وقتی دارالقرآن تنها ثروت اصلی منطقه محروم می‌شود
منطقه «شکاره سه» در شهرستان کارون، یکی از مناطق محروم استان است که شغل غالب ساکنان آن، آزاد و درآمد خانواده‌ها پایین است، اما ثروت اصلی «شکاره سه» جوانان بلندهمت و سرمایه‌اش کودکان و نوجوانان مستعد و علاقه‌مند به یادگیری قرآن و ادب قرآنی است.
دارالقرآن باب‌الحوائج در منطقه «شکاره سه» یکی از مناطق شهرستان کارون و در طبقه بالای مسجد موسی الکاظم(ع) قرار دارد. منطقه شکاره سه یا ناصرآباد، جمعیتی بالغ بر 800 خانوار دارد و شغل غالب ساکنان منطقه آزاد و درآمد خانواده‌ها پایین است، اما ثروت اصلی «شکاره سه» جوانان بلندهمت و سرمایه‌اش کودکان و نوجوانان مستعد و علاقه‌مند به یادگیری قرآن و ادب قرآنی است.
ایکنای خوزستان، در یک فرصت مغتنم مهمان این دارالقرآن شد. متن زیر حاصل گفت‌وگو با مدیر، مربیان دارالقرآن باب‌الحوائج، بانی مسجد و برخی از قرآن‌آموزان است که تقدیم مخاطبان می‌شود:
سیدناصر حیدری، مدیر دارالقرآن باب‌الحوائج شکاره سه به خبرنگار ایکنا، گفت: این مرکز سال گذشته همزمان با عید مبعث افتتاح شد و زیر نظر دارالقرآن سازمان تبلیغات اسلامی فعالیت می‌کند و در حال حاضر 60 نفر قرآن‌آموز دارد.
خدا را شاکریم که بعد از کشف موهبت‌های قرآنی این منطقه توانستیم دارالقرآنی برای آموزش تخصصی قرآنی افتتاح کنیم. سال گذشته در همین ایام، این مکان مبارک با حضور استادان قرآنی استان افتتاح شد. با گذشت مدت زمان کمی از فعالیت، نتایج خوبی به دست آمد و در مسابقات دانش‌آموزی شهرستان کارون در رشته ترتیل، سیدجبار حسینی از بچه‌های این دارالقرآن رتبه اول را کسب کرد. در رشته صوت و لحن نیز سیدعباس اسدی صاحب رتبه شد و احمد دغاغله از دیگر قرآن‌آموزان همین دارالقرآن رتبه اول رشته مداحی شهرستان کارون را کسب کرد. از دیگر ثمرات این دارالقرآن آغاز دوره حفظ قرآن بود. برخی از بچه‌ها موفق به حفظ اجزاء قرآن شدند و این موفقیت‌ها به ما دلگرمی می‌داد که کار را ادامه دهیم.
مربیان ما چهار نفر از جوانان و نوجوانان شهر اهواز هستند که از مناطق مختلف برای تدریس به منطقه شکاره می‌آیند؛ مهدی هویزه‌نژاد، صاحب رتبه اول مسابقات دانش‌آموزی کشور و حافظ 4 جزء قرآن، علی جاسم‌زاده صاحب رتبه‌های قرآنی، علی حزابیان از چهره‌های قرآنی در رشته‌های سرود و اذان است و احمد کعبی از دیگر قاریان استان نیز از مربیان دارالقرآن است.
فعالیت‌های دارالقرآن باب‌الحوائج در مرحله اول شامل آموزش روخوانی و روانخوانی و پس از آن تجوید و در مرحله سوم آموزش صوت و لحن و در مرحله چهارم حفظ قرآن است. برخی برنامه‌های دارالقرآن فصلی است؛ از جمله جزءخوانی قرآن کریم در ماه رمضان که علاوه بر ختم در مسجد، جلسات خانگی نیز برگزار می‌کنیم. این جلسات خانگی نتایج بسیار خوبی برای دارالقرآن داشت از جمله برقراری ارتباط و تعامل مستقیم با مردم و برطرف شدن سؤالات دینی و شرعی آنها. این مسئله باعث شد دارالقرآن بیشتر در منطقه شناخته شود و والدین فرزندان خود را با اطمینان بیشتری به دارالقرآن بفرستند.
