نکاتی ضروری برای حافظان شرکت‌کننده در مسابقات قرآن
سه نفر از استادان بین‌المللی کشورمان، که سابقه سال‌ها داوری در عرصه مسابقات سراسری و بین‌المللی قرآن کریم، را دارند، به منظور موفقیت فینالیست‌های چهل و پنجمین دوره مسابقات سراسری قرآن سازمان اوقاف، توصیه‌هایی را ارائه کردند.
به گزارش ایکنا، مرحله نهایی یا فینال چهل و پنجمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم طی روزهای آینده به میزبانی استان خوزستان و با حضور بیش از 180 شرکت‌کننده در چهار رشته و دو بخش برگزار می‌شود.
از جمله رشته‌های مسابقات سراسری قرآن که بیشترین اضطراب را برای متسابقان به همراه دارد رشته حفظ کل قرآن است، اضطرابی که از ماه‌ها قبل از شروع مسابقات نشانه‌های آن ظاهر می‌شود و در روز اجرا به اوج می‌رسد. به همین خاطر شرکت‌کنندگان در این رشته به دنبال راه‌های مختلفی برای کاهش این اضطراب و رسیدن به راه‌های موفقیت هستند.
در این گزارش تلاش شده است تا آخرین توصیه‌های سه نفر از اساتید بین‌المللی قرآن در دو بخش بانوان و آقایان که سال‌های سال در هیئت داوران مسابقات ملی و بین‌المللی حضور داشته‌اند، به اطلاع شرکت‌کنندگان برسانیم.
معتز آقایی، از جمله حافظان کل قرآن کریم است که اغلب به عنوان استادراهنما یا هادی حفاظ در هیئت داوران حضور می‌یابد. او این روزها بیشتر در حال مشاوره دادن به بسیاری از راهیافتگان به مرحله کشوری مسابقات سراسری قرآن است تا شاید توصیه‌های این استاد بین‌المللی مسیر رسیدن به موفقیت را برای آنها هموارتر کند.
مرور زیاد همیشه کمک‌کننده نیست
این داور و استاد راهنمای مسابقات بین‌المللی قرآن در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه برخی تصورات بر این است که مرور زیاد کمک‌کننده است، گفت: این موضوع تا حدی قابل قبول است، اما اینکه شرکت‌کننده تا لحظاتی قبل از مسابقه به مرور روزانه چند جزء ادامه دهد شاید زیاد کاربرد نداشته باشد.
صداساز یا صداسوز
وی با اشاره به اینکه گاهی برخی حفاظ همین حجم مرور را به صورت ترتیل‌خوانی انجام می‌دهند، افزود: درست است که متسابقان باید تمرین ترتیل‌خوانی داشته باشند، اما این تمرین باید به اندازه باشد. شرکت‌کنندگان باید به این نکته توجه داشه باشند که ترتیل‌خوانی در عین اینکه صداساز است صداسوز نیز هست. در ترتیل‌خوانی وقتی قرار است مرتل در یک طبقه صوتی تلاوت کند، ممکن است نیم‌پرده بالاتر یا پایین‌تر اجرا کند که به صدا آسیب می‌رساند. دقیقاً مانند حرکت یک ماشین در دنده‌ای غیر هماهنگ با موتور؛ در زمان حرکت با این ماشین باید در سرعت‌های مختلف و در شیب‌های مختلف دنده را تغییر دهیم، برای صدا نیز همین حالت برقرار است.
پرسش و پاسخ به جای مرور زیاد
این پیشکسوت قرآنی کشورمان با تأکید بر اینکه در ترتیل‌خوانی، صدا باید استراحت کافی داشته باشد، بیان کرد: اینکه دائم ترتیل بخوانید صدا را خسته می‌کند. توصیه من این است که دوستان بیش از اینکه جزءخوانی داشته باشند، پرسش و پاسخ زیاد انجام دهند. نکته دیگر اینکه در مسابقات حالت استقامتی هم در نظر گرفته شده است، لذا لازم است تمرین استقامتی هم داشته باشند، یعنی در پرسش و پاسخ‌ها سوالاتی پرسیده شود که طرف در حدود چندصفحه بخواند.
وی در پاسخ به این سوال که اندازه معقول تمرینات روزانه چقدر است، گفت: تمرینات دو نوع است، یک نوع در آستانه مسابقات و یک نوع هم تمرین سالانه است. با توجه به تسلطی که حافظ قرآن بر محفوظات خود دارد به طور معمول روزانه باید حداقل یک جزء مرور شود؛ اما در آستانه مسابقات ممکن است این مقدار بالا برود که باید مراقب این بالا رفتن باشیم، باید در حدی نباشد که مزاحم صدا شود و ذهن را خسته کند.
آقایی با اشاره به اینکه در آستانه مسابقات باید به حدی مرور کرد که صدا و ذهن خسته نشود، اظهار کرد: منظور از آستانه مسابقات چند روز منتهی به برگزاری رقابت‌ها هست.
