تفاوت میان مذهبی بودن و تربیت مذهبی داشتن/ کاهش شدید سرمایه اجتماعی
گروه جامعه: معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بهزیستی کشور با تأکید بر اینکه بین آموزه‌ها و تربیت‌های ما فاصله افتاده است، عنوان کرد: ریشه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی کاهش سرمایه اجتماعی است.
فرهاد اقطار، معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بهزیستی کشور در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به تشریح وضعیت پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در کشور پرداخت و عنوان کرد: طلاق و اعتیاد جزو معضلات اجتماعی مهم کشور است اما قبل از اینکه طلاق و اعتیاد رخ دهد، باید اقدام‌های فرهنگی برای پیشگیری از آنها صورت گیرد.
وی با تأکید بر اینکه با توجه به شرایط جامعه ما، وقتی کسی انگ اعتیاد می‌خورد و یا مطلقه میشود، برداشتن این انگ کار بسیار مشکلی است، اظهار کرد: دلسوزی برای یک معتاد و تلاش برای بهبود وی کار درستی است اما در تمام دنیا هزینه‌ها برای پیشگیری از آسیب‌ها صرف میشود، نه پیگیری و درمان آنها.
شناسایی گروه‌های هدف در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
اقطار بر شناسایی گروه‌های هدف در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی تأکید و عنوان کرد: مثلاً در خصوص اعتیاد کودکانی که والدین معتاد دارند، افرادی که در استان‌های پرخطر در مقوله اعتیاد زندگی می‌کنند، فرزندان طلاق و ... اولویت‌هایی هستند که باید بیش از سایرین مورد توجه قرار گیرند.
وی ادامه داد: از دهه 60 به بعد در تمام دنیا بیشتر هزینه‌ها صرف پیشگیری میشود، اما کار پیشگیری زمان‌بر است. حداقل یک دهه طول می‌کشد تا یک کودک مهدکودکی بزرگ شده و وارد دانشگاه شود، طی این یک دهه چند دولت ممکن است تغییر کند و با تغییر دولت‌ها سیاست‌ها نیز عوض شود.
رمز موفقیت در پیشگیری؛ دولت‌های متفاوت و سیاست‌های ثابت
معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بهزیستی کشور تأکید کرد: در برنامه پیشگیری باید سیاست‌ها ثابت باشد و تغییر پیدا نکند از سوی دیگر باید اعتبارها به مسئله پیشگیری اختصاص یابد. درست است که بالا رفتن آمار طلاق‌ها همه ذهن‌ها را به سوی خود جلب می‌کند اما در کنار این مقوله حجم کسانی که وارد مقوله ازدواج نشده‌اند و ممکن است مستعد طلاق باشند بیش از تعداد طلاق‌های صورت گرفته است، بنابراین اول باید فکر کنیم چگونه می‌توان ازدواج سالم داشت.
آمار خشونت‌های خانوادگی روز به روز در حال افزایش است
وی به بحث خشونت‌های خانوادگی که آمار آن روز به روز در حال افزایش است و از عوامل طلاق محسوب میشود نیز اشاره کرد و گفت: بحث کودک آزاری، همسرآزاری، سالمند آزاری و معلول آزاری در جامعه ما وجود دارد و اعتیاد یکی از مهم‌ترین عوامل بروز این رفتارها است.
جامعه کاهش سرمایه اجتماعی
اقطار در ادامه سخنان خود ریشه بسیاری از این آسیب‌ها را کاهش سرمایه اجتماعی جامعه عنوان و اظهار کرد: هرچه سرمایه اجتماعی جامعه بیشتر باشد آسیب‌های اجتماعی کمتر میشود. اکنون شاهد این واقعیت تلخ هستیم که مردم هنگام بروز حادثه به جای مداخله به فیلمبرداری می‌پردازند و این نشان دهنده کاهش سرمایه اجتماعی است و افراد کمتر در اجتماع اطراف خود مداخله می‌کنند.
