یادی از قرآنیانی که مسافر دیار باقی شدند + عکس

خیالِ خامی بیش نیست، اینکه می‌گویند خاک بخشنده است. اگر بخشنده بود، نمی‌گذاشت یادِ عزیزانی که آرزوها داشتند، با اولین هم‌آغوشی‌شان با خاکِ سرد فراموشمان شود و طبیعتِ زندگی پس از چند روز ما را کِشان‌کِشان به لبه پرتگاه روزمرگی‌ ببرد و رها کند. خاکی که عزیزانمان را گرفت تا ما دست‌بسته به مصاف یادها و خاطره‌ها برویم و با خود لحظاتی را که آمدند و رفتند مرور کنیم و بغضی سرزنش‌بار که چرا غافل بودیم از آنهایی که باید، به آنان توجه می‌کردیم و قدرشان را ندانستیم ...

بعد از اینکه عزیزی را از دست دادیم، وقتی به خودمان آمدیم و با حقیقت تلخ رخ به رخ شدیم و خاطرات از هر طرف هجوم ‌آورد تا ناگزیر دست به دامان خاک شویم و دهان در گوشش بگذاریم ... نجوایی آمیخته با بغض و حسرت را شروع کنیم ... «اینکه آغوشت را برایش باز کرده‌ای نورچشمی بوده‌ است برای کسانش، باشد که عزیزش بداری» و ادامه دهیم «این دلبری که در بر گرفته‌ای را گرامی بدار و... برایش تکه‌ای از بهشت باش تا آن‌گاه که درون تو آرمیده‌اند و...» موقع خداحافظی با این نقل حسین پناهی آرام می‌گیریم که «فقط مرگ است که به تساوی قسمت کرده‌اند»، اما آنچه که ما را آرام می‌کند، عبارت انا لله و انا الیه راجعون است.

به گزارش ایکنا، در بین تمامی مسافران دیار ابدی برخی جزو فعالان قرآنی بودند که روزهای امسال را برای این سفر بی‌پایان انتخاب کردند و به سمت سرای باقی شتافتند. مسافرانی که در این گزارش تلاش شده است تا یاد و خاطره‌ آنها در روزهای پایان سال زنده شود.

در اولین روزهای سال 1401 خبر درگذشت آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری (۱۳۲۵ش-۱۴۰۱ش)، تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و از مفسران قرآن کریم، منتشر شد. او بامداد سه‌‌شنبه دوم فروردین ۱۴۰۱ در ۷۵ سالگی دعوت حق را لبیک گفت و به دیار باقی شتافت. مراسم تشییع پیکر این مفسر قرآن کریم چهارم فروردین‌ از میدان حضرت عبدالعظیم(ع) به سمت حرم مطهر برگزار ‌شد.

آیت‌الله ری‌شهری، حدیث‌پژوه، نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان و بنیان‌گذار و رئیس دانشگاه قرآن و حدیث بود. میزان الحکمه معروف‌ترین اثر اوست و کتاب‌های متعددی با تکیه بر احادیث شیعه نگاشت. چند مجموعه مانند دانشنامه امیرالمومنین(ع)، دانشنامه امام حسین(ع)، دانشنامه امام مهدی و دانشنامه قرآن و حدیث نیز زیر نظر او تألیف شده است.

او پس از پایان تحصیلات ابتدایى، درسال ۱۳۳۹، وارد حوزه علمیه شهرری (مدرسه برهان) شد و در سال ۱۳۴۰، براى ادامه تحصیل به قم رفت و در مدرسه گلپایگانی که زیر نظر سیدمحمد بهشتی و ربانی شیرازی بود، دروس حوزوی را پیش گرفت. دروس خارج فقه و اصول را در سال ۱۳۴۷ ش در قم آغاز کرد و حدود ۱۸سال در حوزه‌های علمیه ری، قم، نجف و مشهد مشغول تحصیل بود. او قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، دوبار توسط ساواک دستگیر و زندانی می‌شود.

آیت‌الله محمدعلی ناصری دولت‌آبادی، در سال ۱۳۰۹ در اصفهان چشم به جهان گشود. او تحصیلات خود را ابتدا در دولت‌آباد آغاز کرد و سپس در حوزه علمیه اصفهان ادامه داد. در چهارده سالگی با مهاجرت پدرش به نجف اشرف راهی نجف شد. بعد از سه سال، پس از برگشت پدر به ایران، او همچنان به ادامه تحصیل در نجف پرداخت و وارد مدرسه صدر شد. آیت‌الله ناصری از محضر علمایی چون آیات محمد کوفی، سیدمحمد کشمیری، شیخ عباس قوچانی، سیدهاشم حداد، سیدجمال‌الدین گلپایگانی به همراه شخصیت‌های عرفانی و اخلاقی چون علامه طباطبایی، محمداسماعیل دولابی بهره برد.