حُسن حفظ مهم‌تر است یا صوت و لحن
این پیشکسوت قرآنی کشورمان در پایان اظهار کرد: با وجود اینکه در مسابقات صوت و لحن و قرائت مهم است، اما آنچه تعیین‌کننده است حُسن حفظِ قوی است. دوستان باید به حُسن حفظ قوی دقت داشته باشند و سعی نکنند در هنگام خواندن به تجوید و صوت و لحن و ... آنقدر اهمیت دهند که از آن طرف در حسن حفظ با مشکل مواجه شوند. وقتی به تجوید و ... بیش از حد دقت شود، ممکن است یک غلط حسن حفظی انجام دهند و چون این آیتم ضریب پیدا می‌کند، نمره بالایی از دست می‌رود. در حین مسابقه تنها تمرکز بر صحت حفظ و درست خواندن باشد هر کاری در مورد تجوید و صوت و لحن شده است مربوط به تمرینات قبل از مسابقات بوده است.
قدردان سرمایه‌های قرآنی باشیم
محمدرضا ستوده‌نیا، یکی دیگر از داوران مسابقات در عرصه ملی و بین‌المللی و از چهره‌های شناخته شده دانشگاهی در استان اصفهان است. او هرگاه در هیئت داوران مسابقات حضور می‌یابد، معمولاً در بخش تجوید به ارزیابی متسابقان می‌پردازد. او نیز این روزها پاسخ‌دهنده به سؤالات تجویدی بسیاری از شرکت‌کنندگان در مسابقات از حفظ تا قرائت و ... است.
این مدرس و پیشکسوت قرآن کریم نیز با اشاره به اینکه باید قدر شرکت‌کنندگان را بدانیم، گفت: این افراد مانند گوهرهایی در میان جمع قرآنی ما هستند که همیشه روح و فکر و روان و زبانشان با قرآن سر و کار دارد.
قبل از مسابقات تغییر سبک ندهیم
وی افزود: یکی از توصیه‌های من به شرکت‌کنندگان در رشته حفظ مسابقات قرآن این است که قبل از مسابقات به هیچ وجه سبک تلاوت و اجرای خود را تغییر ندهند، مثلاً اگر کسی ترتیل را از استادی تقلید می‌کند قبل از مسابقات به نوارهای استاد دیگری مراجعه نکند. بسیاری از حفاظ هستند که وقتی به بنده مراجعه می‌کنند، به آنها توصیه می‌کنم برای اینکه تجوید، اداءالحروف و فصاحت خود را ارتقا دهند تلاوت‌های محمود خلیل الحصری را گوش کنند، اما قبل از این توصیه از آنها می‌پرسم که ترتیل‌شان به چه سبکی است. اگر سبکی غیر از استاد حصری داشته باشند، توصیه می‌کنم به حصری مراجعه نکنند، چون اداءالحروف آنها قبل از مسابقه به هم می‌ریزد. اگر می‌خواهند این کار را کنند حداقل چند ماه قبل از مسابقات دست به کار شوند. این موضوع در بخش تجوید خیلی اهمیت دارد.
نقش معنامحوری در موفقیت
ستوده‌نیا تصریح کرد: سعی کنند تلاوتی همراه با معنویت و تلاوتی روحانی داشته باشند. این البته کار سختی است و اضطراب مسابقات و بندهای متعدد آیین‌نامه کار را بیشتر می‌کند، اما به هر حال حافظ مسلط آن کسی است که علاوه بر رعایت بندهای آیین‌نامه در همه رشته‌ها و آیتم‌ها از تجوید تا صوت، لحن، وقف و ابتدا و حسن حفظ، ماهیت تلاوت خود را از دست ندهد، یعنی یک تلاوت حزین و با روح و پرمعنویت داشته باشد.
این پیشکسوت قرآنی کشورمان بیان کرد: به تجربه ثابت شده است حافظان قرآنی که با معنویت تلاوت می‌کنند، تلاوت به مراتب بهتری دارند و امتیاز بهتری کسب می‌کنند و حتی در بخش صوت و لحن هم قطعاً موفق‌تر خواهند بود.
توصیه‌های برای نزدیک شدن به معنویت در تلاوت
وی در پاسخ به این سوال که چه توصیه‌هایی برای رسیدن به معنویتِ بیشتر در تلاوت دارید، بیان کرد: توصیه خاصی نمی‌توان ارائه داد، چرا که معنویت در تلاوت یک مجال وسیعی است، از آنجا که روحانیت و معنویت با روح، ادراک و معرفت انسان سروکار دارد مجال گسترده‌ای است، اما اگر قاری یا حافظ دو کار انجام دهد، می‌تواند به این معنویت نزدیک‌تر شود.