در کلاس روخوانی، قرآن‌آموزان از مقطع سنی دوم دبستان تا دهم هستند. قرآن‌آموزان تازه‌وارد در زمینه روخوانی، روانخوانی و فصاحت آموزش می‌بینند و افرادی که با روخوانی و روانخوانی آشنایی دارند در کلاس تجوید شرکت می‌کنند و برای بچه‌های مستعد، جلسات صوت و لحن با تدریس تخصصی آقای هویزه‌نژاد انجام می‌شود.
مدرس جلسات روخوانی و روانخوانی علی جاسم‌زاده و مدرس تجوید، علی حزابیان است. مداحی و اذان نیز جزو آموزش‌های دارالقرآن است. یکی از کارهایی که در دارالقرآن انجام می‌دهیم، شناسایی بچه‌های مستعد و فرستادن آنها برای شرکت در دوره‌های تخصصی حفظ قرآن است. قرآن‌آموزان در دوره‌های شبانه‌روزی 50 روزه، حافظ سه جزء قرآن می‌شوند. بعد از اتمام دوره حفظ، تثبیت حفظ و ادامه آن را ادامه می‌دهیم. در حال حاضر 7 حافظ از 2 تا 7 جزء داریم.
در مسجد کرسی تلاوت و محافل قرآنی برگزار می‌کنیم. این کرسی‌های تلاوت با جمعیت فراوان تقریباً هر دو ماه یکبار برگزار می‌شود. آموزش قرآن در این مجموعه با لحاظ نکات تربیتی انجام می‌شود و شیوه کار با کودکان و نوجوانان را به مربیان خود آموزش دهیم. برنامه دارالقرآن صرفاً آموزش روخوانی و روانخوانی و حفظ نیست، شیوه رفتار بچه‌ها برای ما مهم است.
گاهی مربیان، جلسات آموزشی خود را در منازل قرآن‌آموزان برگزار می‌کنند. هدف این کار برقراری ارتباط با خانواده‌ها و جلب اعتماد و اطمینان خانواده‌ها است. این باعث شده است که خانواده‌ها به نقش تربیتی دارالقرآن پی ببرند و به آن اعتماد کنند.
هدف اصلی راه‌اندازی دارالقرآن ترویج فرهنگ قرآن و اهل‌بیت(ع) است. امام علی(ع) فرمودند: «اللَّهَ اللَّهَ فِي الْقُرْآنِ لَا يَسْبِقُكُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَيْرُكُمْ» امام توصیه می‌کنند کسی در عمل به قرآن کریم از شما سبقت نگیرد. عمل به قرآن بدون مقدمات آن مانند روخوانی و تدبر و تفکر امکان ندارد. این فعالیت‌ها را زمینه‌ای برای عمل به قرآن می‌دانیم و تلاش می‌کنیم فرهنگ و اخلاق قرآن را در منطقه گسترش دهیم.
انس کودکان با قرآن
مهدی حویزه‌نژاد، مدرس جلسه تخصصی صوت و لحن دارالقرآن است. او که بیست سال دارد و دانشجو است، از اهمیت یادگیری قرآن گفت: رسول اکرم(ص) می‌فرمایند: «خَيرُكُم من تعلَّمَ القرآنَ وعلَّمَهُ». کلمه «خَيرُكُم» معنای وسیعی دارد. پیامبر اکرم(ص) از کل امت خود افراد برگزیده را این‌گونه انتخاب می‌کنند؛ بهترین افراد امت من کسانی هستند که قرآن را یاد بگیرد و به دیگران هم آموزش بدهد. خدا به ما توفیق داد در این زمینه فعالیت کنیم و در مناطق محرومی مانند این منطقه قرآن را آموزش دهیم و کمک کنیم بچه‌ها از سنین کودکی با قرآن انس بگیرند.