آیت‌الله ناصری گذشته از مجالس تدریس فقه و اصول و تفسیر قرآنی که ساليانی دراز در حوزه علمیه این شهر اقامه کرد و به تربیت نفوس مستعد همت گماشت و به همراه جلسات درس اخلاق ایشان که در مدارس علمیه این شهر برگزار می‌شد، نماز جماعت و مجالس وعظ و سخنرانی ایشان در مسجد کمرزرین اصفهان برقرار بود.

سیدحسین هاشمی، مدیر مهد قرآن مینودشت، هشتم فروردین پس از تحمل بیش از یک ماه بیماری ناشی از عفونت روده و ریه، که از آثار حضور یکساله او در جبهه‌های دفاع مقدس بود، به دیار باقی شتافت. او بیش از ۴۰۰ حافظ چند جزء قرآن را آموزش داد و به کمک دیگر خیّران به افراد بی‌بضاعت کمک‌ کرد.

هاشمی علاوه بر مسئولیت موسسه مهدقرآن مینودشت در تشکیل هیئت مذهبی و فرهنگی با عنوان اباصالح(ع) و برپایی محافل انس با قرآن فعال بود. او متولد سال ۱۳۳۰ بود.

آیت‌الله سیدعبدالله فاطمی‌نیا، استاد اخلاق، بامداد دوشنبه ۲۶ اردیبهشت، بعد از یک دوره بیماری، در ۷۶ سالگی دار فانی را وداع گفت. آیت‌الله عبدالله فاطمی‌نیا (متولد ۱۳۲۵ در تبریز) خطیب، استاد اخلاق، صاحب‌نظر در زمینه تاریخ اسلامی و کتاب‌شناس چهره شناخته‌شده‌ای برای مخاطبان از طریق سخنرانی در منابر و برنامه‌های صداوسیماست.

سیدعبدالله فاطمی‌نیا تحصیل علوم دینی را نزد پدرش آغاز کرد و سپس نزدیک ۳۰ سال نزد آیت‌الله مصطفوی تبریزی، از شاگردان آیت‌الله سیدعلی قاضی، به تربیت اخلاقی و عرفان عملی پرداخت. به همین دلیل او را در عرفان با واسطه شاگرد آیت‌الله سیدعلی قاضی شمرده‌اند. وی شاگرد علامه طباطبایی، سیدمحمدحسن الهی طباطبایی، آیت‌الله بهجت، آیت‌الله سیدرضا بهاءالدینی و برخی دیگر از عالمان و عارفان شیعه بود.

«محمدحسین نظری» قاری و مبتهل لرستانی روز ۳۱ اردیبهشت‌ در ۴۰ سالگی و به دلیل ابتلا به بیماری سرطان در بیمارستان فیروزگر تهران دار فانی را وداع گفت.

این قاری جوان از اعضای گروه هم‌خوانی و مدیحه‌سرایی نور اهل بیت و نجم‌الهدی استان لرستان بود و علاوه بر آن به عنوان معلم، مدرس و داور مسابقات قرآن شناخته می‌شد. وی در مسابقات قرآن دانشجویان نیز صاحب رتبه بود.

محسن چینی‌فروشان، معلم قرآن، نخستین مدیر مهد قرآن استان تهران، رزمنده و جانباز دوران دفاع مقدس و از فعالان حسینیه سیّدها(واقع در بلوار قیام) از ،ن دست قرآنی‌هایی بود که فصل بهار را برای سفر به دیار ابدی انتخاب کرد. مراسم ختم این فعال قرآنی ۲۲ خرداد در مسجد حوری واقع در تهران، بلوار قیام برگزار ‌شد.

مرحوم چینی‌فروشان در دهه نخست تأسیس مؤسسه کشوری مهد قرآن (دهه ۷۰) به عنوان اولین مدیر مهد قرآن استان تهران بودند و در سنگر تعلیم، تعلم، تحقیق و پژوهش قرآن کریم، همواره عطرافشان رایحه دلپذیر آیات الهی بودند و در پرورش و شکوفایی حافظان قرآن نقش شایسته‌ای را ایفا کردند.

