احیای سحری‌سرایی و سحوری‌خوانی برای آینده الزامی است + فیلم
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به جایگاه والای هنرهای آئینی و مذهبی در زیست فرهنگی و تمدنی مردمان ایران‌زمین بر لزوم ثبت، حفظ و احیاء آئین‌های معنوی سحری‌سرایی و سحوری‌خوانی برای نسل‌های آینده تاکید کرد.
به گزارش خبرنگار ایکنا غلامعلی حدادعادل به عنوان مهمان و سخنران ویژه در مراسم اختتامیه نخستین مسابقه سحرخوانی ایرانیان (ماهور) که عصر جمعه 18 فروردین در تالار رودکی برگزار شد گفت: سحرخوانی، مناجات‌خوانی و همچنین آیین‌های نیایشی در آینه اقوام جلوه فاخری از جایگاه دین‌باوری و خداباوری در فرهنگ و تمدن ایرانی به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: ماه رمضان سرشار از آداب و سنن مختلف و متعددی است که این سنت‌ها در مواجهه با جغرافیای وسیع و فرهنگ اقلیمی متفاوت سرزمینمان تنوع بسیاری دارد.
9 ایستگاه معرفتی برای مسلمان روزه‌دار
حداد عادل با تأکید بر آنکه مسلمان روزه‌دار در ماه مبارک رمضان با 9 ایستگاه مواجه است که هرکدام از این ایستگاه‌ها سنت‌ها، فرایض و آداب خود را دارند تصریح کرد: رؤیت هلال؛ گاه سحر؛ سحری خوردن؛ روزه‌داری؛ افطار؛ میلاد امام حسن مجتبی(ع)؛ شب‌های قدر؛ عزاداری شهادت حضرت علی(ع)؛ رؤیت هلال ماه شوال و عید فطر؛ برگزیده‌ترین ایستگاه‌های این ماه است که هرکدام فرایض، آداب و اقتضائات خود را دارند.
مدیرعامل بنیاد سعدی ادامه داد: زمانی که این تنوع رفتاری، آدابی و آیینی با مردم شهرها، اقوام، زبان‌ها و سلایق مختلف تمامی مسلمانان جهان با یکدیگر تلاقی پیدا می‌کنند بازتاب‌دهنده فصلی شکوهمند از رفتار آیینی و باورهای مذهبی مسلمانان و گره خوردن آن با رخدادها و رویدادها و تولیدات هنری به شمار می‌رود.
سحری‌خوانی دلپذیرتر
حداد عادل با اشاره به آنکه احکام الهی در این ماه اقتضای انضباطی خاص خود را دارند یادآور شد: اذان صبح؛ اذان مغرب؛ روزه گرفتن و هرکدام از این آداب که به زمان مقرر خود وابستگی بسیار دقیق دارند و رعایت احکام آن بر هر مسلمانی واجب است خاطرنشان کرد: در سده‌های گذشته که ابزاری مانند ساعت یا وسایل ارتباط‌جمعی نبود، مردم در شهرها، روستاها و قریه‌ها، خود را برای انطباق با این انضباط دقیق شرعی در رعایت احکام الهی ماه رمضان با رفتارها و رخدادهای آیینی، مذهبی و تجلی و بازتاب آن در حوزه هنر، خاصه هنر موسیقایی تطبیق می‌دادند.
وی با اشاره به آنکه در سده‌ها و قرن‌های پیشین بسیاری از نیاکان ما برای تبعیت از انضباط زمانی ماه مبارک رمضان از طبیعت و به‌ویژه ستاره‌ها بهره می‌بردند اظهار داشت: به بیانی ساده‌تر می‌توان گفت که برای قدمای ما ساعت و عقربه‌های آن درحقیقت تجلی و شکوه ستاره‌ها در آسمان بوده است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی خاطرنشان کرد: راه دیگر نیز آن بود که برخی از مردم به‌ویژه ریش‌سفیدان و معتمدان محل که از صدای خوش نیز برخوردار بودند در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر، روستاها و قریه‌ها گام برمی‌داشتند و به گاه نزدیک شدن به زمان اذان، وقت سحر و افطار بانگ برمی‌آوردند و مردم از آن طریق همسایه‌های خود را از زمان دقیق آنها باخبر می‌کردند. دراین‌میان سحری‌خوانی در میان تمامی آیین‌های موسیقایی و آوازی ایران از همه دلپذیرتر است و ایرانیان تلاش می‌کرده‌اند تا با مناجات‌خوانی و سحری‌خوانی پابه‌پای روزه‌داران از اذان صبح تا اذان مغرب همراه و همدل باشند.