پیامبر اکرم(ص) همچنین می‌فرمایند: «مَنْ قَرَاَ الْقُرآنَ وَ هُوَ شابٌّ مُؤمِنٌ اِخْتَلَطَ الْقُرآنُ بِلَحْمِهِ وَ دَمِهِ» این حدیث نبوی می‌فرماید فردی که از کودکی قرآن را بیاموزد، قرآن با گوشت و خون او آمیخته می‌شود و به تعبیری خود، تبدیل به قرآن می‌شود، چون قرآن با وجود او عجین شده است. خیلی مهم است که سنین جذب ما به این دارالقرآن از مقطع ابتدایی است. در این دارالقرآن، علاوه بر تدریس قرآن، جلسات آموزشی و تربیتی ویژه مربیان برگزار می‌شود. جلسات ما خالی از نور اهل‌بیت(ع) نیست. تلاش ما در این جلسات این است که شاکله تدریس قرآن را از معلم قرآن که خود پیامبر(ص) هستند یاد بگیریم. شیوه کار را، خود پیامبر(ص) به ما یاد می‌دهند.
در این مرکز علاوه بر کلاس‌های تخصصی و تربیتی، برنامه‌های تفریحی نیز برای قرآن‌آموزان در نظر گرفته‌ایم. برنامه‌های ورزشی و اردویی به منظور ایجاد نشاط در قرآن‌آموزان طراحی شده است. بچه‌ها در سنین کودکی نیاز به بازی دارند. در هر بازی بچه‌ها قبل از بازی قرائت قرآن انجام می‌دهند.
قرآن‌آموزان در دریافت مطلب بی‌نظیر هستند
علی حزابیان، مربی تجوید دارالقرآن است. هجده سال دارد و محصل است. او درباره استعداد کودکان و نوجوانان این منطقه گفت: بچه‌های این منطقه استعداد خوبی دارند. مدرس مقطع پنجم هستم. آغاز تدریس با روخوانی و تجوید است. بچه‌ها از نظر گیرایی و دریافت مطلب و سکوت در حین تدریس بی‌نظیر هستند.
با توجه به قدرت دریافت و استعداد و پشتکار بچه‌ها، وقتی مطلبی را تدریس می‌کنم نیازی به مرور ندارند. این یک موهبت است که در عرض یک مدت کوتاه، بچه‌ها توانایی روخوانی و تجوید قرآن را پیدا می‌کنند. چون این منطقه عرب‌نشین است؛ آشنایی به زبان عربی کمک بسیاری به آموزش زودهنگام قرآن کرده است.
با وجود فعالیت دارالقرآن، هنوز این منطقه نیازمند مربیان و قاریان بیشتری است. ساکن روستایی به نام قلعه‌چنان هستم و هفته‌ای دو بار برای تدریس به منطقه شکاره می‌آیم. بچه‌های منطقه خیلی زود نکات آموزشی را یاد می‌گیرند و این ظرفیت در آنها هست که خودشان مربی شوند و این می‌تواند یکی از اهداف دارالقرآن باشد.
استعدادهایی که ناشناخته مانده است
علی جاسم‌زاده، مربی روخوانی و روانخوانی قرآن کریم است. هجده ساله و دانش‌آموز است. این مربی درباره حضورش در دارالقرآن باب الحوائج گفت: خدا را بر این موفقیت و نعمت شکر می‌کنم که در حال خدمت به کودکان و افراد مستعد منطقه هستم. استعداد این بچه‌ها هنوز در جامعه کشف و شناخته نشده است. طبعاً می‌دانیم کوت‌عبدالله یک منطقه محروم است، با وجود این از استعدادهای فراوانی برخوردار است، اما این استعدادها هنوز شناسایی نشده و کسی دست آنها را نگرفته است. ما با تمام وجود تلاش می‌کنیم بچه‌های مستعد را بشناسیم و به آنها کمک کنیم که در آینده به افراد موفقی تبدیل شوند.