بهمن جاهی، مدیر مؤسسه بیت‌الزهرا(س) تهران، فعال قرآنی و از اعضای شورای مرکزی جمعیت قرآنی استان تهران شامگاه ۲۴ تیرماه پس از مدتی تحمل رنج بیماری، دعوت حق را لبیک گفت. مراسم تشییع و تدفین این خیر قرآنی ۲۶ تیر از مقابل بیت‌الزهرا(س) تهران انجام شد.

مرحوم جاهی متولد شبستر بود. او ۱۳ساله بود كه بعد از فوت پدر همراه با مادر به تهران آمد و در بازار تهران شاگرد مغازه شد و همواره مایل داشت که بخشی از درآمدش را صرف کارهای خیر کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا شهیدی‌پور ظهر یکشنبه، ۲۳ مرداد مصادف با ۱۶ محرم‌ ۱۴۴۳ هجری قمری جان به جان‌آفرین تسلیم کرد. او در سال ۱۳۳۷ در شهر مقدس قم به دنیا آمد و از سال ۱۳۵۲ حفظ قرآن را آغاز کرد و طی چهار سال موفق به حفظ کل قرآن شد.

خانواده او از خانواده‌های روحانی اصیل و در اصل زنجانی بودند. پدرش از فضلای مورد اطمینان و مورد وثوق دفتر مرحوم آیت‌الله العظمی گلپایگانی بود. او در مرحله بعد در مدارس حوزه علمیه به تدریس فنون قرائت قرآن پرداخت و در کنار آن در جلسات قرائت قرآن به تدریس قرائت و مفاهیم قرآن به جوانان مشغول شد.

محمد شجیعی از اساتید پیشکسوت مؤسسه دارالتحفیظ القرآن الکریم، پنجم شهریور در جلسه آموزشی خود در مسجد امام حسن مجتبی(ع) سه‌راه طالقانی (پیچ شمیران، معروف به مسجد آیت‌الله خوشوقت) بر اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفت.

استاد شجیعی سال‌ها در امر تربیت و پرورش علاقه‌مندان به قرآن کریم در حوزه مختلف صوت و لحن، ترجمه و مفاهیم به تربیت نسل قرآنی همت گماشت.

عبدالمجید مساحتی، مداح، قاری قرآن و مؤذن حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، که از قدیمی‌ترین مداحان و معلمان قرآن شهرری شناخته می‌شد، نیز دار فانی را وداع گفت. وی متولد اسفند ۱۳۰۳ بود و در کسوت معلمی قرآن و مداحی مشغول بود. پیکر این مداح، قاری قرآن و موذن حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) ۲۳ شهریور ۱۴۰۱ از میدان شهرری به سمت حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) تشییع و در جوار سیدالکریم به خاک سپرده شد.

مساحتی سال‌ها افتخار خادمی آستان حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) را داشت و بر فراز گلدسته‌های این حرم اذان می‌گفت. آن مرحوم مسئول خانه مداحان شهرری و از مبارزان انقلاب اسلامی در سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب بود.

موسی سعیدی از فعالان فرهنگی و قرآنی شهرستان شاهرود و استان سمنان، که طی سال‌های اخیر به عنوان مشاور طرح آموزشی-تربیتی اسوه فعالیت می‌کرد، از دیگر درگذشتگان تیر سال 1401 بود.

مرحوم سعیدی متولد سال ١٣٣۴ و دارای تحصیلات کارشناسی علوم تربیتی بود که در سوابق فعالیت‌هایش مؤسس و مشاور کانون فرهنگی تربیتی محیا در شاهرود، مدیرمسئول فصلنامه محیانامه، مشاور فرهنگی مدیر کل و کارشناس قرآن آموزش و پرورش مازندران، مشاور قائم مقام سازمان دانش‌آموزی کشور، مدیر دارالقرآن امام خمینی(ره) شاهرود و... به چشم می‌خورد. همچنین از پایه‌گذاران و مشاور طرح اسوه بود.

رحیم پارچه‌باف‌دولتی، مترجم قرآن و نهج‌البلاغه به زبان انگلیسی، معلم سابق زبان انگلیسی مدرسه نیکان و استاد بازنشسته دانشگاه کالج لندن درگذشت. این مترجم قرآن تحصیلات دانشگاهی و زبان انگلیسی را با سفر به هندوستان و انگلستان و شرکت در دوره‌های زبان انگلیسی دانشگاه کالج لندن و با کسب بالاترین رتبه‌ها فراگرفت و به مرحله استادی رسید.