این داور مسابقات بین‌المللی قرآن اظهار کرد: موضوع اول این است که موقعی که شرکت‌کننده قرائت می‌کند متوجه معنا باشد. متوجه معنا بودن برای حفاظ خیلی راحت‌تر است، چون اینها دائما در حال مرور هستند، کافی است یکی از مرورهای خود در طول سال را به خواندن محتوا و ترجمه قرآن اختصاص دهند.
وی در پایان بیان کرد: کار دوم این است که سعی کنند معانی را القا کنند، یعنی زمانی که دارند، قرائت می‌کنند همان زمان معنا را به مستمعین القا کنند. اگر این دو اتفاق رخ دهد و در کنار این با استفاده از تکنیک‌های صوتی و لحنی و تحزین در قرائت می‌توانند به راحتی موفق شوند و یک قرائت بسیار خوب ارائه کنند.
الهام ماندگارمهر، از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های قرآنی در بخش بانوان و البته از معدود بانوان قرآنی است که با حضور در ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم وارد حوزه تصمیم‌سازی و سیاستگذاری در عرصه قرآن و به خصوص حفظ مصحف شریف شده است.
پایان مرور دو روز قبل از شروع
این داور بخش بانوان مسابقات قرآن نیز با اشاره به اینکه همواره به شرکت‌کنندگان توصیه کرده‌ام که تمام برنامه‌های مرور و تثبیت خود را تا دو روز قبل از مسابقات به اتمام برسانند، گفت: این مرور باید در طول سال انجام شود تا به خوبی و با حوصله کامل صورت گیرد. شرکت‌کنندگان در مسابقات حتی اگر برنامه سنگینی برای خود نوشته‌اند و روزانه اجزای زیادی را تلاوت می‌کنند باید این مرور را تا دو روز قبل از مسابقات به پایان برسانند.
وی در پاسخ به سوالی در مورد چرایی توقف مرور به فاصله دو روز تا برگزاری مسابقات افزود: یک حافظ کل یا یک حافظ بیست جزء هر چقدر هم بخواهد سنگین مرور کند، روزانه 10 جزء مرور خواهد کرد، بنابر این برای ختم کامل سه روز احتیاج دارد، در این حالت متسابق هم خسته می‌شود هم اینکه همچنان فکر خواهد کرد که جاهایی جا مانده است، لذا تأکید ما این است که تا دو روز قبل از مسابقه ختم تمام شده باشد.
در فاصله دو روز تا مسابقات چه باید کرد
ماندگارمهر در پاسخ به این سوال که در آن دو روز چه کارهایی باید انجام شود، بیان کرد: در آن دو روز اولاً استراحت کافی داشته باشند. تلاش کنند ذهن خود را آرام کنند و نسبت به زحماتی که قبلاً کشیده‌اند و مرورهایی که داشته‌اند، اطمینان کنند. نهایتاً نیز اگر خواستند می‌توانند در این دو روز استماع تلاوت داشته باشند یا قرآن را تورق کنند. اگر هم در صحنه مسابقه حاضر هستند، سوالات دوستان را بشنوند. مکمل همه اینها این است که آرامش حکمفرما باشد تا ذهن آنها به هم نریزد.
چگونه در ایام مسابقات به آرامش برسیم
این داور مسابقات بین‌المللی قرآن در پاسخ به این سوال که برای رسیدن متسابقان به آرامش چه توصیه‌هایی به آنها دارید، عنوان کرد: اعتقاد دارم که الان و با این فاصله زمانی به مسابقات نمی‌توان در این زمینه کار خاصی انجام داد، چرا که یک بحث روانی و درونی است و باید در طول زندگی برطرف شود.
وی افزود: زمانی که در مسابقات شرکت می‌کردم آیه 22 و 23 سوره مبارکه حدید به من بسیار کمک می‌کرد. این دو آیه حتی در ایام بعد از مسابقات نیز کاربرد دارد و آرامش را به ما می‌رساند. وقتی نتایج اعلام می‌شود یک عده از رتبه نیاوردن مأیوس می‌شوند و یک عده هم ممکن است از رتبه آوردن مغرور شوند، بنابراین یادآوری این دو آیه ضروری به نظر می‌رسد. این دو آیه آیات جامعی است که بعد از مسابقه هم می‌تواند روحیه و اخلاق شرکت‌کننده‌ها را تضمین کند و بعداً در زندگی هم از آن استفاده کرد.
بر اساس گزارش ایکنا، فینال بخش آوایی چهل و پنجمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم در رشته‌های قرائت تحقیق، قرائت ترتیل، حفظ کل و حفظ 20 جزء قرآن کریم و در دو بخش بانوان و آقایان به میزبانی استان خوزستان برگزار می‌شود. مراسم افتتاحیه این رویداد ملی 22 دی و مراسم اختتامیه نیز روز بیست و هشتم همین ماه خواهد بود.
تیمور کاکایی
انتهای پیام