ما افراد بسیاری داریم که به جهت اینکه کسی دست آنها را نگرفت، راه خود را گم کردند و آینده آنها تباه شد. آرزو می‌کنم مسئولان در این عرصه به ما کمک کنند تا این دارالقرآن بتواند این کودکان و نوجوانان را در مسیر قرآن و محبت اهل‌بیت(ع) به شکوفایی برساند.
ساخت مسجد با درآمد شخصی
سیدناجی حیدری، مؤسس مسجد موسی الکاظم(ع) نیز در جمع مربیان دارالقرآن حضور پیدا کرد. او که احترام بسیاری بین قرآن آموزان دارد، با دلسوزی خاصی از نیازهای این منطقه و دارالقرآن گفت: از سال 66 از سوسنگرد به اهواز آمدم. در نیروگاه رامین شاغل هستم. با درآمد شخصی خود شروع به ساختن این مسجد کردم و یازده سال طول کشید تا این مسجد به شکل امروزی درآمد. بسیاری از مسئولان به اینجا آمدند اما کمکی نکردند. چون دیدم منطقه محروم است و خبری از جلسه قرآنی و برنامه مذهبی در منطقه نیست، این مسجد را ساختم. در این مدت کمک مهمی از طرف مسئولان به این منطقه و مسجد نشده است.
کارهای این چنینی نیاز به حمایت دارند تا به ثمر بشیند و این جوانان محروم نشوند؛ نسل جدید تجهیزات بیشتر مطالبه می‌کند ما به تنهایی نمی‌توانیم با حقوقی که می‌گیریم این نیازها را تأمین کنیم.
علی مراحم‌زاده، مسئول فرهنگی دارالقرآن نیز گفت: اینجا منطقه بسیار محرومی است. مربیانی که اینجا زحمت می‌کشند سنی ندارند. این افراد تلاش زیادی برای این منطقه کرده‌اند و بیشتر هزینه‌ها را از جیب خود تأمین می‌کنند.
دارالقرآن در منطقه ما امر مهمی است. این منطقه یکی از مناطقی است که مورد توجه هجمه‌های دشمن است و تنها جایی که برای بچه‌ها برنامه دارد و آنها را تشویق می‌کنیم دارالقرآن است. مربیان این دارالقرآن خیلی تلاش می‌کنند و هیچ کس متوجه این تلاش‌ها نیست.
حیدری، مدیر دارالقرآن در پایان سخنان مربیان درباره استعداد قرآن آموزان این منطقه گفت: استعداد بچه‌های این منطقه به نحوی است که بعد از یک مدت کوتاه آموزش و تمرین، ما شاهد کسب رتبه آنها در مسابقات شهرستان شدیم. این وظیفه ما را دوچندان می‌کند که با همت و تلاش بیشتری کار کنیم. آموزش قرآن اینجا زود به ثمر می‌نشیند. نکته دوم این است که با توجه به اینکه روش سنتی آموزش قرآن برای بچه‌ها جذابیت ندارد تصمیم گرفتیم در کنار آموزش، برنامه‌های مستمر ورزشی، تفریحی و اردویی برای آنها داشته باشیم و این برنامه‌ها را جدی دنبال می‌کنیم به طوری که تیم فوتبال قرآن‌آموزان ما در شهرستان مقام آوردند. در تدریس هم از تجهیزات روز آموزش استفاده می‌کنیم که جذابیت کافی برای قرآن‌آموزان داشته باشد.
با وجود اهتمام بالای مربیان و اشتیاق قرآن‌آموزان برای یادگیری، این دارالقرآن کمبودهایی دارد. اهالی منطقه از نظر مالی در سطح بالایی قرار ندارند و غالباً کار آزاد دارند، از این رو تصمیم گرفتیم هیچ هزینه‌ای بابت آموزش‌ها از بچه‌ها نگیریم. این امر باعث شده با مشکلات مالی روبه‌رو شویم. مربیان ما از مناطق دیگر برای آموزش به دارالقرآن می‌آیند و هزینه رفت و آمد آنها به عهده خودشان است و کاملاً جهادی کار می‌کنند. برای تشویق بچه‌ها و جایزه دادن به آنها هم از جیب هزینه می‌کنند. هدیه دادن به کودک و نوجوان عامل مشوق مهمی است و این برای دارالقرآن مشکل‌ساز شده است. ازنظر مکانی، دارالقرآن مجهز است، اما راه‌پله آن خطرناک است.