او در سال‌های اخیر در مشهد به کار ترجمه نهج‌البلاغه به زبان انگلیسی و ویراستاری ترجمه قرآن اشتغال داشت. مرحوم پارچه‌باف‌دولتی که پیش از معلمی، کارگر کارگاه پارچه‌بافی و نقاش ساختمان بود، پس از گذراندن دوره‌های زبان‌آموزی به صورت خصوصی در مراکز و مساجد شهر زبان تدریس کرد و سپس به دعوت یکی از روحانیون، به ویژه مرحوم علامه کرباسچیان، تدوین‌کننده نخستین رساله توضیح‌المسائل و از بنیانگذاران مدرسه علوی و مدرسه نیکان، در مدرسه نیکان مشغول تدریس شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین علی محمدی آشنانی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، بر اثر عارضه قلبی دیدار حق را لبیک گفت. وی به عنوان استادیار این دانشگاه، سال‌ها به عنوان رئیس دانشکده علوم قرآنی تهران، در خدمت به ساحت مقدس قرآن کریم فعال بود.

دریافت نشان علمی شیخ بهایی در یازدهمین دوره انتخاب پایان نامه سال دانشجویی کشور در مقطع دکتری، کسب عنوان پژوهشگر برتر اعضای هیئت علمی دانشکده‌های علوم قرآنی سراسر کشور، کسب عنوان برتر در جشنواره پژوهش نهج‌البلاغه ویژه استادان و... بخشی از افتخارات این استاد قرآن بود.

احمد فیاض، از پیشکسوتان عرصه آموزش قرآن پس از عمری خدمت به آستان قرآن و اهل بیت(ع)، در ۹۴ سالگی دعوت حق را لبیک گفت. حاج احمد فیاض از پیشکسوتان عرصه آموزش قرآن و پیرغلام آستان حضرت سیدالشهداء(ع) در محله نازی‌آباد بود که شاگردان بسیاری پای درس ایشان رشد کرده‌اند.

وی از دوستان و همسنگران نزدیک شهید شیخ احمد کافی بود که در دوران ستمشاهی دانش‌آموزان بسیاری را پای منبر و درس آن خطیب توانمند رشد داد که برخی از آنها در دوران هشت سال دفاع مقدس به درجه رفیع شهادت نائل آمدند. مراسم تشییع پیکر مطهر این خادم بااخلاص آستان مقدس حضرت سیدالشهدا(ع) چهارشنبه ۳۰ آذر از مسجد الرسول(ص) نازی‌آباد به سمت باغ طوطی حرم مطهر حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) برگزار شد.

افشار تموک از پژوهشگران قرآنی و از اساتید طب سنتی در دانشگاه علوم پزشکی تهران و اردبیل بود، در سال ۹۵ بر اثر تصادف به کما رفته بود ۲۰ بهمن‌ دارفانی را وداع گفت.

سیری در قرآن‌پژوهی در چهار جلد، ترجمه و مفاهیم قرآن کریم، آموزش قرائت قرآن کریم، تجوید تخصصی و صوت و لحن، طب اسلامی، خانواده ایرانی تغذیه، نگاهی استراتژیک به سوره مبارکه مائده با محوریت امامت و ولایت از برجسته‌ترین تألیفات دکتر تموک در حوزه دینی و قرآنی بود. مراسم تشییع و تدفین محمدعلی لسانی‌ فشارکی، قرآن‌پژوه برجسته و استاد دانشگاه، ۲۷ بهمن با حضور جمع اندکی از بستگان، دوستان و شاگردانشان در قطعه نام‌آوران بهشت زهرای تهران برگزار شد.

استاد محمدعلی لسانی‌فشارکی که در میان پژوهشگران و محققان علوم و معارف قرآن و فعالان عرصه قرائت و تدبر در قرآن کریم چهره‌ای نام‌آشنا و تأثیرگذار بود و تألیفات متعددی در حوزه قرآن کریم دارد روز 27 بهمن‌ماه به دیار باقی شتافت تا جامعه دانشگاهی و قرآنی کشورمان را عزادار کند.