وی تصریح کرد: در یک جامعه با سرمایه اجتماعی مناسب مردم به جای گرفتن عکس و فیلم برای شبکه‌های اجتماعی دست به مداخله می‌زنند این مداخله می‌تواند به هر طریقی صورت گیرد از جمله تماس با پلیس 110 یا اورژانس اجتماع (123).
معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بهزیستی کشور راه‌حل رفع این معضل را ترویج رفتار مدنی در جامعه دانست و گفت: یکی از کارهایی که می‌توان انجام داد و از یک سال قبل شروع شده ترویج رفتار مدنی است. یعنی یک سری رفتار مثل احترام به والدین، احترام به قوانین ترافیک، احترام به حقوق حیوانات خانگی و ... را به صورت آموزشی و ترویجی مطرح کنیم.
وی ادامه داد: این آموزش‌ها در یکسری از استان‌ها به صورت پایلوت اجرا شد که موفقیت آمیز بود و اکنون در حال اجرا در کل کشور است. که طی آن انیمیشن‌هایی مانند نریختن زباله در معابر ساخته شده و برای بچه‌ها به نمایش درمی‌آید همزمان با این انیمیش‌ها در مهدهای کودک پوسترهایی را با همین محتوا نصب می‌کنند که بچه‌ها هر روز این پوسترها را ببینند، آهنگ‌ها و شعرهایی نیز طراحی شده که با مفاهیم مدنی منطبق است و امیدواریم رفتارهای مدنی که انجام آنها میان مردم افت داشته را بتوانیم دوباره ترویج دهیم.
بین آموزش و تربیت از زمین تا آسمان فرق وجود دارد
اقطار در پاسخ به این سؤال که چرا شاهد افت رفتارهای مدنی بوده‌ایم در حالی که تمامی آموزه‌های مربوط به این مباحث در اسلام و در قالب گناه و ثواب دنیوی و اخروی مطرح شده‌است، گفت: بین آموزش و تربیت از زمین تا آسمان فرق وجود دارد آموزش‌ها ظرف چند هفته به فراموشی سپرده میشود مگر اینکه مداوم تکرار شده، متناوب و برنامه‌مند باشد اما تربیت فرق می‌کند.
بین مذهبی بودن و تربیت مذهبی داشتن باید فاصله و تفاوت قرار دهیم
وی ادامه داد: صرف آموزش اگر همراه با تربیت نباشد تأثیرگذار نیست. بین مذهبی بودن و تربیت مذهبی داشتن باید فاصله و تفاوت قرار دهیم افرادی که در خانواده فردی مذهبی تربیت شده‌اند و پدر خانواده خود را مکلف به آوردن نان حلال می‌دانسته و این مسئله را در خانواده هم ذکر می‌کرده است، فرزندان خود را با این مؤلفه تربیت کرده این تربیت با آموزشی که صرفاً به صورت تئوری به فرد منتقل شود متفاوت است.
اقطار تصریح کرد: در دنیا همین مباحث دینی ما به عنوان یک کار تربیتی فعال مورد استفاده قرار می‌گیرد و در کنار تربیت طراحی فرهنگی نیز انجام میشود مثلاً در حالی که اشعار حافظ در مهدهای کودک سایر کشورها ترجمه و در کنار تصاویری مربوط به آن ارائه میشود مهدهای کودک ما پر است از تصاویر باربی‌ها. اما چرا ما برای ساخت یک عروسک ایرانی ارزان قیمت که همه بتوانند تهیه کنند سرمایه‌گذاری نکرده‌ایم در حالی که برای درمان آسیب همین خلاء میلیون‌ها تومان هزینه می‌کنیم.
وی در پایان گفت: ما برای نجات یک معتاد میلیون‌ها تومان هزینه می‌کنیم اما حاضر نیستیم برای سهمیه بلیط سینمای یک نوجوان سرمایه گذاری کنیم؛ متأسفانه بین آموزه ها و تربیت‌های ما فاصله افتاده است.