اگر می‌توانستیم این راه‌پله را ایمن‌سازی کنیم، برنامه‌های گسترده‌ای در منطقه اجرا می‌کردیم. در حین بالا آمدن بچه‌ها، مربیان در مسیر آنها روی راه‌پله می‌ایستند تا مراقب آنها باشند و خدایی نکرده اتفاقی نیفتد. دلهره داریم که اتفاقی برای بچه‌ها بیفتد و این یک مشکل جدی برای دارالقرآن است؛ به خاطر همین هر کلاس ما فقط دو روز در هفته برگزار می‌شود. با توجه به اینکه آموزش ما کاملاً رایگان است در هزینه‌هایی مثل تعمیر کولر یا تهیه تجهیزات دیگر به مشکل برمی‌خوریم.
در این منطقه 800 خانوار زندگی می‌کند و 4 هزار نفر در آن ساکن هستند. مسجد موسی الکاظم(ع) تنها مسجدی است که در این منطقه فعالیت می‌کند. دو مسجد دیگر هم داریم اما امام جماعت هم ندارند. در کنار تدریس قرآن، برنامه‌های کمک درسی هم برای دانش‌آموزان داریم و موفقیت تحصیلی قرآن‌آموزان برای ما مهم است.
امیدواریم به این منطقه محروم نگاه ویژه‌ای بشود، چون این دارالقرآن تنها شمع روشن این منطقه است. اگر فضای ما به لحاظ راه‌پله مناسب بود، شرایط حضور بانوان نیز فراهم می‌شد. در این منطقه بانوان مربی داریم که آمادگی تدریس قرآن را دارند اما جایی برای آموزش ندارند.
حویزه‌نژاد نیز در سخن پایانی خود گفت: از ایکنا تشکر می‌کنم که واقعاً صدای قاریان استان را به گوش مردم می‌رساند. این خبرگزاری باعث شده است که قاریان بدانند جایی هست که صدای آنها شنیده می‌شود. درالقرآن علاوه بر مشکل مالی، مشکل تبلیغی نیز دارد. اگر مردم با فعالیت‌های دارالقرآن آشنا شوند ممکن است بسیاری از خیرین علاقه‌مند باشند به کار قرآنی کمک کنند.
آرزوی کسب رتبه اول در مسابقات بین‌المللی
صحبت با مدیر و مربیان و مسئولان دارالقرآن تمام شده است. بین قرآن‌آموزان می‌رویم. یکی از بچه‌ها که خود را سیدجبار حسینی معرفی می‌کند، گفت: در سال 1400 در رشته ترتیل مسابقات دانش‌آموزی در شهرستان اول شدم. دارالقرآن خیلی به من کمک کرده است. قبل از این هم قرآن می‌خواندم، اما اشکالات بسیاری داشتم، با آمدن به این دارالقرآن اشکالات تجویدیم برطرف شد و در زمینه صوت هم پیشرفت کردم. آقای حویزه‌نژاد استادم است که تخصصی با ما کار می‌کند. آرزو دارم رتبه اول در مسابقات بین‌المللی کسب کنم.
محمدامین حسین‌پور، قران‌آموز دیگری است که به ایکنا گفت: در رشته صوت و لحن کار می‌کنم و حافظ دو جزءقرآن هستم. تجوید و صوتم خیلی بهتر از قبل شده است، قبل از این هم استعداد داشتم اما کسی نبود که به من کمک کند.
عباس اسدی قرآن‌آموز دیگر دارالقرآن باب‌الحوائج گفت: یک سال است که صوت و لحن کار می‌کنم. رتبه اول شهرستان کارون را در رشته تحقیق کسب کردم و حافظ دو جزء قرآن هستم. این دارالقرآن در زمینه تجوید و صوت و حفظ کمک زیادی به من کرد. آرزو دارم حافظ کل قرآن و قاری بین‌المللی بشوم.
انتهای پیام