وی متولد ۱۳۳۲ در اصفهان و از نوادگان آیت‌الله العظمی محمدباقر فشارکی، دانش‌آموخته دکتری از دانشکده الهیات دانشگاه تهران در رشته علوم قرآن و حدیث بود. او بیش از ۳۰ سال سابقه در تدریس علوم قرآنی و ادبیات عرب داشت.

این قرآن‌پژوه فقید عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران و استاد دانشگاه آزاد (واحد علوم تحقیقات) و دانشکده علوم قرآنی شهرری بود و همچنین ایشان در مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی نیز عضویت داشت.

لسانی‌فشارکی، آثار بسیاری در قالب ترجمه و تألیف ارائه کرده بود که در اختیار دانشجویان و قرآن‌پژوهان قرار گرفته است. گفته می‌شود در دوران معاصر، توجه آکادمیک به علم سوره‌شناسی اولین بار از سوی محمد‌علی لسانی‌فشارکی استاد علوم قرآنی دانشگاه تربیت مدرس تهران، صورت گرفت. وی در ۱۳۷۹ توجه محققین حوزهه مطالعات قرآنی را به این علم طی دو سخنرانی درسی در دانشگاه امام صادق (ع) جلب کرد.

اسماعیل احمدی، مشاور وزیر ورزش اسفند امسال بود که به علت سانحه سقوط بالگرد در سفر به شهرستان بافت یزد به دیار باقی شناخت. او که بیشتر با فعالیت‌های جهادی، رسانه‌ای و خدمت‌رسانی برجسته شده بود، در عرصه قرآنی نیز فعالیت‌های اثرگذار اما کمتر شناخته‌شده‌ای داشت.

او در این عرصه به عنوان قاری قرآن شناخته می‌شد و فعالیت‌های خود در عرصه قرآنی را در سازمان بسیج دانشجویی آغاز کرد و طی آن سال‌ها همواره عضو اصلی ستاد اجرایی جشنواره قرآن و عترت بسیج دانشجویی بود.

اسماعیل احمدی را باید به عنوان طراح و پیشنهاددهنده برپایی مسابقات عترت دانشجویان سراسر کشور شناخت. در آن سال‌ها به واسطه پیشنهاد مرحوم اسماعیل احمدی، بخش عترت به مسابقات قرآن بسیج دانشجویی اضافه شد. همچنین یکی دیگر از طرح‌های این چهره قرآنی راه‌اندازی اولین اردوهای جهادی - قرآنی همراه با گروه جهادی «منتظران خورشید» بود که در اوایل دهه ۹۰ انجام شد. بعد از جریان‌سازی و رسانه‌ای شدن این فعالیت، مؤسسات و گروه‌های دیگر وارد امور جهادی - قرآنی شدند.

شیخ اسامه عبدالعظیم، استاد دانشگاه الازهر، که به ایجاد نظام آموزشی مبتنی بر عشق به قرآن کریم و حفظ آیات کتاب خدا تأکید داشت، مهر امسال دار فانی را وداع گفت. شیخ اسامه عبدالعظیم، متولد ۱۹۴۸ بود و در ۷۴ سالگی درگذشت. علت فوت او به طور رسمی اعلام نشده است.

وی دکترای اصول فقه از دانشکده الهیات الازهر داشت و پس از اتمام تحصیلات خود در این رشته به دانشکده فنی دانشگاه الازهر پیوست و در سال ۱۹۷۶ مدرک لیسانس مهندسی مکانیک را اخذ کرد.

شیخ یوسف القرضاوی، رئیس سابق اتحادیه جهانی علمای مسلمان و از حافظان کل قرآن کشور مصر، اوایل مهرماه درگذشت. یوسف عبدالله القرضاوی در سال ۱۹۲۶ در یکی از روستاهای حومه محله الکبرای استان غربی مصر در خانواده‌ای متدّین به دنیا آمد.

دو سال بیشتر نداشت که پدرش از دنیا رفت و عمویش سرپرستی او را برعهده گرفت. در پنج سالگی به منظور حفظ قرآن کریم به مکتب خانه‌اش فرستادند و در هفت سالگی برای تحصیلات جدید وارد دبستان شد. پیش از آنکه به ۱۰ سالگی برسد، حافظ کل قرآن کریم شد. در همان دوره کودکی به سبب آنکه قرآن را خوب تلاوت می‌کرد، اهالی روستا استاد یوسف صدایش می‌کردند.