ادب فارسی؛ زیستگاه دیگر تجلی آداب رمضان
رئیس فرهنگستان زبان و ادب پارسی با اشاره به آنکه ماه مبارک رمضان و به‌ویژه ایام سحرگاهی آن برای شاعران ایران‌زمین در خلق و جوشش آثارشان بسیار الهام‌بخش بوده و تجلی آن را در بسیاری از سروده‌های هزاره ادب پارسی و شاعران بزرگ آن می‌توان رصد کرد گفت: با قطعیت می‌توان گفت که نمی‌توان شاعری از شاعران، ادیبان و عارفان بزرگ تاریخ ادب پارسی را پیدا کرد و در میان اشعار و نوشته‌های آنها در حوزه سحر و فرایض و آداب الهی ماه مبارک رمضان چیزی پیدا نکرد.
وی تصریح کرد: به اعتقاد من سرآمد تمامی آنها لسان‌الغیب حافظ شیرازی است که از همه بیشتر احوال شبانه داشته است. به‌گونه‌ای که در مورد او می‌گویند که شب‌زنده‌داری و بزرگداشت گاه سحر برای حافظ «شب وصال» بود. در مقابل او برای سعدی؛ شب هجران و فراق به شمار می‌رفته است.
به گفته حدادعادل؛ از دیگر بزرگان، شاعران و عارفان ایران‌زمین می‌توان به حضرت مولانا اشاره کرد که در کلیات دیوان شمس و مثنوی معنوی به کرات درباره ماه مبارک رمضان و گاه سحر سخن گفته است. تجلی ممتاز آن را به‌ویژه در دفتر ششم مثنوی که به شکل مستقیم به سحوری‌خوانی، آداب و فرایض گاه سحر در ماه مبارک رمضان ارجاع و اشارت داشته است می‌توان رصد کرد.
وی همچنین به تجلی ماه رمضان و ایام سحرگاهی آن در آثار شاعران معاصر کشورمان نیز ارجاع و اشاره داشت و افزود: اشعار بسیار خوب و نابی به‌ویژه با محوریت سحر و سحری‌خوانی از زبان شاعران معاصر برای نسل امروز به یادگار مانده است.
امروزی کردن آیین‌های سحرخوانی
حداد عادل، سحوری‌سرایی و سحری‌خوانی را بخشی از سنت و فرهنگ مردمان دینی و دین‌مدار ایران‌زمین دانست و تأکید کرد: قبل‌از آنکه آخرین سحری‌خوانان که امروز هنوز افتخار همزیستی و تنفس یک هوا را کنار آنها داریم از دست بروند باید این فرصت غنیمت شمرده شود و آثار و گنجینه‌های مانده در سینه آنها را ثبت و ضبط کرد تا به‌عنوان میراثی ارزشمند برای آیندگان از آنها به‌یادگارمانده باشد.
رئیس بنیاد سعدی با اشاره به رویداد مسابقه سحری‌خوانی ایرانیان (ماهور) یادآور شد: نخستین گام در راستای حفظ و احیای آیین موسیقایی و معنوی سحرخوانی و مناجات‌خوانی به واسطه این رخداد برداشته شده است و امیدوارم که این رویداد در سایه استمرار بتواند به احیای این مراسم همتی بیش‌ازپیش گذارد و رشد و توسعه آن را میان عموم افراد جامعه شکوفاتر کند.
رئیس فرهنگستان زبان و زبان و ادب فارسی در پایان ابراز امیدواری کرد تا به واسطه چنین رخدادهایی؛ تلاش و مجاهدت هنرمندان و به ویژه هنرمندان موسیقی آیینی؛ شاعران و ادیبان کشورمان شاهد ورود آیین‌های سحرخوانی و مناجات‌خوانی از حوزه تاریخ به جغرافیای زیست امروزی مردمان باشیم و بار دیگر بتوانیم به واسطه معارف دینی، پیونددهنده فرهنگ و هنر عمیق و اصیل ایرانیان با زیست و زندگی عموم مردم در سطح جامعه و کشور باشیم.
انتهای پیام
