از آن استفاده میشود. در عکس مورد نظر سه زن بدون حجاب هستند که در پشت سر آنها تصویری از برج آزادی قرار دارد. این عکس یک کار هدفمند است که اساس حجاب را نشانه گرفته است اما متاسفانه مسئولان فرهنگی در خواب غفلت فرو رفتهاند و کاری در این رابطه انجام نمیدهند.
انتهای پیام