آزیومردی آزرا، محقق برجسته اندونزیایی که نقشی برجسته در نوسازی آموزش عالی اسلامی در این کشور ایفا کرد و در سطح جهان به عنوان مروج گفت‌وگوی ادیان شناخته شده بود 27 شهریور 1401 در بیمارستانی در مالزی درگذشت.

آزرا که اخیراً به عنوان رئیس شورای مطبوعات اندونزی انتخاب شده بود، پس از یک حمله قلبی در پرواز به کوالالامپور در بیمارستان بستری شد. وی قرار بود در کنفرانس بین‌المللی تمدن اسلامی در جنوب شرق آسیا سخنرانی کند.

او در طول حیات خود، نه تنها به عنوان یک روشنفکر مسلمان که از ایده اسلام میانه‌رو دفاع می‌کرد، بلکه به خاطر سهمش در روزنامه‌نگاری اندونزی و دیدگاه‌هایش در مورد اسلام و دموکراسی، شهرت پیدا کرده بود.

شهرت پی‌یر دورتیگیه (Pierre Dortiguier) بیشتر ناشی از کنفرانس‌ها و سخنرانی‌های منظم و پیوسته‌ای بود که در زمینه‌ موضوعات سیاسی و اجتماعی داشت و در آن‌ها تحلیل‌های ژئوپلیتیکی و فلسفی خود را در باب مسائل تاریخ معاصر منعکس می‌کرد که حاوی دانش عمیق او از تاریخ زبان‌ها و تمدن‎‌‌ها نیز بود. پی‌یر دورتیگیه به مدت ۳۰ سال پژوهش‌های عمیقی در زمینه‌ مکاتب فلسفه‌ آلمانی انجام داد. مقالات فلسفی او در نشریه معتبر فرانسوی «مجله دو دنیا» (Revue des Deux Mondes) به چاپ می‌رسیدند. دورتیگیه در ۲۴ می ۱۹۴۱ در تولوز متولد شد و ۵ ژوئیه ۲۰۲۲ در شهر زادگاهش درگذشت.
وی در دهه‌ پایانی حیاتش، به اسلام و تشیع گروید و نام «علیرضا» را برای خود انتخاب کرد. در این دوران او اشعار متعددی را به زبان فرانسه در بزرگداشت ائمه (ع) سرود.

علامه عبدالسلام الوجیه، دبیرکل انجمن علمای یمن 14 تیر 1401 پس از سال‌ها مبارزه با یک بیماری لاعلاج دعوت حق را لبیک گفت.

علامه عبدالسلام الوجیه یکی از برجسته‌ترین مردان علم و اندیشه معاصر یمن و متولد چهارم رجب سال ۱۳۷۶ هجری قمری (۱۶ بهمن ۱۳۳۵ هجری شمسی) در شهر شهاره این کشور بود. او در میانه تحصیل خود به همراه خانواده به صنعاء، پایتخت یمن مهاجرت کرد و تحصیل خود را در آنجا به پایان رساند و در سال ۱۹۸۳ میلادی (سال ۱۳۶۲ هجری شمسی) از دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.

مرحوم الوجیه در الجامع الکبیر (مسجد جامع) صنعاء تدریس و همچنین اوایل دهه هشتاد به عنوان سردبیر مجله الحراس هم فعالیت می‌کرد. او در تأسیس دارالتراث یمن، حزب الحق و روزنامه الامه نیز مشارکت داشت. الوجیه در مدرسه عالی دارالعلوم صنعاء نیز تدریس می کرد. دبیرکل فقید انجمن علمای یمن تألیفات متعددی دارد که از برجسته‌ترین آنها «أعلام المؤلفين الزيدية، و فهرسة مؤلفاتهم»، «مصادر التراث في المكتبات الخاصة في اليمن»، «معجم الرواة في أمالي المؤيد بالله»، «معجم رجال الاعتبار وسلوة العارفين»، «جناية الأكوع على العلم والعلماء» «صدى الأمة؛ مجموعة مقالات و مقامات أدبية» است.

هزاران تن از مردم ترکیه پس از اقامه نماز جمعه از مسجد فاتح استانبول بر پیکر عالم ترک، محمود اوسطی عثمان اوغلو معروف به «محمود افندی» را تشییع کردند. مراسم تشییع پیکر او با حضور گسترده مردم برگزار شد و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور نیز در مراسم حضور داشت.

او از ۱۹۵۴ تا ۱۹۹۶ به‌عنوان امام جماعت مسجد «اسماعیل آغا» در استانبول فعالیت داشت و در این سال‌ها به تدریس و اصلاح و ارشاد مردم مشغول بود.

