کودک‌آزاری و همسرآزاری در صدر تماس‌های اورژانس اجتماعی

مجید ارجمندی، رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) عنوان کرد: اورژانس اجتماعی به مشکلاتی از قبیل: کودک آزاری، همسرآزاری، افرادی که در حال خودکشی هستند، دختران و پسران فرار، کودکان خیابانی، دختران و زنان آسیب دیده اجتماعی، زوجین متقاضی طلاق (افرادی که اختلافات شدید دارند) سالمند آزاری و افرادی که با توجه به شرایط خود در گروه‌های بحران قرار می‌گیرند، خدمات ارائه می‌کند.

وی بیشترین تماس‌های مردمی را مربوط به مسائل کودک‌ آزاری و همسر آزاری اعلام کرد و گفت: این دو مورد جزو خشونت‌های خانوادگی محسوب می‌شوند و می‌تواند منشعب از مشکلات مختلف باشد و اگر بخواهیم دلایل این مسائل را بررسی کنیم در سطح کلان به عامل فرهنگی و سیاست‌گذاری‌هایی که پیرو آن انجام می‌گیرد و در سطح خُرد به روابط بین فردی و درون فردی باز می‌گردد.

ارجمندی در پاسخ به این سؤال که آیا آمارهای مربوط به کودک‌آزاری و همسرآزاری برای انجام اقدامات پیشگیرانه و فرهنگی به نهادهای مسئول ارائه شده است یا خیر، گفت: وظایف سازمان بهزیستی در سطح سه مداخلات است یعنی وقتی فردی در جامعه دچار آسیب می‌شود برای دریافت خدمات به ما ارجاع داده می‌شود.

به جای پیشگیری، پیگیری می‌کنیم

وی تصریح کرد: نیاز است که در این جریان یک بسته کلی از سطح یک، دو و سه با هم و به صورت همزمان اجرا و بیشترین زمان، وقت و بودجه در سطح یک سرمایه‌گذاری شود که متأسفانه ناهماهمگی‌هایی در این خصوص وجود دارد.  

رئیس اورژانس اجتماعی به برنامه‌های این سازمان در خصوص شناسایی آسیب‌هایی با بیشترین فراوانی در کشور اشاره و اذعان کرد: در سال گذشته برای اینکه آسیب‌های اجتماعی دارای بیشترین فراوانی را مشخص و بر اساس آن برای خود برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کنیم رصد آسیب‌ها را در دستور کار قرار داده و پنج آسیب عمده را شناسایی کردیم که بتوانیم در جهت رفع آنها برنامه‌ریزی کنیم.

5 آسیب اجتماعی ایران

وی تصریح کرد: در این رصد، تلاش شد عوامل خطر و عوامل محافظتی برای هر کدام از این آسیب‌ها را پیدا و به خانواده‌ها و نهادهای مسئول ارائه دهیم که آسیب‌های شناسایی شده به ترتیب شامل اعتیاد، کودک آزاری، خشونت‌های علیه زنان (خشونت خانوادگی)، زنان و دختران آسیب دیده (روسپی‌گری) و خودکشی بودند.

ارجمندی ادامه داد: با توجه به اینکه همه این آسیب‌ها به بافت خانوادگی ارتباط دارد، تلاش شد با یک آینده پژوهی عوامل خطر، عوامل به وجود آورنده، عوامل  تشدید کننده، عوامل محافظت کننده و ... تحلیل و استخراج شود اما متأسفانه پس از مرحله شناسایی و در مرحله اجرا قسمت عمده اجرا که به ارائه بودجه و اعتبار باز می‌گشت محقق نشد.

وی ادامه داد: ما در سطح سه کار می‌کنیم (یعنی در مرحله بروز مشکل و مداخله برای رفع آن) اما نیاز داریم که سطح دو و یک پیشگیری را تقویت کنیم. سطح یک مربوط می‌شود به آگاهی‌های عمومی، آنچه باید مردم بدانند، نحوه برقرار ارتباط با همدیگر و ... که در این مرحله باید بررسی شود که مثلاً صدا و سیما چه قدر می‌تواند در رفع خشونت مؤثر باشد، محرک‌هایی که خشونت‌آور هستند چه قدر باید کم شوند، خشونت و سایر آسیب‌ها تا چه میزان به نحوه آموزش و پرورش و سیاست‌های آن باز می‌گردد و بعد فرهنگ عمومی و سایر اقدامات بررسی شود و در نهایت به اقدامات سازمان بهزیستی برسیم.

به خاطر امکانات محدود دست به عصا حرکت می‌کنیم

رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی در پاسخ به این سؤال که آیا مردم به درستی خدمات اورژانس اجتماعی را می‌شناسند و می‌دانند چگونه باید از آن استفاده کنند، گفت: در این زمینه نیز مشکل وجود دارد که تاحدودی به ظرفیت‌های خود ما باز می‌گردد ما بایستی با توجه به ظرفیت‌هایمان حرکت کنیم. قاعدتاً ما به خاطر امکانات محدود و نبود همکاری سایر سازمان‌ها در بخش آگاهی‌سازی مردم مقداری دست به عصا حرکت کرده‌ایم.

وی در پایان با اشاره به مصوبه هیئت وزیران در ارتباط با تصویب آیین نامه ارائه خدمات فوریت‌های اجتماعی، گفت: پس از تصویب این مصوبه باید هماهنگی‌هایی بین وزارت بهداشت، وزارت دادگستری، نیروی انتظامی و وزارت کشور در خصوص ارائه خدمات اورژانس اجتماعی صورت گیرد.

نقش اصحاب رسانه در سطح اول پیگیری

ارجمندی افزود: این مصوبه نیز باز می‌گردد به سطح سه پیگیری. متأسفانه سیاست‌گذاری ما همیشه به سمت سطح سه پیگیری یعنی مداخلات تمایل دارد در حالی که باید بر روی قسمت‌هایی کار کنیم که فرهنگ عمومی خشونت را نفی ‌کند و رفتارهای مبتنی بر منطق، تدبیر و عاری از خشونت مبتنی بر گفت‌‌وگو سرلوحه کار قرار گیرد که در این قسمت اصحاب رسانه می‌توانند نقش آفرین باشند.