کدام آیات قرآن درباره ملت ایران نازل شده است؟

به گزارش ایکنا، نشست «ایرانیان و انقلاب اسلامی در تراث دینی و رسالت عالمان معاصر» 21 بهمن‌ماه با سخنرانی آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست، استاد حوزه علمیه در حسینیه صاحب الزمانی تهران برگزار شد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید:

در قرآن به صراحت نامی از ایران و انقلاب ایران نداریم ولی به اتفاق اهل حدیث حتی با نگاه سختگیرانه آیاتی داریم که به ملت ایران اشاره دارد و طبیعتاً نمی‌توان انقلاب اسلامی از آن جدا شود چون این انقلاب بخشی از ملت ایران است. زمخشری از مفسران معروف سنی در تفسیر کشاف در ذیل آیه 54 سوره مائده که می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد هر كس از شما از دين خود برگردد به زودى خدا گروهى [ديگر] را مى‌‏آورد كه آنان را دوست مى‌دارد و آنان [نيز] او را دوست دارند [اينان] با مؤمنان فروتن [و] بر كافران سرفرازند در راه خدا جهاد مى‌كنند و از سرزنش هيچ ملامتگرى نمى‏‌ترسند اين فضل خداست آن را به هر كه بخواهد مى‏‌دهد و خدا گشايشگر داناست»، نقل می‌کند از رسول خدا از این قوم سؤال شد، حضرت دستی به شانه سلمان زد و فرمود «سلمان و هم‌نوعان سلمان». بعد فرمودند اگر دین از زمین برچیده شود و به آسمان برود، مردانی از ایران آن را می‌گیرند و در معرض و دسترس قرار می‌دهند.

روایات کشاف را ابن حجر عسقلانی بررسی کرده است. او می‌گوید این روایت ذیل این آیه سند ندارد ولی این حدیث ذیل آیه 3 سوره جمعه آمده است و «هو متفق علیه»، یعنی روایت متفق علیه است. آیه 3 سوره جمعه می‌فرماید: «وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ؛ و [نيز بر جماعتهايى] ديگر از ايشان كه هنوز به آن‌ها نپيوسته‌اند و اوست ارجمند سنجيده‏ كار» بعد می‌گوید همین روایت را ترمذی ذیل آیه قتال هم آورده است. در قرآن چند آیه به آیه قتال معروف است، لذا شاید منظور ایشان آیه 5 سوره توبه باشد. نکته‌ای که می‌خواهم بگویم تعبیر ابن حجر است که اهل حدیث و فقه است و به سختگیری معروف است ولی می‌گوید این روایت متفق علیه است.

اگر خدای متعال به انسان نعمتی می‌دهد به همان میزان انسان را مؤاخذه می‌کند و مورد پرسش قرار می‌دهد. اگر من و شما در دوران انقلاب اسلامی قرار داریم، اگر چنین پشتوانه وحیانی برای ایران و ایرانی هست، قهراً رسالت‌هایی هم هست. من خیلی کوتاه به چند تا از مسئولیت‌هایی که در دوران معاصر داریم، اشاره می‌کنم.

رسالت‌های روحانیان در برابر نعمت انقلاب

یک رسالت، جهاد تبیین و تبلیغ دین است. انسان باید بتواند این کیمیا را بشناسد و به دیگران برساند. مرحوم عبدالنبی نوری، طلبه‌ای بود که به قم آمده و دچار فقر بود. ایشان دنبال این بود که به علم کیمیا دست پیدا کند. یک زمانی ایشان همراه گروهی عازم مشهد می‌شود. ایشان در راه نزد ملاهادی سبزواری می‌رود. ملاهادی سبزواری به ایشان می‌گوید کیمیا قرآن است، نه آنچه تو دنبال آن هستی. ما از کیمیاها داریم. همین دعای کمیل کیمیا است و هر کس به خدایی اعتقاد داشته باشد می‌تواند این دعا را بخواند و بهره ببرد.

کار دوم انتقال صحیح معارف دینی است. ما به یکسری مبلغ‌نما دچار هستیم که دین را یک نظام نمی‌فهمند. دین یک نظام است ولی برخی دین را در نظام نمی‌فهمند؛ یک چیزی مطالعه می‌کنند و نقل می‌کنند. حالا ممکن است این آدم یک مداح باشد، یک نظامی باشد یا یک طلبه سطح پایین. باید دین را در نظام فهمید و در نظام معرفی کرد و این رسالتی است که من و شما داریم.

مسئله سوم، امواج ضلال است. من و شما در چنین دوره‌ای قرار داریم که امواج ضلال فراوان است. یکی از آقایان مسئول فضای مجازی نقل می‌کرد اگر تهران را 4500 برابر بزرگ کنند و همه را کتابخانه کنند و مجموعه اطلاعات داخل اینترنت را داخل این کتابخانه بریزند، پر می‌شود. در اینها بحث‌های علمی هست، بحث فساد هست، خرافات هست، شبهه هست. جابر جعفی نزد امام باقر(ع) رسید و گفت امر فرج شما چه زمانی است؟ امام باقر(ع) پاسخ فرمودند هرگز! هرگز! فرج ما نمی‌رسد مگر اینکه غربال شوید، سپس غربال شوید، سپس غربال شوید: «مَتَى يَكُونُ فَرَجُكُمْ فَقَالَ هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ لاَ يَكُونُ فَرَجُنَا حَتَّى تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا». من نمی‌خواهم برای ظهور زمان تعیین کنم ولی نشانه‌هایی از این غربال در دوران ما هست.

کتاب‌سوزی مدرن!

مسئله دیگر تحمل مصائب است. این دین به آسانی دست من و شما نرسیده است. شخصی مثل حلبی به امام صادق(ع) گفت من می‌خواهم درس شما بیایم ولی کفش ندارم و باید پا برهنه بیایم، دین اینطوری به دست من و شما رسیده است. من و شما رسالت حفاظت از تراث داریم. یک زمان یک نفر می‌رفت یک کتابخانه از شیعه را آتش می‌زد، ولی امروز یک نفر یک جمله می‌گوید جوانان را نسبت به کل تشیع بی‌اعتقاد می‌کند.

من به آقای سروش هم گفتم شما تراث‌سوزی مدرن دارید. در این دوران تراث‌سوزی باید حافظ تراث باشیم. تراث ما مذهب است، قرآن است، کشور است، انقلاب است، ارزش‌های اصیل انقلاب است. باید اینها را حفاظت کرد ولی منطقی. برخی دفاع‌ها اگر نباشد، خیلی بهتر است. بعضی از رفتارها و دفاع‌ها ما را از وجود دشمن بی‌نیاز می‌کند. پس ما با این تراث ارزشمند مواجه هستیم و مسئولیت حفاظت از تراث داریم.