شیخ محمود افندی در سال ۱۹۲۹ در استان ترابزون ترکیه به دنیا آمد و نزد شیخ تسبیحی‌زاده به تحصیل علوم عربی و فارسی پرداخت. محمود افندی در سال ۱۹۵۴ به امامت مسجد اسماعیل آقا استانبول منصوب و تا زمان بازنشستگی در سال ۱۹۹۶ در آنجا ماندگار شد و در این استان به تدریس و تبلیغ پرداخت. وی شیخ نقشبندیه در ترکیه بود و پنجشنبه، ۲ تیر در سن ۹۳ سالگی در بیمارستانی در استانبول درگذشت.

«عبدالمطلب الرکبة»، «اسامه الترکی» و «عبدالواحد الزوبیه» سه حافظ کل قرآن نوجوان از شهر «مصراته» لیبی بودند که در پی حادثه تصادف جان خود را از دست دادند. عبدالرحمن الدبییه، نخست‌وزیر دولت وحدت ملی، با انتشار پیامی در فضای مجازی، ضمن تسلیت درگذشت این سه نوجوان حافظ کل قرآن به خانواده‌های آن‌ها، از خداوند متعال خواست که جایگاه آن‌ها را در بهشت برین قرار دهد.

استاد مصطفی البنا از علمای مصر و برادر شیخ محمود البناء قاری مشهور مصری بود که ۲۴ تیر بر اثر بیماری درگذشت و پیکر او بعد از نماز مغرب تشییع شد.

شیخ مصطفی آخرین برادر شیخ محمود البناء بود که در قید حیات به سر می‌بُرد و دانش او کمتر از مرحوم شیخ محمود نبود و اجازه‌نامه قرآن کریم را داشت. صدها دانش‌آموز در نزد شیخ مصطفی قرآن آموختند. این مرحوم در تمام عمر خود در روستای شبرا باص زادگاه خانوادگی‌شان زندگی كرد. اتحادیه حافظان و قاریان قرآن کریم مصر در بیانیه‌ای درگذشت این قاری برجسته را تسلیت گفت.

شعبان محمد اسماعیل، دانشمند و پژوهشگر حوزه قرآن و قرائات قرآنی و استاد دانشگاه الازهر مصر یکی دیگر از فعالان قرآنی کشور مصر بود که در سال 1401 دار فانی را وداع گفت. او از قاریان برجسته قرآنی در مصر بود و در سال ۱۹۳۹ میلادی در استان الشرقیه مصر متولد شد.

اسماعیل حافظ کل قرآن نیز بود و با تحصیل در دانشکده قرائات الازهر تخصص قرائات و علوم قرآنی را دریافت کرد. محمد اسماعیل استاد ناظر بسیاری از رساله‌های علمی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری بود و در برخی کنفرانس‌های علمی در داخل مصر و خارج آن حضور می‌یافت.

بسیاری از حافظان قرآن کریم نزد او قرائات سبع و عشر و بخصوص روایت حفص عن عاصم را فراگرفتند. او تا قبل از وفات استاد دپارتمان قرائات بخش تحصیلات تکمیلی دانشگاه ام‌القری بود.

سالمندترین حافظ کل قرآن کریم در کشور مصر یکی دیگر از فعالان قرآنی متوفی در سال 1401 بود. اهالی روستای کفر المحروق و روستاهای همجوار و شاگردان شیخ محمد القدیم در مراسم ختم این فعال قرآنی شرکت کردند.

شیخ محمد القدیم، پیرترین حافظ قرآن کریم در تمام استان الغربیه و حافظ قرآن کریم در قرائت‌های هفت‌گانه بود. بسیاری از اهالی روستا و این استان در نزد وی قرآن را حفظ کردند. درگذشت این حافظ سالخورده قرآن با پیام تسلیت کاربران شبکه‌های اجتماعی در استان الغربیه همراه بود.

«خالد عبدالباسط عبدالصمد»، پسر استاد عبدالباسط عبدالصمد، قاری نامدار مصری دی امسال بر اثر بیماری درگذشت. خالد عبدالباسط اخیراً به دلیل بیماری دیابت، رنج و درد زیادی را متحمل شد، این بیماری و درد و رنج شدت گرفت و سرانجام به کما رفت و پس از کمای دیابتی درگذشت. مراسم ختم وی با حضور قاریان ارشد برگزار شد.

محمد مختار ولد أباه، از برجسته‌ترین شخصیت‌های علمی موریتانی، رئیس دانشگاه مدرن «شنقیط» این کشور و از پیشگامان بنیانگذاری موریتانی جدید بود که اوایل بهمن(۲۲ ژانویه ۲۰۲۳) پس از عمری تلاش در راه آموزش و نشر فرهنگ اسلامی در ۹۹ سالگی درگذشت. وی متولد ۱۹۲۴ در جنوب موریتانی بود.

این عالم موریتانیایی به یادگیری علوم دین و حفظ قرآن روی آورد و مدرک دانشگاهی ادبیات عرب و تمدن را از دانشگاه «محمد خامس» شهر رباط در مراکش دریافت کرد.

شاهین حسنلی، امام جماعت مسجد «مشهدی داداش» باکو و از روحانیون سرشناس شیعه جمهوری آذربایجان بود که ۱۱ اسفندماه در ۴۸ سالگی درگذشت. او در میان جامعه متدین جمهوری آذربایجان، معروف بود و چند سال پیش همراه هیئتی ۷۰۰ نفره از مسلمانان این کشور به مشهد و حرم امام رضا(ع) سفر کرد و در این مکان مقدس نماز جماعت به امامت وی اقامه شد. این گروه سپس از مشهد عازم حرم امام حسین(ع) شدند.

وی خطیبی توانا و تأثیرگذار در جمهوری آذربایجان بود و عمر خود را در راه خدمت به اسلام، تبلیغ ارزش‌های اسلامی و هدایت جامعه جوان آذربایجان سپری کرد.

صلاح الزواوی اول اسفند در سن ۸۵ سالگی و به دلیل کهولت سن و بیماری در بیمارستان شهدای تجریش تهران درگذشت. اطلاعات تکمیلی درباره مراسم تدفین صلاح زواوی که احتمالاً پس فردا؛ سوم اسفند برگزار خواهد شد، متعاقباً منتشر می‌شود.

وی از اعضای مؤسس جنبش فتح و به مدت ۳۹ سال سفیر فلسطین در ایران بود. این باعث شد که وی در بین سفرای خارجی در ایران بیشترین مدت حضور در تهران را به عنوان سفیر داشته باشند. وی دومین سفیر فلسطین در ایران پس از هانی الحسن است و از سال ۱۳۶۱ تا ۱۴۰۰ (۱۹۸۰ تا ۲۰۲۲ میلادی) عهده‌دار این سمت بود. وی پیش‌تر سفیر فلسطین در کشورهای الجزایر، برزیل و کنیا بود.

زواوی پس از درگذشت همسرش دلال الاعرج، وی را در بهشت زهرای تهران دفن کرد. به دلیل حضور طولانی‌مدت در سمت سفیری در ایران، به وی لقب مقدم السفرا را داده‌اند.

مرحوم صلاح الزواوی پنجشنبه، ۱۶ دی ۱۴۰۰ در پایان مأموریت خود در ایران، با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه دیدار کرد. سلام الزواوی، دختر وی و سفیر جدید فلسطین در ایران شنبه شب ۱۸ دی ۱۴۰۰ در برابر محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین سوگند یاد کرد و به عنوان سفیر جدید فلسطین در ایران شروع به فعالیت کرد. این مراسم در مقر اقامت محمود عباس در امان پایتخت اردن برگزار شد.

تیرماه امسال مینی‌بوسی حامل ۳۰ دختر و پسر کودک حافظ قرآن در جاده مواصلاتی بین دو استان «الدقهلیه» و «دمیاط» مصر واژگون شد و در کانال آبی «ترعة السلام» غرق شد. این کودکان حافظ قرآن برای یک اردوی تفریحی به استراحتگاه «رأس البر» در استان «دمیاط» رفته بودند كه در برگشت مینی‌بوس واژگون و به داخل کانال آب سقوط کرد.

در این سانحه ۴ کودک به نام‌های «حنین حافظ رفاعی»(۱۴ ساله)، «محمد ابراهیم جمال»(۴ ساله)، «شیماء عبدالناصر الجمال» و «تسنیم محمود رفاعی»(۱۳ ساله) جان باختند. به دنبال آن سازمان اوقاف و امور خیریه و ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم در پیامی درگذشت تعدادی از کودکان حافظ قرآن کریم مصر را تسلیت گفت.

یادشان گرامی و راهشان پررهرو باد.